Αποκάλυψη ή συνεργασία;

Η Αποκάλυψη έχει έλθει. Αυτό είναι το κραυγαλέο μήνυμα της τέλειας καταιγίδας του COVID-19 και της κλιματικής αλλαγής. Η πανδημία είναι απίθανο να τελειώσει για αρκετά χρόνια, καθώς ο νέος κορωνοϊός μεταλλάσσεται σε ολοένα και πιο μεταδοτικές, ανθεκτικές σε φάρμακα παραλλαγές. Και η κλιματική καταστροφή δεν είναι πλέον «επικείμενη», αλλά συντελείται σε πραγματικό χρόνο.

Αυτή η κατάσταση προφανώς δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ χωρίς μεγάλες κοινωνικές εντάσεις και εμφύλιες αναταραχές. Πράγματι, η τέλεια καταιγίδα που αρχίζουμε να βιώνουμε σύντομα θα περιλαμβάνει πολύ μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική αστάθεια. Αντί να προωθήσει μια προοδευτική και μετασχηματιστική ατζέντα, αυτό θα μπορούσε να καταλήξει σε εθνικιστικές, φυλετικές και άλλες μορφές συγκρούσεων, βίας και χάους. Αυτό το εφιαλτικό σενάριο μπορεί ακόμη να αποφευχθεί με ουσιαστικά αυξημένη διεθνή συνεργασία σε μερικά βασικά ζητήματα.

Οσον αφορά το κλίμα, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να δηλώσουν συλλογικά ότι θα μειώσουν πιο έντονα τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να φτάσουν στο καθαρό μηδέν σε μια δεκαετία και όχι σε αρκετές δεκαετίες. Οι πλούσιες χώρες με υψηλές εκπομπές παλαιού τύπου θα πρέπει προφανώς να κάνουν τις βαθύτερες περικοπές και να μεταφέρουν πράσινες τεχνολογίες στον αναπτυσσόμενο κόσμο χωρίς όρους, επιτρέποντας στους τελευταίους επίσης να απορροφηθούν γρήγορα. Τα κεφάλαια για την κλιματική προσαρμογή είναι πλέον απαραίτητα και οι προτεινόμενες δημόσιες επενδύσεις μπορούν να επιτρέψουν ταχεία δράση σε αυτό.

Δυστυχώς, η τρέχουσα κατάσταση της παγκόσμιας πολιτικής σημαίνει ότι αυτή η απαραίτητη και εφικτή ατζέντα είναι απίθανο να υλοποιηθεί. Οι ηγέτες μεγάλων χωρών έχουν μέχρι στιγμής επιδείξει μια αξιοθρήνητη έλλειψη φιλοδοξίας. Αντ’ αυτού, παραμένουν υποτελείς στο ιδιωτικό κεφάλαιο και τα κατοχυρωμένα συμφέροντα. Η στάση των κυβερνήσεων της G7, οι οποίες έχουν περισσότερο εμμονή με την άνοδο της Κίνας παρά για τη διατήρηση του όλο και πιο εύθραυστου κόσμου μας, ήταν ιδιαίτερα αποθαρρυντική.

Ο εθνικισμός του εμβολίου COVID-19 είναι κοντόφθαλμος, ενώ η άκαμπτη προσκόλλησή τους στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επιτρέπει στις ιδιωτικές επιχειρήσεις να περιορίσουν τη γνώση και την παραγωγή για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Αυτές οι στάσεις μείωσαν την εμπιστοσύνη και εμπόδισαν τη διεθνή συνεργασία για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η ανθρωπότητα έχει ακόμα την ευκαιρία να κάνει πίσω από το χείλος του γκρεμού. Θα το κάνει ή θα αναρωτηθούν οι μελλοντικές γενιές γιατί επιλέξαμε να συμμετέχουμε ενεργά στη δική μας καταστροφή;

Η Jayati Ghosh είναι καθηγήτρια Οικονομικών στο Jawaharlal Nehru University στο Νέο Δελχί, εκτελεστική γραμματέας της International Development Economics Associates και μέλος της Ανεξάρτητης Επιτροπής για τη Μεταρρύθμιση Διεθνούς Εταιρικής Φορολογίας.