Flashback – Χτίζεις αυθαίρετο; Τέλεια! Πάρε… «μπόνους»!

Καθώς μαίνονταν και μαίνονται σε όλη σχεδόν την Ελλάδα οι πυρκαγιές, παραδόξως δεν ακούω και δεν διαβάζω τίποτε για τα αυθαίρετα, τα οποία προσπαθούν να σώσουν από τη φωτιά τα πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα και για τα οποία, αν θυμάμαι καλά, είχε ανακοινωθεί ότι θα ετίθετο για διαβούλευση ένα νέο … χωροταξικό νομοσχέδιο με νέα … μπόνους για όσους τα «δηλώσουν και τα σώσουν»! Αντιθέτως, συνεχώς διαβάζω μελέτες και άρθρα ειδικών επιστημόνων περιβαλλοντολόγων και οικολόγων ότι για την καταστροφή των δασών φταίνε τα… γίδια, τα οποία, όπως έχω αναφέρει σε άλλο σημείωμα, δεν υπάρχουν πια!

Μπόνους, λοιπόν, πολλά μπόνους δια πάσαν νόσον, παρανομίαν, διαμαρτυρίαν, αεργίαν, πορείαν, ιδεοληψίαν, αγγαρείαν! Είναι τόσο προκλητικά και απίστευτης, παγκόσμιας πρωτοτυπίας, και ευρηματικότητας αυτά τα μπόνους, ώστε διευρύνονται σημαντικά οι γνωστοί «μακαρισμοί» του Ιησού «εις την επί Όρους Ομιλίαν» του για μακάριους Έλληνες, που θεωρούν ως «βλάκες» τους συνεπείς, τους νομιμόφρονες, τους νομοταγείς και τους εύφρονες κατοίκους αυτής της χώρας, σε πείσμα της διαπίστωσης του Ευάγγελου Λεμπέση στο βιβλίο του (1941) με τίτλο “ Ἡ Τεράστια Κοινωνικὴ Σημασία τῶν Βλακῶν ἐν τῷ Συγχρόνῳ Βίῳ”.

Και το διδακτικό σκίτσο του Κώστα Μητρόπουλου

Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού στον ολιγόλογο πρόλογο του, οι «βλάκες», δηλαδή οι «έξυπνοι», τα «καλά τα παλικάρια», σύμφωνα με τους σύγχρονους ορισμούς, κατά τον Λεμπέση είναι «μία κατηγορία συνανθρώπων, τῶν ὁποίων ἡ κοινωνικὴ σημασία ἔχει δεινῶς ὑποτιμηθῆ καὶ τῶν ὁποίων τὰ δικαιώματα εἶναι ἐξησφαλισμένα οὐ μόνον -φεῦ!- ἐν τῷ βασιλείῳ τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾿ ἔτι πλέον ἐπὶ τοῦ χλοεροῦ τούτου πλανήτου!». Αυτή την κατηγορία συνανθρώπων μας, ο Λεμπέσης χαρακτηρίζει ως «δυνάστας», όπως προκύπτει από τον ίδιο πρόλογο.

Και προσθέτει:

«Ο συνασπισμός των συνανθρώπων της κατηγορίας αυτής είναι μηχανική οργάνωσις βάσει της αρχής της «ελαχίστου προσπαθείας» κλίνων προς αντιμετώπισιν ισχυροτέρας δυνάμεως εις το πρόσωπον των ολίγων ή του ενός..»

Η διαπίστωση αυτή του Λεμπέση συνεχώς επιβεβαιώνεται, παρά την παρέλευση 80 ακριβώς ετών, και «εν τω συγχρόνω κοινωνικώ και δημοσίω βίω» (τα παραδείγματα είναι πολλά και νωπά!!!). Στη συνέχεια, παραθέτω μία περίπτωση καθημερινής οικονομικής τρέλας που είναι επίκαιρη πάλι αυτές τις ημέρες που η χώρα φλέγεται και τα δάση μας πυρπολούνται, καθώς καλούνται, οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, όπως συνεχώς από το 1955, να «τα δηλώσουν και να … σώσουν», με «μπόνους», βεβαίως, βεβαίως!

Μακάριοι οι αυθαιρετούντες ότι αυτοί ανταμειφθήσονται συνεχώς από το 1955!

Λίγο πριν παραδοθούν τα δάση της Αττικής και πάσης Ελλάδος στις φλόγες, διάβαζα στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», τα «Νέα» και το «Βήμα» μία είδηση που κυριαρχεί στον ελληνικό Τύπο και στην ελληνική κοινωνία ήδη από το 1955! Διάβαζα, λοιπόν, ότι σε ένα νέο χωροταξικό και πολεοδομικό νομοσχέδιο 110 σελίδων (του προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν 166 σελίδων, βιβλίο δηλαδή!!!), το οποίο θα ετίθετο σε διαβούλευση, θα παραμείνουν ανοιχτά αρκετά… παράθυρα για κατ’ εξαίρεση ενίσχυση της οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, διαιωνίζοντας την πάγια πολεοδομική πολιτική όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων από το 1960. Παρακαλώ μια διόρθωση: Το ορθόν είναι ότι αυτή επονείδιστη τακτική, όπως προκύπτει από το αρχείο μου, άρχισε από το 1955, με τον τελευταίο Νόμο 4495/2017 να ψηφίζεται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με τις ίδιες ευνοϊκές διατάξεις!

Διαβάζοντας και γράφοντας όλα αυτά για το 1955 και το 1960, θυμήθηκα ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ως φοιτητής είχα αγοράσει ένα φτηνιάρικο ραδιοφωνάκι («τρανζίστορ» το λέγαμε τότε) για να ακούω ειδήσεις και τραγούδια. Καθώς διάβαζα τα πανεπιστημιακά συγγράμματα, άκουγα να ακούγονται δυνατά βαριά λαϊκά τραγούδια της εποχής από διάφορους ερασιτεχνικούς σταθμούς, τα οποία διακόπτονταν απότομα για να ακουστούν πάλι δυνατά ανακοινώσεις με τις οποίες καλούνταν και προσκαλούνταν οι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου της Αττικής να αγοράσουν φθηνά οικόπεδα (εκτός σχεδίου φυσικά) στην Αγία Παρασκευή και στον Σταυρό Αγίας Παρασκευής με πολλές δόσεις! Θυμάμαι ότι όλοι οι τότε γνωστοί μου έλεγαν ότι έχουν αγοράσει τέτοια οικόπεδα και πρέπει να σπεύσω να χαθεί η ευκαιρία! Στη συνέχεια διαπίστωνα ότι οι ανακοινώσεις αυτές προσκαλούσαν τους κατοίκους να αγοράσουν «φθηνά» οικόπεδα σε ολοένα πιο απομακρυσμένες περιοχές, μέχρι την … Ανθούσα και Πεντέλη, όπου τότε κυριαρχούσαν … αμπελώνες!

Επίσης, ακούγοντας και διαβάζοντας ότι μαζί με τις περιοχές που δοκιμάστηκαν από τις πυρκαγιές στην Αττικής είναι και το Κατσιμίδι, θυμήθηκα ότι εκεί, σε αυτό το όμορφο, με πυκνό μόνο δάσος, ειδυλλιακό μέρος, όπου υπήρχαν μόνο μαντριά και βοσκοί, πήγαινα ως φοιτητής, προσκεκλημένος οικογενειακών φίλων, κάθε σχεδόν Καθαρά Δευτέρα και Πρωτομαγιά για διασκέδαση και ψυχαγωγία!!!

Υπενθυμίζω ότι για την «επιτυχία» του παραπάνω Νόμου πρωτοστατούσε και ο τότε αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης, ο οποίος είχε εκλεγεί βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ως μέλος των «Οικολόγων –Πρασίνων» Ίσως, η ανάθεση από τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα του υπουργείου Περιβάλλοντος σε έναν «ιδεολόγο» προστάτη του περιβάλλοντος με την εντολή να καταρτίσει νέο νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα και να το… διαφημίζει αποτελεί την πιο σκληρή τιμωρία για όσα έλεγε πριν γίνει βουλευτής ως μέλος της συνιστώσας «Οικολόγοι-Πράσινοι» που τελικά τον έκαναν βουλευτή και μετά και υπουργό! Θυμάμαι ότι τότε, στις 6 Σεπτεμβρίου του 2016, πραγματοποιήθηκε και συνέντευξη Τύπου κατά την οποία ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλονος και Ενέργειας Γιάννης Τσιρώνης έκαναν ανακοινώσεις σχετικά με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο που αφορούσε τα αυθαίρετα και το «δομημένο» περιβάλλον, το οποίο το 2017 έγινε ο Νόμος 4495/2017.

Θυμήθηκα ότι τότε, τόσο ο Πάνος Σκουρλέτης όσο και ο Γιάννης Τσιρώνης επανέλαβαν σε όλους τους τόνους ότι επιλέχθηκαν σημαντικές … μειώσεις στα παράβολα και εκπτώσεις στα πρόστιμα ώστε να αποτελέσουν κίνητρο για να υποβληθούν δηλώσεις νομιμοποίησης. Μάλιστα, ο Πάνος Σκουρλέτης χρυσώνοντας το χάπι τόνισε τότε ότι «τα αυθαίρετα αποκαλύπτουν παθογένειες του κράτους και τις πελατειακές σχέσεις που είχαν δημιουργηθεί επί δεκαετίες», ενώ ο οικολόγος Γιάννης Τσιρώνης αναφέρθηκε στα κίνητρα που προσφέρονταν, δίνοντας έμφαση στη ρύθμιση (άλλο … χάπι!) που πρόβλεπε ότι «ο ιδιοκτήτης μπορεί να αξιοποιήσει μέρος του προστίμου για να ενισχύσει το ακίνητό του, που κατά κανόνα δεν καλύπτει τις προδιαγραφές σεισμικής θωράκισης.
Υπενθυμίζω πάλι ότι με τον Νόμο 4495/2017 περί αυθαιρέτων ο προηγούμενος Νόμος 4178/2013 για το … καλό των δασών, με τον έλεγχο τάχα και την προστασία τάχα του δομημένου περιβάλλοντος!

Οι κυριότερες διατάξεις του Νόμου ΣΥΡΙΖΑ το 2017

Για την ιστορία αναφέρω ότι οι κυριότερες διατάξεις του τότε (2016) νομοσχεδίου για τα αυθαίρετα για τις οποίες καλούσαν οι Πάνος Σκουρλέτης και Γιάννης Τσιρώνης τους αυθαιρετούντες να σπεύσουν να εκμεταλλευθούν «δηλώνοντας και σώζοντας» είναι οι ακόλουθες!

– Μείωση των προστίμων σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο: «Απέναντι στο πρόβλημα της ίσης μεταχείρισης, μεγιστοποιούμε με τις μεταβατικές διατάξεις, τη μεταφορά αυτών που δεν έχουν ολοκληρώσει την αποπληρωμή με τις ρυθμίσεις στον προηγούμενο νόμο, στο νέο νόμο με τις ευνοϊκότερες ρυθμίσεις» εξήγησε τότε ο υπουργός.

– Ειδική μεταχείριση δυο επιπρόσθετων ευπαθών κοινωνικών ομάδων, σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο: «Η πρώτη είναι οι μακροχρόνια άνεργοι και η δεύτερη είναι οι οικογένειες και τα άτομα που λαμβάνουν εισόδημα κοινωνικής αλληλεγγύης. Άρα, δυο ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες, όπου εκεί, τα πρόστιμα που επιβάλλονται είναι εξαιρετικά μικρά», τόνισε ο υπουργός.

-Ο τρόπος, με τον οποίο αντιμετωπίζεται η αυθαίρετη δόμηση διαφοροποιείται για τα παλιά αυθαίρετα και για τα νέα αυθαίρετα (μέχρι το 2011). Για τα παλιά αυθαίρετα, προβλέπεται μια σειρά ρυθμίσεων, με τις οποίες ουσιαστικά δίνεται παράταση υπαγωγής για δυο χρόνια και αυξάνονται οι δόσεις καταβολής του προστίμου από 80 σε 100. Μειώνονται τα πρόστιμα για αυθαίρετες κατοικίες που έχουν κατασκευαστεί μεταξύ 1983 – 1993, αυθαίρετα σε περιοχές εκτός σχεδίου όπου εκκρεμεί η έγκριση πολεοδομικής μελέτης, αυθαίρετα υπόγεια, εσωτερικούς χώρους.

Το ιστορικό «προστασίας» των αυθαιρέτων

Από τότε, το 1955, έως και τον τελευταίο αυτό Νόμο του 2017, υπάρχει ένα επονείδιστο χρονικό τέτοιων αποφάσεων και μέτρων, όπου κυριαρχεί το παγκόσμιας πρωτοτυπίας ευρηματικό σύνθημα – πρόκληση «αν το δηλώσεις θα το σώσεις» και με τα αντίστοιχα έσοδα να εισρέουν στα δημόσια ταμεία, με θυσία του Συντάγματος στο βωμό των κομματικών σκοπιμοτήτων και κυβερνητικών αδυναμιών, προς δικαίωση της εκκωφαντικής ρήσης του Εμμανουήλ Ροίδη πριν από 150 χρόνια ότι «χωρίς την παραβίασιν του Συντάγματος δεν μπορεί να ζήση ουδεμία κυβέρνησις επί μίαν ημέραν».

Έτσι, λοιπόν, φθάσαμε στα σημερινά ιλαροτραγικά αποτελέσματα σε μιαν, υποτίθεται, ευνομούμενη και συνταγματικώς λειτουργούσα Πολιτεία. Διότι, από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έως σήμερα έχουν ψηφισθεί πάνω από 500 Νόμους και Διατάγματα και έχουν εκδοθεί πάνω από 900 αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγκου και άλλων χωρίς να μπορέσουν να προστατεύσουν τα δάση, προς δικαίωση πάλι του Ροίδη που έλεγε «… Τα ημέτερα δένδρα, μάλλον δυσφύλακτα, πλειόνων δασοφυλάκων χρήζουσιν….».

Για την ιστορία πάλι, υπενθυμίζω τα ακόλουθα:

• Με την αναθεώρηση του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού ( ΓΟΚ) το 1955 έχουμε την πρώτη νομιμοποίηση.
• Έως το 1968 οι οικοδομικές άδειες δεν ήταν απαραίτητο να εκδοθούν πριν από την κατασκευή.
• Το 1968 όσοι είχαν κτίσμα χωρίς οικοδομική άδεια έπρεπε να κάνουν δήλωση, να πληρώσουν για την έκδοση άδειας, αλλά και έναν επιπλέον φόρο.
• Το 1977 έγινε νομιμοποίηση των ιδιωτικών δρόμων στους αυθαίρετους οικισμούς.
• Μετά το 1979 σημειώθηκε αύξηση του πληθυσμού 45% στην περιοχή της Αττικής και εκτιμάται ότι άλλα 150.000 αυθαίρετα κτίσματα χτίστηκαν τότε.
• Με τον οικιστικό Νόμο 1337/1983 (πολεοδομική οργάνωση πυκνοκατοικημένων εκτός σχεδίου περιοχών και παροχή υπηρεσιών), ξεκίνησε ένα πρόγραμμα νομιμοποίησης αυθαιρέτων, το οποίο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, με το γνωστό σύνθημα «αν το δηλώσεις μπορεί να το σώσεις».
• Στη συνέχεια ψηφίσθηκαν πολλοί άλλοι σχετικοί Νόμοι (Νόμος 3028/2002, Νόμος 3208/2003, Νόμος 3212/2003 που επέτρεψε την σύνδεση με ΔΕΗ, Νόμος 9732/2004, Νόμος 3852/2010,
• Νόμος 4014/2011, Νόμος 4067/2012 και Νόμος 4178/2013, του οποίου ισχύς είχε παραταθεί έως τον Νόμο 4495/2017. Με … «μπόνους», βεβαίως, βεβαίως…

Τέτοια «δύσοσμα» παραδείγματα από τον θαυμαστό αυτόν «χλοερόν τόπον», όπως θα έλεγε ο Λεμπέσης, υπάρχουν πολλά.