Η Ιταλία απολαμβάνει ένα καλοκαίρι υπεραπόδοσης. Πρώτα ήρθε ο θρίαμβος στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Μετά οι Ατζούρι άρπαξαν τη νίκη στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Και αυτό το μήνα οι σπρίντερ της πήραν τον Ολυμπιακό χρυσό στο Τόκιο.

Σε κάθε περίπτωση, οι Ιταλοί ξεπέρασαν τις χαμηλές προσδοκίες. Η μεγαλύτερη επιτυχία, όμως, είναι ότι η χώρα έχει τώρα μια κυβέρνηση που λειτουργεί. Σε αυτήν την περίπτωση, ικανοποιήθηκαν υψηλές προσδοκίες.

Η πρόσκληση από τον πρόεδρο της Ιταλίας στον Μάριο Ντράγκι να σχηματίσει κυβέρνηση τον Φεβρουάριο, υπήρξε ένας συλλογικός ενθουσιασμός. Τα ερίζοντα πολιτικά κόμματα της Ιταλίας έσπευσαν να δεσμευτούν για την υποστήριξη τους. Ηγέτες επιχειρήσεων, ξένοι επενδυτές και οι εταίροι της Ρώμης στην ΕΕ ήταν ευχαριστημένοι. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν έκανε το θαύμα να σώσει την Ιταλία, όπως έσωσε το ευρώ. Αλλά σε έξι μήνες έθεσε τις βάσεις για την ανάκαμψη και την αναβίωση της χώρας του.

Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η Ιταλία δεν θεωρείται πλέον ως η επιτομή της πολιτικής δυσλειτουργίας. Δεδομένης της επιβάρυνσης του χρέους και των βαθιών οικονομικών προβλημάτων, θα μπορούσε ακόμη να αποτελέσει συστημική απειλή για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ενιαίου νομίσματος. Αλλά προς το παρόν, η Ιταλία αποπνέει αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση. Και η πρόοδός της αλλάζει ευρύτερες αντιλήψεις για τις προοπτικές της ΕΕ καθώς υποχωρεί η πανδημία.

Το πιο σημαντικό επίτευγμα του Ντράγκι ήταν η επανεκκίνηση μιας παραπαίουσας προσπάθειας εμβολιασμού για την Covid-19. Στις αρχές Μαρτίου, η Ιταλία είχε χορηγήσει μόνο 8,6 εμβόλια ανά 100 άτομα, κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Ακόμη χειρότερα, απέτυχε να δώσει προτεραιότητα στους πιο ευάλωτους ηλικιωμένους Ιταλούς.

Ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας μειώθηκαν αλλού στην Ευρώπη, τα ιταλικά αυξάνονταν. Τώρα, οι εμβολιασμοί στην Ιταλία είναι μπροστά από τη Γερμανία, τη Γαλλία, τον μέσο όρο της ΕΕ και σύντομα και από το Ηνωμένο Βασίλειο. Πριν ξεκινήσει η χώρα για τις διακοπές του Αυγούστου, η Ιταλία έκανε πάνω από 500.000 εμβόλια την ημέρα. Ο στόχος της κυβέρνησης να εμβολιάσει το 80 % όλων των Ιταλών ηλικίας 12 ετών και άνω μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου φαίνεται εφικτός.

Η απαίτηση εμφάνισης εμβολιαστικού «πράσινου εισιτηρίου» για πρόσβαση σε εστιατόρια και χώρους διασκέδασης θα πρέπει να ενθαρρύνει την αύξηση των εμβολιασμών. Σε αντίθεση με τη Γαλλία, το πάσο δεν έχει προκαλέσει δημόσια αντίδραση. Με τα ποσοστά μόλυνσης υπό έλεγχο, η Ιταλία μπόρεσε να ανοίξει την οικονομία της από τον Απρίλιο, αποφεύγοντας τους νέους περιορισμούς.

Ο δεύτερος μεγάλος άθλος του Ντράγκι ήταν να ενεργήσει δυναμικά με το σχέδιο ανάκαμψης της Ιταλίας. Συνολικά, η Ρώμη κινητοποιεί 235 δισ. Ευρώ για να αναβιώσει την οικονομία της τα επόμενα πέντε χρόνια με 191,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ, τα οποία συμπληρώνονται από άλλες κοινοτικές ενισχύσεις και εθνικούς πόρους.

Η Ιταλία δαπανά τα μακράν τα περισσότερα στην ΕΕ για την ανοικοδόμηση της οικονομίας της. Ο Ντράγκι πραγματοποιεί οριστική ρήξη με τον δημοσιονομικό συντηρητισμό της ΕΕ. Είναι, όπως σημείωσε ο οικονομολόγος Jean Pisani-Ferry, ένα δεύτερο «ό, τι χρειάζεται», μετά την υπόσχεση του Ντράγκι να κάνει τα πάντα για να σώσει το ευρώ.

Φυσικά, τα χρήματα πρέπει να δαπανηθούν άμεσα και να δαπανηθούν καλά. Η Ιταλία έχει κακό ιστορικό σε παρόμοιες περιπτώσεις. Αλλά η τοποθέτηση του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών – ένα σεβαστό και επαγγελματικό ίδρυμα – υπεύθυνο για το ταμείο ανάκαμψης θα βοηθήσει, όπως και το να στοχεύσει τα χρήματα σε λιγότερα έργα.

Τέλος, ο Ντράγκι πραγματοποίησε σκληρές οικονομικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις στα σχέδια ταμείων ανάκαμψης. Είναι αυτό που απαίτησε η ΕΕ, αλλά ο προηγούμενος συνασπισμός πάλεψε να τα καταφέρει. Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση του Ντράγκι εξασφάλισε έγκριση στην κάτω βουλή του κοινοβουλίου για μεταρρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό ενός δαιδαλώδους συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.

Ήταν μια σημαντική πρόοδος γιατί σήμαινε την ανατροπή ορισμένων από τις μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν από το αντισυστημικό κίνημα Πέντε Αστέρων που τώρα υποστηρίζει την κυβέρνηση Ντράγκι. Έδειξε ότι τα κόμματα της Ιταλίας είναι πρόθυμα να κάνουν πολιτικές θυσίες για να επιφέρουν την αλλαγή.

Ακολουθεί μεταρρύθμιση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού. Ένα μεγαλύτερο τεστ θα είναι η φορολογική μεταρρύθμιση. Ο Ντράγκι θα μπορούσε να περιορίσει τις αλλαγές στη διοικητική απλούστευση ή να προχωρήσει σε μια πιο φιλόδοξη αναθεώρηση για να μειώσει τους φόρους στην εργασία. Έχει το δημοσιονομικό χώρο για να το ολμήσει. Η οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσε να ξεπεράσει το 5 % φέτος. Για μια φορά, η Ιταλία ανακάμπτει από ύφεση.

Το μεγάλο ερώτημα παραμένει πόσο καιρό θα μείνει ο Ντράγκι ως πρωθυπουργός. Οι επόμενες εκλογές αναμένονται μέχρι τον Ιούνιο του 2023. Ακόμα κι αν ο συνασπισμός του έμενε συμπαγής μέχρι τότε, ο Ντράγκι μπορεί να μπει στον πειρασμό να μεταβεί στην προεδρία όταν λήξει η θητεία του Σέρτζιο Ματαρέλα τον Φεβρουάριο.

Σε έναν ιδανικό κόσμο, ο Ματαρέλα θα πειθόταν να μείνει για ακόμη έναν χρόνο. Ο Ντράγκι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αλλάξει την Ιταλία και να σταθμίσει την επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, ένα ζωτικό ερώτημα που θα πρέπει να έρθει στο προσκήνιο το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους. Με τη Γερμανία και τη Γαλλία να οδεύουν προς αβέβαιες εκλογές, η Ιταλία μοιάζει με πόλο σταθερότητας στην ΕΕ. Αυτό είναι αξιοσημείωτο δεδομένης της ιστορίας πολιτικών ανατροπών της χώρας. Και είναι ένας άλλος λόγος για τους Ιταλούς να ζητωκραυγάζουν.