Γιατί η Κίνα παίζει ένα μεγάλο παιχνίδι για το κοβάλτιο του Κονγκό – και άλλα κρίσιμα ορυκτά

Ο μεταλλευτικός κολοσσός China Molybdenum Company (CMOC) ανακοίνωσε σχέδιο 2,51 δισεκατομμυρίων δολαρίων για διπλασιασμό της παραγωγής χαλκού και κοβαλτίου στο τεράστιο ορυχείο Tenke Fungurume στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Αυτό ανακοινώθηκε μετά από μια συμφωνία 550 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ τον Δεκέμβριο με την οποία η CMOC αγόρασε το μερίδιο 95 % που κατείχε η αμερικανική Freeport-McMoRan στην επιχείρηση χαλκού-κοβαλτίου Kisanfu -επίσης στη ΛΔΚ.

Άλλες κινεζικές εταιρείες όπως η Huayou Cobalt, η Chengtun Mining και ο κρατικός όμιλος China Nonferrous Metal Mining Group, κατέχουν σημαντικά μερίδια αποθεμάτων χαλκού και κοβαλτίου στη ΛΔΚ.

Η ΛΔΚ είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κοβαλτίου στον κόσμο, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα, καθώς και smartphone, tablet και φορητούς υπολογιστές.

Η χώρα έχει γίνει το επίκεντρο των κινεζικών επενδύσεων στην Αφρική, χάρη στην αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και τη γενική αύξηση των τιμών των μετάλλων.

Οι επενδύσεις αποτελούν μέρος της προσπάθειας της Κίνας να πραγματοποιήσει τις οικονομικές και τεχνολογικές φιλοδοξίες της, αλλά επίσης αποτελούν πονοκέφαλο για την Ουάσινγκτον, η οποία ανησυχεί ότι η αφαίμαξη σπανίων γαιών και άλλων κρίσιμων μετάλλων από την Κίνα θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Από τη ΛΔΚ μέχρι τη Ζάμπια, τη Ζιμπάμπουε, τη Γκάνα, τη Γουινέα και την Αιθιοπία, οι κινεζικές εταιρείες αντλούν δισεκατομμύρια δολάρια από την εξόρυξη ορυκτών για να τροφοδοτήσουν τις κινεζικές βιομηχανίες για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπλα και μηχανήματα και άλλα ηλεκτρονικά είδη.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η μεταλλευτική βιομηχανία στην Αφρική κατέλαβε την τρίτη θέση στην προσέλκυση κινεζικών δανείων. τα δύο κορυφαία είναι οι μεταφορές και η ισχύς. Μεταξύ του 2000 και του 2019, η Κίνα προχώρησε σε 12 δάνεια αξίας 18,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ σε επιχειρήσεις εξόρυξης της Αφρικής, με τα περισσότερα χρήματα να πηγαίνουν στην Αγκόλα (17,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ), ειδικά στο αργό πετρέλαιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της China Africa Initiative Research και του Παγκόσμιου Κέντρου Πολιτικής Ανάπτυξης του Boston University.

Αλλά οι αναλυτές προβλέπουν ότι η ΛΔΚ και άλλες πλούσιες σε ορυκτά χώρες είναι οι επόμενοι προορισμοί για τα κινεζικά χρήματα, λέγοντας ότι η Κίνα εξακολουθεί να αναπτύσσεται και χρειάζεται πρόσβαση σε περισσότερους πόρους με τον ευκολότερο δυνατό τρόπο.

Οι επενδύσεις σε περισσότερους τομείς, όπως σε ουράνιο στη Ναμίμπια ή χαλκό και κοβάλτιο στο Κονγκό, επιτρέπει στην Κίνα να συνεχίσει με την ευρύτερη στρατηγική της να παραμείνει επενδυμένη σε μακροπρόθεσμα έργα άντλησης πόρων στην Αφρική.

Αλλά υπάρχει ανησυχία για την επιρροή της Κίνας σε αυτούς τους πόρους. Ένας ανώτερος συνεργάτης στο κέντρο σκέψης Atlantic Council τον περασμένο μήνα είπε στην υποεπιτροπή εξωτερικών σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ για την Αφρική και την παγκόσμια πολιτική υγείας ότι η αλυσίδα αξίας μπαταριών λιθίου ήταν ένας τομέας που πρέπει να ανησυχεί.

Οι περισσότεροι από τους κύριους πόρους για μπαταρίες είναι στην Αφρική, αλλά η Κίνα κυριάρχησε στην αλυσίδα εφοδιασμού. Και η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ στα ηλεκτρικά οχήματα και η μελλοντική πράσινη οικονομία θα απαιτούσε μια επανεξέταση των υφιστάμενων αλυσίδων εφοδιασμού. Καθώς εντείνεται η κίνηση προς καθαρά μηδενικές εκπομπές άνθρακα, η ανάγκη για περισσότερες μπαταρίες και κρίσιμα μέταλλα αυξήθηκε. Οι ΗΠΑ τώρα καταβάλλουν συντονισμένη προσπάθεια να επενδύσουν στην εγχώρια κρίσιμη αλυσίδα εφοδιασμού στρατηγικών ορυκτών.

Στην προσπάθεια της να διαφοροποιήσει την αλυσίδα εφοδιασμού της και σε άλλα ορυκτά, όπως πχ να απεξαρτηθεί από τις εισαγωγές άνθρακα από την Αυστραλία,, η Κίνα στρέφεται και στην εξόρυξη άνθρακα και σιδήρου στην Αφρική.

Σε γενικές γραμμές όμως η επέκταση της Κίνας στον εξορυκτικό τομέα της Αφρικής έχει περισσότερο οικονομική παρά γεωπολιτική χροιά