Η πανσέληνος του Αυγούστου -η οποία φέτος θα συμβεί στις 22 του μήνα- θεωρείται από πολλούς η λαμπρότερη και μεγαλύτερη του έτους, κάτι που όμως δεν ισχύει, αφού πρόκειται απλά για μια οπτική απάτη. Αυτό επισημαίνει ο Διονύσης Σιμόπουλος, επίτιμος διευθυντής του Πλανηταρίου, σε δημοσίευσή του στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Ευγενίδου, εξηγώντας πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του στον ουρανό, ενώ αντίθετα η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα. Σε αυτή τη θέση η πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα. Με αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η πανσέληνος είναι μεγαλύτερη, ενώ επανειλημμένες μετρήσεις έχουν αποδείξει ότι το μέγεθος της δεν διαφέρει καθόλου από ώρα σε ώρα.
Από την άλλη, όντως υπάρχει διαφορά του μεγέθους της Σελήνης ανάλογα με το αν βρίσκεται στο περίγειό της (δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη) ή στο απόγειό της (στο πιο μακρινό σημείο), κάτι που συμβαίνει μια φορά κάθε μήνα. Το πλησιέστερο περίγειο της Σελήνης φέτος θα είναι στις 3 Δεκεμβρίου (356.794 χιλιόμετρα), ενώ το μεγαλύτερο απόγειο ήταν στις 11 Μαΐου (406.512 χιλιόμετρα). Αυτό όμως δεν έχει σχέση με το πόσο μεγάλη φαίνεται η Σελήνη, όταν βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα, κάτι που οφείλεται αποκλειστικά και μόνο σε οπτική απάτη.
Άλλοι… μύθοι
Ο μύθος για το μεγαλύτερο αυγουστιάτικο φεγγάρι δεν είναι ο μοναδικός. Υπάρχουν και άλλοι μύθοι που έχουν καλλιεργηθεί κατά καιρούς στους διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» τη μέρα της πανσελήνου, εξ ου και η λέξη «σεληνιασμός», αλλά και η σύνδεσή του φεγγαριού με την επιληψία. Στατιστικές μελέτες όμως που έγιναν επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά (Annals of Emergency Medicine, Journal of Emergency Nursing, Journal of Toxicology and Psychological Report) αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση ανάμεσα στη συμπεριφορά του ανθρώπου και στην πανσέληνο.
Μύθος είναι, επίσης, ότι τη μέρα της πανσελήνου γεννιούνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα, παρ’ όλα αυτά οι μύθοι αυτοί δεν λένε να “πεθάνουν” έως σήμερα. Ένας άλλος μύθος αφορά τον χρωματισμό της πανσελήνου που ορισμένοι τον θέλουν μερικές φορές να είναι «μπλε». Κάτω από ορισμένες σπάνιες συνθήκες πράγματι η χροιά της Σελήνης παίρνει ένα γαλαζωπό χρώμα (αντί του κανονικού γκρίζου), όταν π.χ. στην ατμόσφαιρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σκόνης από κάποια πρόσφατη μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη με την έκρηξη του ηφαίστειου Κρακατόα το 1883.
Η φράση «Μπλε Σελήνη» χαρακτηρίζει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σ’ ένα μήνα, με τη δεύτερη να ονομάζεται «Μπλε». Ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο, δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο. Ο Φεβρουάριος είναι αδύνατο να περιλάβει ποτέ μια «Μπλε Σελήνη», ενώ κατά μέσο όρο ένας μήνας με δύο πανσελήνους συμβαίνει μια φορά κάθε κάθε 2,72 χρόνια. Συνολικά στα επόμενα 40 χρόνια θα υπάρξουν 17 μήνες που θα περιλαμβάνουν δύο πανσελήνους τον ίδιο μήνα.
Ανάμεσα στους μύθους και τις οπτικές απάτες, ανήκει και το γεγονός ότι από την αρχαιότητα στο ορατό «πρόσωπο» της Σελήνης (υποτίθεται ότι) διακρίνονταν διάφορες μορφές και σχήματα. Οι περισσότεροι μάλιστα έλεγαν ότι μπορούσαν να διακρίνουν ένα ανθρώπινο πρόσωπο στη Σελήνη. Στη Γροιλανδία απαγόρευαν στις νέες κοπέλες να κοιτάζουν την πανσέληνο γιατί πίστευαν ότι θα έμεναν έγκυοι (προφανώς από τον «άνθρωπο» του φεγγαριού).
Οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν κατανοήσει ότι το φως της Σελήνης δεν ήταν παρά η αντανάκλαση των ακτίνων του Ήλιου στην επιφάνειά της. Πολλοί είχαν αντιληφθεί από νωρίς ότι ο διαφορετικός φωτισμός των περιοχών της Σελήνης οφειλόταν στις ανωμαλίες του εδάφους της. Έτσι, μπόρεσαν να διαλευκάνουν αρκετά από τα μυστήρια της, όπως τον μηχανισμό των φάσεων της.
Για τη συμπλήρωση όλων των φάσεων της Σελήνης, χρειάζονται 29 ημέρες 12 ώρες, 44 λεπτά και 2,86 δευτερόλεπτα. Ο χρόνος αυτός ονομάζεται συνοδικός μήνας και είναι η χρονική περίοδος μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων ή δύο διαδοχικών φάσεων Νέας Σελήνης, από την οποία γεννήθηκε ο ημερολογιακός μήνας.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
Latest News
Vodafone: Έργο για την ασφάλεια των ψηφιακών υποδομών του Δήμου Πειραιά
Με την υλοποίηση του έργου ο Δήμος Πειραιά θα αποκτήσει ένα προηγμένο σύστημα διαχείρισης σχεδίων πολιτικής προστασίας, καθώς και σύγχρονα συστήματα Κυβερνοασφάλειας με λειτουργίες AI
Εκστρατεία κυβερνοεπιθέσεων στο Telegram με στόχο χρήστες fintech
Το κακόβουλο αυτό λογισμικό έχει σχεδιαστεί για να κλέβει ευαίσθητα δεδομένα, όπως κωδικούς πρόσβασης, και να αποκτά τον έλεγχο των συσκευών των χρηστών για σκοπούς κατασκοπείας
Εκτόξευση δαπανών 21% σχετικά με την AI στην Ευρώπη το 2025 προβλέπει η Gartner
Η Gartner εκτιμά ότι οι δαπάνες για υπηρεσίες πληροφορικής που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη στην Ευρώπη θα αυξηθούν από 78 δισ. δολάρια το 2024 σε 94 δισ. δολάρια το 2025
Εντός του 2025 η πλατφόρμα SmartThings της Samsung επεκτείνεται στις Β2Β λύσεις
Το ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο των επιχειρησιακών της λύσεων παρουσίασε η Samsung Electronics Hellas
Η Apple θέλει να ακολουθήσει την Meta στην αγορά των έξυπνων γυαλιών
Μια εσωτερική μελέτη βρίσκεται σε εξέλιξη για τη συλλογή σχολίων από υπαλλήλους της Apple σχετικά με τα έξυπνα γυαλιά
Το νέο made-in-China λογισμικό που κοντράρει Apple και Google
Η Κίνα θέλει να γίνει τεχνολογικά αυτάρκης σε όλα και η Huawei φαίνεται να αναλαμβάνει το λογισμικό των smartphone
Η καλύτερη επίδοση γ' τριμήνου για την αγορά smartphone από το 2021 - Έρευνα της Canalys
Η Samsung πρωτοστατεί στην παγκόσμια αγορά smartphone το γ' τρίμηνο του 2024 με την Apple να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση σε μερίδια αγοράς
«Ράλι» 14% στις μετοχές της Tesla μετά τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών
Η άνοδος της Tesla οφείλεται στο ότι ο Ίλον Μασκ, ως υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, θα επωφεληθεί από την διαφαινόμενη επανεκλογή του
«Φλερτάρει» με το Χρηματιστήριο η Cosmos Business Systems - Στοχεύει σε έργα 500 εκατ.
O κ. Δάφνης, πρόεδρος του ομίλου Cosmos Business Systems, τοποθέτησε την είσοδο στο ΧΑ χρονικά μετά το 2025 έχοντας στόχο την εξεύρεση κεφαλαίων που θα στηρίξουν την ανάπτυξη της εταιρείας
Με νέα καμπάνα απειλεί η Ευρώπη την Apple - Κλιμακώνεται η σύγκρουση
H Apple καλείται από την Κομισιόν να συμμορφωθεί με τους κανόνες που έχουν επιβληθεί, ειδάλλως θα μπει σε νέες περιπέτειες