Fitch – Βαθιά ύφεση απειλεί το Αφγανιστάν

Η κυριαρχία των Ταλιμπάν μπορεί να προκαλέσει συρρίκνωση της οικονομίας του Αφγανιστάν έως και κατά 20% φέτος και περαιτέρω διολίσθηση του νομίσματος της χώρας, αναφέρει η Fitch Solutions.

Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία το περασμένο Σαββατοκύριακο.

«Είναι πιθανό ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί απότομα φέτος», δήλωσε στο Reuters η Ανουίτα Μπάσου, επικεφαλής της Asia Country Risk στην Fitch Solutions – του αναλυτικού και ερευνητικού βραχίονα του Fitch Group.

Και προσθέτει ότι «οι χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοιες συνθήκες όπως η Μιανμάρ και η Συρία είδαν το ΑΕΠ τους να καταρρέει κατά περίπου 10-20%, κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί και για το Αφγανιστάν».

Η Μπάσου είπε ότι ξένες επιχορηγήσεις και η βοήθεια, μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης του Αφγανιστάν, θα στερεύσουν σημαντικά φέτος, αν όχι πέραν αυτού.

Η Μπάσου είπε ότι το νόμισμα του Αφγανιστάν, το οποίο έχει ήδη αποδυναμωθεί πάνω από 7% αυτόν τον μήνα έναντι του αμερικανικού δολαρίου, μπορεί να μειωθεί περαιτέρω επειδή τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία του κράτους στο εξωτερικό έχουν παγώσει για να εμποδίσουν την πρόσβαση των Ταλιμπάν. Και πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί ο υπερπληθωρισμός.

Το εύθραυστο σύστημα υγείας του Αφγανιστάν έχει υποστεί ζημιές από πολέμους δεκαετιών. Οι προοπτικές της χώρας για λήψη εμβολίων COVID-19 ήταν πάντα κακές, αλλά τώρα η κατάσταση έχει γίνει «ζοφερή», σύμφωνα με τοην Μπασού.

Ανησυχίες για ντόμινο συνεπειών

Η κατάληψη από τους Ταλιμπάν δεν προκαλεί ανησυχία μόνο για το μέλλον του Αφγανιστάν αλλά και για τον αντίκτυπο σε άλλες χώρες της περιοχής και τις οικονομίες τους.

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s Investors Service προειδοποίησε για γεωπολιτικούς και οικονομικούς κινδύνους για την περιοχή.

«Για τους γείτονές του, ο άμεσος κίνδυνος για τα πιστωτικά προφίλ από την πολιτική αβεβαιότητα στο Αφγανιστάν σχετίζεται με μια δυνητικά μεγάλη εισροή προσφύγων», δήλωσε η Moody’s τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι το Πακιστάν μπορεί να δει τη μεγαλύτερη εισροή προσφύγων.

Μια κατά τ’ άλλα «πλούσια» χώρα

Το Αφγανιστάν είναι πλούσιο σε πόρους όπως χαλκός, χρυσός, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ουράνιο, βωξίτης, άνθρακας, σιδηρομετάλλευμα, σπάνιες γαίες, λίθιο, χρώμιο, μόλυβδος, ψευδάργυρος, πολύτιμοι λίθοι, θείο, τραβερτίνη, γύψος και μάρμαρο.

Οι προοπτικές εξόρυξης μπορεί να προσελκύσουν μεγάλες δυνάμεις όπως η Κίνα για να εξασφαλίσουν πόρους για την ώθηση της πράσινης οικονομίας, αλλά η δύσκολη πρόσβαση και η έλλειψη δρόμων περιπλέκουν την εξόρυξη.

Ορισμένοι αξιωματούχοι του ΟΗΕ και των ΗΠΑ ανησυχούν ότι το χάος του Αφγανιστάν δημιουργεί συνθήκες για ακόμη υψηλότερη παράνομη παραγωγή οπιοειδών. Αξιωματούχοι του ΟΗΕ ανέφεραν ότι οι Ταλιμπάν πιθανότατα κέρδισαν περισσότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ του 2018 και του 2019 από το εμπόριο ναρκωτικών.

«Οι Ταλιμπάν δεν θα εξαθλιωθούν – μια έκθεση του ΟΗΕ εκτιμά ότι κερδίζουν έως και 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, τα περισσότερα από αυτά μέσω παράνομων διαύλων, τα οποία θα μπορούσαν κάλλιστα να νομιμοποιήσουν», δήλωσε η Μπάσου στο Reuters.

Κάτω από τα όρια της φτώχειας o μισός πληθυσμός παρά τα δισ. που εισέρρευσαν στη χώρα

Η επέλαση των Ταλιμπάν, με όλα τα τραγικά γεγονότα που ακολουθούν τα τελευταία 24ωρα σε συνδυασμό με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, τερματίζουν ουσιαστικά την 20ετή παρουσία της Δύσης στο Αφγανιστάν.

Από το 2001, δεκάδες δισεκατομμύρια εισέρρευσαν στην πολύπαθη αυτή χώρα.

Η περιφέρεια της Νότιας Ασίας αριθμεί περίπου 1,94 δισεκατομμύρια ανθρώπους, εκ των οποίων 39 εκατομμύρια, περίπου το 2 %, ζουν στο Αφγανιστάν.

Όσον αφορά τον πληθυσμό, το Αφγανιστάν φαίνεται να είναι ένα ασήμαντο τμήμα της Νότιας Ασίας, ωστόσο οι τελευταίες εξελίξεις θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή.

Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των γυναικών και κάποιες άλλες στοιχειώδεις ελευθερίες, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του Αφγανιστάν είναι από τα χαμηλότερα στην περιοχή.

Το 2020, το αφγανικό ΑΕΠ ανήλθε σε 19,81 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η ροή της βοήθειας από το εξωτερικό κάλυψε το 42,9% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.

«Η οικονομία του Αφγανιστάν είναι εύθραυστη και εξαρτημένη από την ξένη βοήθεια», επιμένει η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνοντας ότι η οικονομική ανάπτυξη και η εφαρμογή της διαφοροποίησης στον ιδιωτικό τομέα “παρεμποδίσθηκαν μέχρι στιγμής από την ανασφάλεια, την πολιτική αστάθεια, την αδυναμία των θεσμών, την ανεπάρκεια των υποδομών, την γενικευμένη διαφθορά».