Ήρθαν τα λεφτά του Ευρωταμείου – Τι αλλάζει για δημόσιο, εφορίες, δικαστήρια, πολιτική προστασία

Μπήκαν χθες τα 4 δις. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης στα ελληνικά ταμεία και η κυβέρνηση πάτησε επισήμως την γραμμή της αφετηρίας για την εφαρμογή των κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων του σχεδίου ανάκαμψης. Μετά την εκταμίευση της προκαταβολής ύψους 13% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκινά και με τη βούλα η διαδικασία απορρόφησης των πόρων που θα δώσουν στην οικονομία καύσιμα 30,5 δισ. ευρώ μέσα σε έξι χρόνια (17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια).

Το τέμπο εξάλλου για το πως θα κινηθεί η κυβέρνηση έδωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκαης τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι “οι πόροι αυτοί, σημαντικό τμήμα των οποίων αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα αξιοποιηθούν με την μέγιστη δυνατή ταχύτητα και αποτελεσματικότητα προς όφελος της οικονομικής ανάκαμψης, της κοινωνικής συνοχής και του φυσικού περιβάλλοντος της πατρίδας μας».

Αρμόδιοι παράγοντες, οικονομικό επιτελείο και από το Μέγαρο Μαξίμου έχουν ανεβάσει ψηλά τον πήχη για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου και φυσικά για τον αντίκτυπο των έργων και των μεταρρυθμίσεων στην οικονομία, στην επιχειρηματικότητα αλλα και στην καθημερινότητα του πολίτη. Ο μπαζούκας ρευστότητας των 77 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ για την επόμενη επταετία δίνει το έναυσμα του διετούς κυβερνητικού αγώνα δρόμου όπου η αποτελεσματικότητα του – μαζί με την πορεία της οικονομιας και της ελαφρυνσης των φορολογικών βαρών κλπ- αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που θα κρίνει και το πολιτικό πεδίο στις επόμενες κάλπες. Εν ολίγοις η πορεία της οικονομίας και παραλληλα τα τεστ στην διαχείριση γενικότερα των κρίσεων είναι η κρίσιμη “πίστα” της κυβερνητικής θητείας.

Τι έρχεται κάθε χρόνο 

Ο σχεδιασμός είναι η εισροή πόρων περί τα 7,8 δισ. ευρώ φετος και στη συνέχεια οι ετήσιες εισροές θα είναι στα 5,31 δισ. ευρώ για την πενταετία από το 2022 έως και το 2026. Το κυβερνητικό μήνυμα είναι πως τα 30,5 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης στοχεύουν να μειώσουν το επενδυτικό κενό της χώρας, όπου με κινητήριο δύναμη τα 12,7 δισ. Ευρώ των δανείων του σχεδίου θα κινητοποιηθούν διπλάσιοι επενδυτικοί πόροι 60 δισ. Ευρώ αποτελώντας έτσι τη μεγαλύτερη μόχλευση επενδυτικών πόρων στην ιστορία της χώρας. Σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος η αποτελεσματική εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου μπορεί να φέρει αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,9% έως το 2026 η οποία μπορεί να φτάσει και το 9,9% σε πιο μακροχρόνιο ορίζοντα (20 ετών).

• Τα δάνεια που θα διοχετευθούν μέσω των εμπορικών τραπεζών και χρηματοπιστωτικών φορέων θα χρηματοδοτήσουν ιδιωτικές επενδύσεις και έργα άνω των 20 δισ. ευρώ με στόχευση την πράσινη μετάβαση,  ψηφιακό μετασχηματισμό, καινοτομία  και έρευνα,  εξωστρέφεια και  αύξηση μεγέθους μέσω συγχωνεύσεων και εξαγωγών. Η μέγιστη χρηματοδότηση θα είναι 50%, και  η συμμετοχή τραπεζών και επενδυτών τουλάχιστον 30% και 20% αντιστοίχως. Προβλέπεται μακροχρόνια περίοδος αποπληρωμής (10 έως 12 έτη) καθώς και περίοδος χάριτος (έως 2 έτη). Το κόστος δανεισμού θα κυμαίνεται μεταξύ 0,2% και 0,4%.

• Οι επιδοτήσεις που θα γίνουν μεσω προσκλήσεων θα διανεμηθούν σε παρεμβάσεις για την πράσινη μετάβαση, το ψηφιακό μετασχηματισμό, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή, ενώ θα περιέχουν δημόσια έργα μέσω σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτών.

Που πάνε τα 4 δις. ευρώ 

Από τα 4 δισ. ευρώ ( 2,4 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις  και 1,6 δισ. δάνεια) θα χρηματοδοτηθούν τα πρώτα 12 έργα συνολικού προϋπολογισμού 1,4 δισ. ευρώ.

Αφορούν

• υποδομές εκσυγχρονισμού του Δημοσίου και την ψηφιοποίηση αρχείων, βελτίωση του εξοπλισμού της ΑΑΔΕ, επέκταση και υποστήριξη του Εθνικού Δικτύου Τηλεπικοινωνιών – Σύζευξις ΙΙ, στην ενίσχυση συστημάτων για την ψηφιακή εξυπηρέτηση των πολιτών, την βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω του χωροταξικού σχεδιασμού, στο πρόγραμμα Ψηφιακή Μέριμνα το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Ε65 και στην αποκατάσταση και ανάδειξη των μνημείων της Ακρόπολης Αθηνών.

• σχέδιο παρεμβάσεων για φυσικές καταστροφές τουλάχιστον 1 δισ. Ευρώ και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων  σχέδιο αναδάσωσης, ανακατασκευή πυροσβεστικών αεροσκαφών, προμήθεια αεροσκαφών.

Στη συνέχεια προβλέπεται να υλοποιηθούν 13 δεσμεύσεις μέσα στο τρίτο και στο τέταρτο τρίμηνο του 2021. Μεταξύ αυτών είναι η έναρξη ισχύος νόμου για την ανακύκλωση και την υγειονομική ταφή, προκήρυξη διαγωνισμού για την κατασκευή 13 περιφερειακών κέντρων επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας, έναρξη ισχύος πρωτογενούς και παράγωγου δικαίου για τη θέσπιση υπεραπόσβεσης, για φορολογικούς σκοπούς, των επιλέξιμων δαπανών των ΜΜΕ για επενδύσεις στην πράσινη οικονομία και στην ψηφιοποίηση, πρόγραμμα παραδοτέων στον τομέα της κωδικοποίησης της φορολογικής νομοθεσίας, βελτίωση του νομικού πλαισίου για την παροχή φορολογικών και οικονομικών κινήτρων, καθώς και κινήτρων σε θέματα αδειοδοτήσεων για συγχωνεύσεις, μετατροπές και εξαγορές, τα στάδια για την πλήρη αναδιοργάνωση του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ κλπ.

Μερικά από τα χρηματοδοτούμενα έργα είναι τα ακόλουθα:

• Διασφάλιση της πράσινης μετάβασης: 645 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της διασύνδεσης με τις Κυκλάδες, αυξάνοντας το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ικανότητα αποθήκευσης.

• Στήριξη της ψηφιακής μετάβασης: μέτρα ύψους 375 εκατ. ευρώ θα ενισχύσουν την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και θα στηρίξουν την αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας.

• Ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας: 740 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στην ενίσχυση ενεργητικών πολιτικών στην αγορά εργασίας με στόχο την αύξηση της πλήρους απασχόλησης, μεταξύ άλλων για τους μακροχρόνια ανέργους και τα μειονεκτούντα άτομα.

• Τα 627 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στη βελτίωση και την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης· την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος και την επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών· και τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας.

Αναλυτικά, στον εκσυγχρονισμό των υποδομών του δημόσιου τομέα σχεδιάζεται να συμβάλλουν τα εξής έργα:

1. Βελτίωση του εξοπλισμού της ΑΑΔΕ με σκοπό την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους φορολογούμενους. Προϋπολογισμός: 12,2 εκατ. ευρώ

2. Μεταρρύθμιση του Δημοσιονομικού Συστήματος στην Κεντρική Διοίκηση και τη λοιπή Γενική Κυβέρνηση GOV-ERP. Το έργο αφορά στην αναμόρφωση του συστήματος χρηματοικονομικής και δημοσιονομικής διαχείρισης του Δημοσίου με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητάς του. Πρόκειται για την προετοιμασία, υποστήριξη και ανάπτυξη ενός πληροφοριακού συστήματος επιχειρησιακού σχεδιασμού (Enterprise Resource Planning, ERP)   για την Γενική Κυβέρνηση και την Κρατική Διοίκηση.

Προϋπολογισμός: 36,1 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ

3. Επέκταση και υποστήριξη του Εθνικού Δικτύου Τηλεπικοινωνιών – Σύζευξις ΙΙ, το οποίο είναι το δίκτυο τηλεπικοινωνιακών και τηλεματικών υπηρεσιών των φορέων του Δημόσιου Τομέα με παρουσία σε 4500 σημεία σε όλη τη χώρα.

Προϋπολογισμός: 32,1 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ

4. Δικτυακή αναβάθμιση με οπτικές ίνες για το δίκτυο GRNET και τα συνδεδεμένα δίκτυα δηλαδή το σύνολο των Ακαδημαϊκών και Ερευνητικών φορέων της χώρας, το πανελλήνιο σχολικό δίκτυο, ένας σημαντικός αριθμός δημόσιων νοσοκομείων και άλλοι φορείς έρευνας και εκπαίδευσης.

Προϋπολογισμός: 30,5 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας

Στη βελτίωση των υπηρεσιών του κράτους προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις προβλέπεται να συμβάλλουν τα εξής έργα:

5. Ενιαία Ψηφιακή Υποδομή για την Εξυπηρέτηση Πολιτών και Επιχειρήσεων για τη δημιουργία των τεχνολογικών και πληροφοριακών μηχανισμών που θα επιτρεψουν την επέκταση της ψηφιακής εξυπηρέτησης και συναλλαγων μεταξύ δημοσίου, επιχειρήσεων και πολιτών.

Προϋπολογισμός: 69,4 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ

6. Yπηρεσίες Διαδικτύου για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων της Δημόσιας Διοίκησης που αφορά στην παροχή ενός πακέτου υπηρεσιών G2G Web services ώστε να διευκολύνεται η συναλλαγή μεταξύ φορέων του κράτους G2G, μεταξύ κράτους -πολιτών G2C αλλά και κράτους –επιχειρήσεων (G2B), αυξάνοντας τελικά τις υπηρεσίες που θα παρέχονται από την πλατφόρμα gov.gr

Προϋπολογισμός:  27,9 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ

7. Αναβάθμιση της παροχής ανοιχτών δεδομένων, της πλατφόρμας data.gov.gr και  παροχή σχετικών υπηρεσιών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Το έργο αφορά στην επέκταση της παροχής ανοιχτών δεδομένων προς του πολίτες, τις επιχειρήσεις , την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα με στόχο τη διαφάνεια, την ανοιχτή διακυβέρνηση, την έρευνα και την επιχειρηματική αξιοποίηση.

Προϋπολογισμός : 5,5 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

Επιπλέον εγκρίθηκαν προς χρηματοδότηση τα έργα:

8. Κατασκευή του τμήματος Τρίκαλα – Εγνατία του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας (Ε65.  Πρόκειται για το βόρειο τμήμα του Ε65 μήκους 70,5 χλμ που ολοκληρώνει τον αυτοκινητόδρομο ώστε να αναβαθμιστεί η σύνδεση της  Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου με την Κεντρική Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό μέσω της Εγνατίας Οδού. Αποτελεί  ίσως την πιο ουσιαστική δράση για τη στήριξη της Δυτικής Μακεδονίας στην κρίσιμη περίοδο της απολιγνιτοποίησης. Προϋπολογισμός: 480 εκατ. ευρώ

Φορέας υλοποίησης: Υπουργείο Υποδομών

9. Ψηφιοποίηση Αρχείου Υποθηκοφυλακείων για το Εθνικό Κτηματολόγιο που αφορά στην ψηφιοποίηση των αρχείων του συστήματος Μεταγραφών και Υποθηκών από όλα τα 390 υποθηκοφυλάκεια της χώρας (ο ογκος εκτιμάται ότι ξεπερνά τις 600 εκ. σελίδες) και την ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος μέσω του οποίου τα αρχεία θα είναι προσβάσιμα σε όλους τους ενδιαφερόμενους και σε άλλα συναφή πληροφοριακά συστήματα.

Προϋπολογισμός: 242,4 εκατ. ευρώ

10. Τοπικά Πολεοδομικά Σχεδια και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια που αποσαφηνίζουν και κατοχυρώνουν θεσμικά το πολεοδομικό πλαίσιο (χρήσεις γης, όροι δόμησης κλπ) στο οποίο βασίζεται η χωροθέτηση πάσης φύσεων έργων και επενδύσεων δημόσιων και ιδιωτικών.

Προϋπολογισμός: 345,2 εκατ. ευρώ

Φορέας Υλοποίησης: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας

11. Αποκατάσταση – Συντήρηση – Ανάδειξη μνημείων Ακρόπολης Αθηνών που αφορά εργασίες αναστήλωσης στον Παρθενώνα και τα τείχη, συντήρηση μνημείων, διαμόρφωση της δυτικής πρόσβασης, φωτογραμμετρίες και 3D αποτυπώσεις κ.α.. Το έργο καθιστά δυνατή την διαρκή συντήρηση και ανάδειξη του μνημείου που αποτελεί ορόσημο για τη χώρα και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και αξιοθέατο υψηλού συμβολισμού με καταλυτικό ρόλο στην προσέλκυση τουρισμού στην Αθήνα.

Προϋπολογισμός: 10 εκατ. ευρώ

Φορέας Υλοποίησης: Υπουργείο Πολιτισμού

12. Τέλος, προς ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης προχωράει το πρόγραμμα Ψηφιακή Μέριμνα, το οποίο ήδη τρέχει και παρέχει – με εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια- επιταγή (voucher) αξίας 200 ευρώ για μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, για την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού (tablet, laptop, desktop), στηρίζοντας έμπρακτα  325.000 οικογένειες με 560.000 παιδιά και νέους ηλικίας από 4 έως 24 ετών. Προϋπολογισμός  129,2 εκατ. ευρώ.

Οι μεταρρυθμίσεις του εθνικού σχεδίου

Εκτός από μεγάλα έργα και την οικονομική ανάπτυξη το στοίχημα της κυβέρνησης είναι να υλοποιήσει και τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχει βάλει ψηλά την ατζέντα, με κύρια στόχευση τις ψηφιακές υπηρεσίες που παρέχει το κράτος, όπως οι εύκολες συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες, ως την ανακύκλωση, τη φόρτιση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, την επανακατάρτιση, τον εκσυγχρονισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Παράλληλα, περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό του σχολείου, τη βελτίωση των υποδομών, τις αλλαγές στη φορολογία, τον εκσυγχρονισμό των εργασιακών σχέσεων με την ψηφιακή κάρτα εργασίας κλπ.

Μερικές από τις μεταρρυθμίσεις:

-Απλοποίηση συναλλαγών με το κράτος – ενας μοναδικός αριθμός για κάθε πολίτη

Ένας 12ψήφιος προσωπικός αριθμός θα δοθει σε κάθε άτομο και η παροχή προσωπικού αριθμού σε κάθε πολίτη είναι μία διαδικασία απλούστευσης και αυτοματοποίησης στις διαδικασίες αναγνώρισής τους, καθώς η διαλειτουργικότητα των διαφόρων κυβερνητικών συστημάτων διευκολύνεται και απλοποιείται. Ο «Προσωπικός αριθμός» θα είναι ο αποκλειστικός αριθμός που κάθε πολίτης θα κληθεί να χρησιμοποιήσει για τη συντριπτική πλειονότητα των συναλλαγών του με τον δημόσιο τομέα.  Η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) ορίζεται ως το κέντρο ψηφιακών υπηρεσιών για την παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών και ειδικά για την παροχή ηλεκτρονικών εγγράφων, η πρόσβαση στα οποία μπορεί να παρέχεται υπό τους ίδιους όρους όπως τα μη ηλεκτρονικά έγγραφα. Υπολογίζεται ότι θα υλοποιηθεί μέσα στην επόμενη διετία.

-Ηλεκτρικά αυτοκίνητα

Στοχεύει τους σημερινούς και μελλοντικούς ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων.

-Ανακύκλωση

Καθορισμός της υποχρέωσης χωριστής συλλογής απορριμμάτων συσκευασίας σε ξεχωριστούς χώρους από Δήμους σε αθλητικές εγκαταστάσεις, παιδικές χαρές, παιδικούς σταθμούς και άλλους δημοτικούς δημόσιους χώρους. Στους κινηματογράφους, θέατρα, χώροι συναυλιών, αθλητικές εγκαταστάσεις, εμπορικά κέντρα, συνεδριακά κέντρα, μεγάλα ξενοδοχεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία και κλινικές, αεροδρόμια, λιμάνια, κεντρικοί σιδηροδρομικοί σταθμοί, επιβατηγά πλοία, τροφοδοσίες  και προβλέπεται υποχρεωτική ξεχωριστή συλλογή από νοικοκυριά για τουλάχιστον: μέταλλα, χαρτί, γυαλί και πλαστικό, υφάσματα και άλλα ειδικά ρεύματα όπως στρώματα, έπιπλα, φάρμακα που έχουν λήξει και άλλα επικίνδυνα απόβλητα.

-Μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην ψηφιακή εποχή

Καθορισμός στρατηγικής και σχεδίου δράσης για τη δημιουργία ενός ψηφιακού επιχειρηματικού οικοσυστήματος που προωθεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων με δημιουργία ψηφιακής υποδομής μέσω χρηματοδότησης της προμήθειας και εφαρμογής ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών, καθώς και ευαισθητοποίησης στελεχών επιχειρήσεων. Σχεδιάζεται οι επιχειρήσεις που θα προχωρούν σε ψηφιοποίηση να έχουν έκπτωση των εξόδων έως και 200% συνολικά. Ο τύπος των δαπανών που υπόκεινται σε έκπτωση  καθώς και οι όροι, οι διαδικασίες θα καθοριστούν με κοινές υπουργικές αποφάσεις των συναρμόδιων Υπουργών.

-Επανακατάρτιση

Η μεταρρύθμιση του Εθνικού Συστήματος Δια βίου Μάθησης θα εξορθολογίσει και θα εκσυγχρονίσει το σχέδιο ανάπτυξης δεξιοτήτων που θα ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις ανάγκες της αγοράς και στις ικανότητες, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας.  Οι πάροχοι μάθησης στην αγορά θα εμπλακούν μέσω ενός σαφώς καθορισμένου συνόλου κριτηρίων και ενός δομημένου πλαισίου.

-Κυβερνοασφάλεια

Αφορά την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας στρατηγικής για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και ένα σύνολο πολιτικών, οι οποίες θα αυξήσουν την αξιοπιστία και την ασφάλεια των συστημάτων  του δημόσιου τομέα και θα βελτιώσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στην αλληλεπίδρασή τους με τον δημόσιο τομέα. Προβλέπεται ίδρυση ενός Εθνικού Κέντρου Ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για την παρακολούθηση, την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διερεύνηση και την αντιμετώπιση απειλών στον κυβερνοχώρο.