
Οι προτεινόμενες λύσεις αναφορικά με τις αρχές της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών, για τις οποίες κάναμε λόγο και στην κατακλείδα του τελευταίου άρθρου μας, διαφέρουν από απόψεως τοπικής αλλά και χρονικής, δηλαδή τόσο ως προς το ζήτημα της αρχικής κοιτίδας όσο και ως προς το ζήτημα του χρόνου διασποράς της «πρωτογλώσσας» της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας.
Μάλιστα, η δεύτερη αυτή παράμετρος, ο χρόνος της διασποράς, είναι καίριας σημασίας, καθώς η επίλυση του ινδοευρωπαϊκού προβλήματος απαιτεί τον ακριβή προσδιορισμό όχι μόνο του τόπου αλλά και του χρόνου της εξάπλωσης. Με άλλα λόγια, πέραν τού πού μιλιόταν μια προϊστορική γλώσσα, πρέπει να γνωρίζουμε παράλληλα και το πότε μιλιόταν.
Προέλευση
Εξ όσων γνωρίζουμε, οι παλαιότερες γλωσσικές μαρτυρίες για την ινδοευρωπαϊκή οικογένεια προέρχονται από την Ανατολία. Η ύπαρξη ονομάτων στις καταγραφές των ασσυριακών εμπορικών σταθμών του 2000 π.Χ. πιστοποιεί ότι η διαφοροποίηση στους κόλπους της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών ήταν μια πραγματικότητα ήδη από εκείνη την εποχή.
Σε γενικές γραμμές, οι γλωσσολόγοι αποδέχονται ότι η ινδοευρωπαϊκή διασπορά και η γλωσσική διαίρεση συντελούνταν ήδη περί το 2500 π.Χ. ή και λίγο νωρίτερα. Ωστόσο, η ακριβής χρονολόγηση της έναρξης της εν λόγω διασποράς είναι σαφώς δυσκολότερη, εάν ληφθεί υπόψη ότι η γλωσσική αλλαγή είναι στην πραγματικότητα μια διαδικασία και όχι ένα χρονικά και τοπικά προσδιορισμένο γεγονός.
Επικρατούσα αντίληψη
Σύμφωνα με την επικρατούσα αντίληψη, η έναρξη της διαφοροποίησης μεταξύ των ομιλητών της ινδοευρωπαϊκής πρέπει να σχετίζεται με την αύξηση του χώρου κατανομής τους. Η επακολουθήσασα ολοένα και μεγαλύτερη τοπική διαφοροποίηση ήταν απόρροια της ανάγκης για επικοινωνία ανάμεσα στους ομιλητές. Βεβαίως, στο πλαίσιο της διεργασίας αυτής, που διήρκεσε κατά πάσαν πιθανότητα πολλούς αιώνες, ο βαθμός διαφοροποίησης δεν ήταν ο ίδιος σε όλες τις περιοχές.
Όπως συνάγεται από τα ανωτέρω, η υπό εξέταση διαδικασία της διαφοροποίησης δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί επακριβώς. Εκκινώντας από αυτήν την παραδοχή, δεν απομένει παρά να εξετάσουμε το πολιτισμικό περιεχόμενο των λέξεων εκείνων που ανάγονται μετά βεβαιότητας στην «πρωτογλώσσα» της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας, μια και εμφανίζονται σε ένα ιδιαίτερα μεγάλο τμήμα του φάσματος των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών.
Λεξιλόγιο
Βάσει των πληροφοριών που μας παρέχει η λεγόμενη ιστορικοσυγκριτική μέθοδος, το ινδοευρωπαϊκό λεξιλόγιο είναι εναρμονισμένο με το πολιτισμικό επίπεδο της Ύστερης Νεολιθικής Περιόδου ή της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Περιελάμβανε τα ονόματα των κυριότερων εξημερωμένων ζώων και φυτών, καθώς και λέξεις που αφορούσαν την τεχνολογία της καλλιέργειας. Επιπροσθέτως, παρέχει σοβαρές ενδείξεις για γνώση του τροχού και του τροχήλατου οχήματος.
Δοθέντος ότι το τροχήλατο όχημα δεν ήταν γνωστό στην Ευρασία πριν από το 4000 π.Χ., μπορούμε να ισχυριστούμε ότι διαθέτουμε ένα κατά προσέγγιση χρονικό σημείο μετά το οποίο (terminus post quem) θα μπορούσε να έχει συντελεστεί η εξάπλωση των Ινδοευρωπαίων. Εάν δε συνυπολογίσουμε ότι η εξάπλωση αυτή μπορεί να είχε προηγηθεί των χαρακτηριστικών διαλεκτικών διαφορών, θα έπρεπε ίσως να τοποθετήσουμε τη χρονολογία έναρξής της κάπως νωρίτερα, περί το 4500 π.Χ.
Συγκεφαλαιώνοντας, η έναρξη της ινδοευρωπαϊκής διάσπασης ανάγεται περίπου στο χρονικό διάστημα 4500-2500 π.Χ.


Latest News

Φεύγει ο επικεφαλής εμβολίων της FDA και οι μετοχές φαρμακοβιομηχανιών γίνονται... συντρίμμια
Ο Μαρκς επέβλεψε την έγκριση των εμβολίων κατά της COVID-19 ως επικεφαλής του Κέντρου Βιολογικής Αξιολόγησης και Έρευνας του FDA

Η «χρυσή» Euroleague - Από τον Ναν και τον Βεζένκοφ στα 2.600.000 του Σλούκα
Πόσοι Έλληνες βρίσκονται στη λιστα με τους δέκα πιο ακριβοπληρωμένους παίκτες στη Euroleague

Πέθανε ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν
O ηθοποιός Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν πέθανε σε ηλικία 90 ετών

Νταν Κιούριακ: Οι Καναδοί αισθάνονται ότι έχουν δεχτεί επίθεση
Δύο χρόνια ανάπτυξης θα κοστίσουν οι δασμοί που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στον Καναδά δηλώνει στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο συνεργάτης του CD Howe Institute

Βαγγέλης Μαρινάκης στη Νέα Υόρκη – «Παίρνουμε ευρωπαϊκά και πρωταγωνιστούμε σε όλη την Ευρώπη» (pics+vid)
Ο σύνδεσμος φιλάθλων του Ολυμπιακού στη Νέα Υόρκη, βράβευσε τον ηγέτη της «ερυθρόλευκης» ΠΑΕ, Βαγγέλη Μαρινάκη.

Αλλαγή ώρας: Γιατί γίνεται πάντα Κυριακή – Πότε γυρίζουμε τα ρολόγια μας μπροστά
Η αλλαγή ώρας μπορεί να αναστατώσει το σώμα μας, να προκαλέσει αϋπνίες, ημικρανίες και πονοκεφάλους

Το Χόλιγουντ «συμμορφώνεται προς τας υποδείξεις» της νέας εποχής Τραμπ
Ο τυφώνας Τραμπ οδηγεί και σε αλλαγές στο Χόλιγουντ - Τι ζητούν τώρα οι εταιρείες από τους δημιουργούς

Τίμησε τον Βαγγέλη Μαρινάκη ο Σύνδεσμος φιλάθλων Ολυμπιακού Νέας Υόρκης
Κεντρικό πρόσωπο στις εορταστικές εκδηλώσεις στη Νέα Υόρκη ο ηγέτης του Ολυμπιακού Βαγγέλης Μαρινάκης

Τα σχέδια του ΝΒΑ για επέκταση στην Ευρώπη
Το NBA σχεδιάζει την δημιουργία νέου ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στην Ευρώπη εκ του μηδενός

Μπαίνει ο… ήλιος στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο – Η συμφωνία της UEFA με την SolarPower
Πώς θα «πρασινίσουν» τα γήπεδα - Στα θρανία οι ομάδες για σεμινάρια από τη SolarPower