Ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος στις ΗΠΑ, αλλά δεν υπάρχει λόγος πανικού

Στην Αμερική αρέσει να είναι εξαιρετική, αλλά η υπερβολική της τελειότητα, όταν πρόκειται για τον πληθωρισμό, αρχίζει να προκαλεί ανησυχίες. Μια πιο προσεκτική ματιά στα δεδομένα δείχνει ότι οι επενδυτές μπορούν να διατηρήσουν την ηρεμία τους.

Τα επίσημα στοιχεία της Τετάρτης επιβεβαίωσαν ότι ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 2,2% τον Ιούλιο, σε σχέση με πέρυσι. Αυτό υποδηλώνει μία επιτάχυνση σε σχέση με τον Ιούνιο, όταν ο πληθωρισμός ήταν 1,9%. Αλλά, αν αφαιρέσουμε τις τιμές ενέργειας, τροφίμων, αλκοόλ και καπνού, για να δούμε τον δομικό πληθωρισμό, ο δείκτης σημείωσε αύξηση μόνο 0,7%, από το 0,9% του προηγούμενου μήνα.

Αυτό που προκαλεί έκπληξη δεν είναι ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ ισχυρός στην ευρωζώνη, αλλά μάλλον το ότι είναι πολύ αδύναμος σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπου η αύξηση του ΔΤΚ έφτασε το 5,4%, τον Ιούλιο, με τον πληθωρισμό να είναι στο 4,3%.

Αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι ο σημερινός πληθωρισμός είναι απλώς προσωρινά υψηλότερος, καθώς οι παγκόσμιες τιμές ανακάμπτουν από το πλήγμα της πανδημία, και οι εταιρείες συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά, παρά τις δυσκολίες εφοδιασμού τους. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο πληθωρισμός είναι τόσο υψηλότερος στις ΗΠΑ, αποτελεί ένα στοιχείο που μας δείχνει ότι η δημοσιονομική και νομισματική πολιτική αποτελούν την κινητήριο δύναμη της οικονομίας – εφόσον οι μεταβιβάσεις ακινήτων είναι λιγότερο συχνές στην Ευρώπη – και θα μπορούσαν να προκαλέσουν μία επικίνδυνη αντίδραση, η οποία θα γίνει με σχετική καθυστέρηση, από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Το επιχείρημα αυτό υποστηρίζεται από ορισμένους διακεκριμένους οικονομολόγους.

Ωστόσο, εάν ελέγξουμε τα αμερικανικά δεδομένα, τα στοιχεία της Τετάρτης δείχνουν ότι περισσότερο από το μισό του χάσματος των 3,2 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ των στοιχείων πληθωρισμού στον Ατλαντικό μπορεί να εξηγηθεί από δύο παράγοντες.

Το πρώτο είναι η εξάρτηση των Αμερικανών από τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, τα οποία αποτελούν το 3,5% της κατανάλωσής τους, έναντι του 1,1% για τους Ευρωπαίους. Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων αντιμετωπίζουν προβλήματα παραγωγής λόγω έλλειψης μικροτσίπ. Στην Ευρώπη, οι καταναλωτές ανέβαλαν τις αγορές αυτοκινήτων για αργόρτερα. Στις ΗΠΑ, η τιμή των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων έχει αυξηθεί έως και 42%.

Το άλλο έχει να κάνει με τον τρόπο υπολογισμού του κόστους στέγασης. Τα δεδομένα στις ΗΠΑ περιλαμβάνουν και μία θεωρητική κατηγορία που καθορίζει το ενοίκιο που θα πληρώσουν οι ιδιοκτήτες εάν νοικιάσουν, ενώ οι ευρωπαϊκές στατιστικές περιλαμβάνουν μόνο όσους νοικιάζουν πραγματικά – ζήτημα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσπαθεί να επιλύσει. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στο να φαίνεται ο πληθωρισμός της ευρωζώνης χαμηλότερος, και είναι και το βασικό στοιχείο στην προκειμένη περίπτωση: Ενώ τα ενοίκια και στις δύο περιοχές αυξάνονται κατά παρόμοιο τρόπο, αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο 31% του ΔΤΚ των ΗΠΑ και μόνο το 7,5% του αντίστοιχου ευρωπαϊκού.

Σχετικά με τις υπόλοιπες διαφορές, έχουν σχέση με το γεγονός ότι οι ΗΠΑ άνοιξαν πρώτες τις οικονομίες τους και ιδιαίτερα τα ταξίδια. Οι ναύλοι για τα αεροπορικά ταξίδια αυξήθηκαν κατά 19%, αντανακλώντας τον βαθμό ομαλότητας που απολαμβάνουν οι αμερικανικοί αερομεταφορείς στην εγχώρια αγορά. Εν τω μεταξύ, οι Ευρωπαίοι ομόλογοι τους εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ταξιδιωτικούς περιορισμούς και έχουν αυξήσει τις τιμές τους κατά 1%. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία.

Σίγουρα, η σχετική άνοδος σε ορισμένες κατηγορίες τιμών, όπως ο ρουχισμός, θα μπορούσε να αποτελέσει καλύτερη ένδειξη της πίεσης που προκαλείται από τη ζήτηση στην Αμερική. Ωστόσο, η αδυναμία που παρατηρείται στα τελευταία δεδομένα λιανικών πωλήσεων στις ΗΠΑ είναι πιθανό να προκαλέσει απορίες για την εγκυρότητα τυχόν υποθέσεων ότι ενδεχόμενη βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη των δαπανών θα οδηγήσει αναγκαστικά σε συνεχή οικονομική άνθηση.

Συνολικά, οι τιμές των περισσότερων αγαθών παρέμειναν αξιοσημείωτα σταθερές κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η ανάκαμψη των υπηρεσιών θα βοηθήσει ενδεχομένως τον ευρωπαϊκό πληθωρισμό να καλύψει, κατά κάποιον τρόπο, τον πληθωρισμό των ΗΠΑ για τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, με την ανάκαμψη της αγοράς εργασίας να μην είναι πλήρης, τα σημάδια της οικονομικής υπερθέρμανσης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αποτελούν πιθανότατα ένα μαθηματικό θαύμα.