Πού το πάει η Πολωνία; – Ταυτόχρονη κόντρα με ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία

Πόσο μεγάλη και ισχυρή είναι η Πολωνία, σύμφωνα με την κυβέρνησή της; Μήπως τόσο, ώστε να τα βάζει ταυτόχρονα με τρεις από τις πιο ισχυρές δυνάμεις του πλανήτη – Ευρωπαϊκή Ένωση, Ηνωμένες Πολιτείες και Ρωσία;

Η αλήθεια είναι πως η στάση της Βαρσοβίας απέναντι στους παραπάνω τρεις προκαλεί εντύπωση. Ας δεχτούμε ότι η Ρωσία είναι ο παραδοσιακός της αντίπαλος και γι’ αυτό η Πολωνία της πάει κόντρα σε όλα και με κάθε ευκαιρία – όπως συνέβη και με τον Nord Stream 2 και με την Ουκρανία και με τη Λευκορωσία. Το κάνει, όμως, υπολογίζοντας στη στήριξη ΗΠΑ και ΕΕ.

Ας υποθέσουμε, επίσης, πως έχει μεγάλες διαφωνίες με τις Βρυξέλλες, θεωρώντας ότι η «ενωμένη Ευρώπη» απειλεί να… καταπιεί την Πολωνία και τις παραδόσεις της, αλλά και ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν της αποδίδει τη σημασία που η ίδια θεωρεί ότι δικαιούται. Και ότι αυτός είναι ο λόγος για την κόντρα που έχει ξεσπάσει με την ΕΕ – η οποία, με τη σειρά της και ως αντίποινα, έχει «παγώσει» προσωρινά τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης (ύψους κάπου 60 δισ. ευρώ) που προορίζονται για τους Πολωνούς.

Από σύμμαχοι, αντίπαλοι

Είναι φανερό, ωστόσο, ότι και σε αυτή την κόντρα, οι Πολωνοί θεωρούσαν μέχρι πρόσφατα πως δεν είναι μόνοι τους. Ότι, με άλλα λόγια, μπορούν σε κάθε δύσκολη στιγμή – ακόμη και του Polexit, σύμφωνα με το σενάριο που κυκλοφορεί ολοένα πιο έντονα – να στηριχτούν στις πλάτες των Αμερικανών, με τους οποίους φαινόταν μέχρι τώρα να διατηρούν ειδυλλιακές σχέσεις και μέσω του ΝΑΤΟ.

Ακόμη κι αυτή η βεβαιότητα, όμως, μοιάζει πλέον να κλονίζεται. Ειδικά μετά και τους νόμους που ψήφισε αργά το βράδυ της Τετάρτης η πολωνική βουλή, οι οποίοι προκάλεσαν την έντονη αντίδραση τόσο της ΕΕ όσο και της Ουάσιγκτον και προσωπικά του υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν.

Πρόκειται, αφενός, για τον νόμο που πρακτικά απαγορεύει σε αλλοδαπούς, κράτη και ιδιώτες, να αποκτούν πλειοψηφικά πακέτα σε ΜΜΕ που έχουν την έδρα τους και δραστηριοποιούνται στην Πολωνία. Έτσι, όμως, διακυβεύεται το μέλλον μιας από τις μεγαλύτερες αμερικανικές επενδύσεις στη χώρα – του δικτύου TVN.

Σε κίνδυνο η δημοκρατία και οι επενδύσεις

Πρόκειται για «επίθεση κατά των θεμελιωδών αρχών της δημοκρατίας, όπως η ελευθερία του λόγου και η ανεξαρτησία των μίντια», σημείωσε σε ανακοίνωσή του ο μητρικός όμιλος Discovery, για να προσθέσει: Το μέλλον της Πολωνίας ως δημοκρατικής χώρας στη διεθνή σκηνή, καθώς και η αξιοπιστία της στα μάτια των επενδυτών κρίνεται σε αυτό το θέμα».

Ανάλογη υπήρξε και η αντίδραση του Μπλίνκεν, ο οποίος άφησε σαφώς να εννοηθεί πως θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις. «Οι μεγάλες εμπορικές επενδύσεις των ΗΠΑ στην Πολωνία συνδέουν την ευημερία μας και ενισχύουν την αμοιβαία μας ασφάλεια», είπε.

Όπως προαναφέρθηκε, μάλιστα, ο Μπλίνκεν έχει έναν ακόμη λόγο να είναι δυσαρεστημένος. Αφορά δε στο δεύτερο νομοθέτημα που ενέκρινε η βουλή, με βάση το οποίο – όπως τουλάχιστον καταγγέλλουν οι ενδιαφερόμενοι – περιορίζεται η δυνατότητα των Εβραίων που έχασαν τις περιουσίες τους από τους ναζί στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου να τις επαναδιεκδικήσουν.

Τι έχουν, άραγε, στο μυαλό τους ο πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέτσκι, αλλά κυρίως ο ισχυρός άνδρας της χώρας και του κυβερνώντος Κόμματος του Νόμου και του Δικαίου (PiS), Γιάροσλαβ Κατσίνσκι; Πού θεωρούν ότι μπορεί να τους βγάλει αυτή η τριπλή κόντρα;

Κινδυνεύουν να τα χάσουν όλα

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι με την τακτική τους, επιδιώκουν να στείλουν το μήνυμα ότι η Πολωνία είναι εδώ και ισχυρή και ότι πλέον πρέπει να την παίρνουν σοβαρά υπόψη τους, τουλάχιστον στα ζητήματα που την αφορούν. Θεωρώντας, ταυτόχρονα, ότι δεν είναι μόνοι τους, καθώς έχουν μαζί τους τις υπόλοιπες χώρες της «Ομάδας του Βίζεγκραντ» (Ουγγαρία, Τσεχία και Σλοβακία), καθώς και την προεδρεύουσα της ΕΕ για το τρέχον εξάμηνο Σλοβενία, ενώ διατηρούν ανοιχτούς διαύλους και με τους Βρετανούς.

Ενδεχομένως αυτό να ισχύει. Πάντως, το μόνο σίγουρο για την ώρα, είναι πως έχουν προκληθεί σοβαρές αναταράξεις στον κυβερνητικό συνασπισμό, ειδικά μετά την αποπομπή ενός από τα μικρά κόμματα που συμμετείχαν σε αυτόν. Κάτι που σημαίνει, με βάση και την πολιτική αριθμητική, ότι το PiS ενδέχεται να χάσει αυτή τη μάχη και, μαζί της, την κυβέρνηση.

Οι δημοσκοπήσεις, εξάλλου, δείχνουν ότι το PiS λαμβάνει περίπου 35%, ποσοστό που δεν του διασφαλίζει σε καμία περίπτωση την πλειοψηφία. Απέναντί του δε έχει αρκετά κόμματα που κυριολεκτικά θα κάνουν οτιδήποτε για να το γκρεμίσουν από την κυβέρνηση – μαζί και τον Ντόναλντ Τουσκ, πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του ΕΛΚ, ο οποίος επέστρεψε στην πολιτική σκηνή της χώρας του με μοναδικό στόχο να πάρει ρεβάνς από τον Κατσίνσκι και το PiS.

Μήπως, λοιπόν, εκεί που οι κυβερνώντες πάνε να τα πάρουν όλα, τελικά χάσουν και αυτά που έχουν και μείνουν στον… άσο; Οι Βρυξέλλες, πάντως, σε αυτό το σενάριο ποντάρουν.