Η Κίνα, το Αφγανιστάν και το χρυσοφόρο παιχνίδι για τις σπάνιες γαίες

Μπορεί να είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, όμως το Αφγανιστάν «κάθεται» πάνω σε έναν πιθανολογούμενο τεράστιο ορυκτό πλούτο, την εκμετάλλευση του οποίου εποφθαλμιούν πολλές χώρες, όπως η Κίνα, μετά την απομάκρυνση των Αμερικανών.

Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι η Κίνα διαμήνυσε πως είναι έτοιμη για μια… φιλική συνεργασία με το Αφγανιστάν, όχι μόνο διότι την χαροποιεί το πώς λαβώθηκε το κύρος των ΗΠΑ με την ανάκτηση των ηνίων της χώρας από τους Ταλιμπάν, αλλά κι επειδή, ενδεχομένως στο πίσω μέρος του μυαλού της, να είναι και η δυνατότητα μιας νέας οικονομικής συνεργασίας.

Ήδη από παλιούς σοβιετικούς γεωλογικούς χάρτες που ξεκίνησαν έρευνες για να επαληθεύσουν οι Αμερικανοί, εκτιμάται πως στο υπέδαφος του Αφγανιστάν υπάρχουν μεγάλες ποσότητες μετάλλων, κυρίως χαλκού και σιδηρομεταλλεύματος, ενώ κερασάκι στην τούρτα είναι τα αποθέματα σπάνιων γαιών, τα οποία ως γνωστόν είναι στρατηγικής σημασίας για τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, όπως τα κινητά τηλέφωνα, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι επίπεδες οθόνες και βέβαια τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η Κίνα ήδη διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα παγκοσμίως, περίπου στο 35%, χάρη στην αξιοποίηση των οποίων ελέγχει την παγκόσμια αγορά σπάνιων γαιών σε ποσοστό που αγγίζει το 70%. Κι αυτό διότι η εξόρυξη σπάνιων γαιών είναι πολύ επιβαρυντική για το φυσικό περιβάλλον, οπότε για την Κίνα όπου οι περιβαλλοντολογικοί κανόνες ήταν μέχρι τώρα πολύ πιο… χαλαροί, ήταν πολύ ευκολότερη και η εντατική εκμετάλλευση των αποθεμάτων. Αρκεί να αναφέρουμε πως το 2018, η παραγωγή της σε σπάνιες γαίες έφτανε τους 120.000 μετρικούς τόνους, όταν οι ΗΠΑ παρήγαγαν μόλις 15.000 μετρικούς τόνους.

Μάλιστα, στο πλαίσιο του σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου είχε πέσει στο τραπέζι η πιθανότητα το Πεκίνο να χρησιμοποιήσει την αμερικανική εξάρτηση στις εισαγωγές σπάνιων γαιών από την Κίνα ως όπλο, αν και το Πεκίνο τελικά το απέφυγε φοβούμενο πως η διαταραχή στην παγκόσμια τεχνολογική αγορά θα έθιγε και την δική της οικονομία. Όμως, προφανώς το να… βάλει χέρι και στα σημαντικά αποθέματα του Αφγανιστάν θα διασφάλιζε τη διατήρηση του μονοπωλίου που σχεδόν απολαμβάνει στον κλάδο.

Πραγματικά, σε δηλώσεις της στο CNBC, η αναλύτρια της AllianceBernstein, Σαμάιλα Καν υποστήριξε ότι η φιλική διάθεση του Πεκίνου προς τους Ταλιμπάν πιθανότατα έχει να κάνει και με το ζήτημα των αποθεμάτων σπάνιων γαιών της χώρας. Οι Ταλιμπάν ελέγχουν πλέον πόρους που τους καθιστούν «πολύ επικίνδυνους για τον κόσμο, καθώς το Αφγανιστάν διαθέτει ορυκτό πλούτο προς εκμετάλλευση» τόνισε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με περσινή έκδοση του περιοδικού «The Diplomat», η αξία των αποθεμάτων σπάνιων γαιών του Αφγανιστάν που περιλαμβάνουν λανθάνιο, νεοδύμιο, δημήτριο, καθώς και φλέβες αλουμινίου, χρυσού, άργυρου, ψευδάργυρου, υδράργυρου και λιθίου, υπολογίζονται στα 1 με 3 τρισ. δολάρια. Αντιστοίχως, έκδοση του ειδησεογραφικού οργανισμού «The Hill» υπολόγισε, νωρίτερα φέτος, την αξία τους στα 3 τρισ. δολάρια περίπου.

«Επομένως θα πρέπει να υπάρξει διεθνής κινητοποίηση, ώστε να διασφαλιστεί πως οποιαδήποτε χώρα συμφωνήσει να αναλάβει την εκμετάλλευση των αποθεμάτων αυτών για λογαριασμό των Ταλιμπάν, θα το κάνει υπό ανθρώπινες συνθήκες, σεβόμενη τα ατομικά δικαιώματα, αλλά και τα δικαιώματα των γυναικών» εξήγησε η κυρία Καν.

«Στη βάση του σεβασμού της κυριαρχίας του Αφγανιστάν και την βούληση όλων των φατριών της χώρας, η Κίνα διατήρησε επαφή και επικοινωνία με τους Αφγανούς Ταλιμπάν και έπαιξε έναν εποικοδομητικό ρόλο στην προώθηση μιας πολιτικής λύσης για την επίλυση του Αφγανικού θέματος» τόνισε χαρακτηριστικά η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, διαμηνύοντας την πρόθεση της Κίνας «να συμμετέχει στην ανοικοδόμηση και ανάπτυξη του Αφγανιστάν», μόλις λίγες ώρες μετά την ανάληψη του ελέγχου της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν.

Σημειωτέον δε, πως τον περασμένο μήνα και πολύ πριν οι Ταλιμπάν ξεκινήσουν την επέλαση τους προς την πρωτεύουσα, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι συναντήθηκε στην κινεζική πόλη Τιεντζίν με αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν υπό τον Μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ, που τα διεθνή Μέσα θεωρούν τώρα ως τον επικρατέστερο νέο πρόεδρο της χώρας. Και φαίνεται πως από τότε η Κίνα διεμήνυσε την πρόθεση της να… βοηθήσει στην μεταπολεμική ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της χώρας, εντάσσοντας το όλο έργο στο πακέτο του νέου «Δρόμου του Μεταξιού», ήτοι το σχέδιο του «Belt and Road Initiative». Αν οι Ταλιμπάν συμφώνησαν και με τι αντάλλαγμα, προφανώς θα φανεί στην πορεία…