Ενας κόσμος καύσωνα και αντίθετων ανέμων

Οι προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία έγιναν από ελπιδοφόρες σε ζοφερές σε διάστημα μόλις λίγων μηνών λόγω της εξάπλωσης της μετάλλαξης Δέλτα, καταστροφών που προκλήθηκαν από την αλλαγή στο κλίμα και από προηγουμένως υποτιμημένες διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού. Στην πραγματικότητα, είναι τώρα δύσκολο να μη συμπεράνουμε ότι η μελλοντική ανάπτυξη βρίσκεται σε κίνδυνο. Η πιο εντυπωσιακή εξέλιξη των τελευταίων τριών μηνών ήταν η δραματική αύξηση της συχνότητας, της σοβαρότητας και της παγκόσμιας έκτασης ακραίων καιρικών φαινομένων: καταιγίδες, ξηρασίες, κύματα καύσωνα, υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες, πυρκαγιές και πλημμύρες.

Η κλιματική αλλαγή γίνεται γρήγορα ένας αξιοσημείωτος παράγοντας στη μακροοικονομική απόδοση. Αν και μας λείπουν ακριβή μέτρα για να κρίνουν πόσο μπορεί να πληγεί η οικονομία από αυτό, είναι δύσκολο να μην καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η παγκόσμια οικονομία, και ιδίως ορισμένα από τα πιο ευάλωτα μέρη της, γίνεται πιο εύθραυστη. Οι αναπτυσσόμενες χώρες με χαμηλότερο εισόδημα αντιμετωπίζουν ήδη σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά τις δημογραφικές τάσεις, την προσαρμογή των μοντέλων ανάπτυξης στην ψηφιακή εποχή και την επίλυση προβλημάτων τοπικής διακυβέρνησης. Προσθέστε δημοσιονομικούς περιορισμούς, μεταβλητότητα και πίεση που σχετίζονται με το κλίμα και τη μεγάλη ουρά για εμβόλια, και έχετε τις προετοιμασίες για μια τέλεια καταιγίδα.

Πολλά από αυτά έχουν ήδη περιληφθεί στο άμεσο μέλλον μας. Αλλά δεν είναι όλα. Οι κεφαλαιαγορές, για παράδειγμα, φαίνεται να προσαρμόζονται στη νέα πραγματικότητα και η επίλυση της παγκόσμιας πρόκλησης εφοδιασμού εμβολίων δεν είναι ούτε απίστευτα περίπλοκη ούτε απαγορευτικά δαπανηρή. Το μόνο που χρειάζεται είναι πολυμερής εστίαση και δέσμευση. Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) στη Γλασκώβη τον Νοέμβριο θα είναι κρίσιμη και ακόμη πιο δύσκολη από τις προηγούμενες διασκέψεις για την αλλαγή του κλίματος. Ο στόχος είναι να ενισχυθούν οι εθνικές δεσμεύσεις για την απαλλαγή από τον άνθρακα που αναλήφθηκαν στο Παρίσι, έτσι ώστε ο πλανήτης να περιορίσει την υπερθέρμανση στον 1,5° C σε σχέση με το προβιομηχανικό επίπεδο.

Τέλος, δεδομένου ότι τα ακραία κλιματικά γεγονότα θα συμβαίνουν συχνότερα και παγκοσμίως – θα χτυπήσουν τυχαία σχεδόν οπουδήποτε -, τα συστήματα ιδιωτικής και κοινωνικής ασφάλισης θα χρειαστούν μια σημαντική αναβάθμιση για να γίνουν πολυεθνικά. Ισως χρειαστεί ένα νέο διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για να το αναλάβει αυτό, σε στενή συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα.

Ο Michael Spence είναι κάτοχος Νομπέλ Οικονομικών και επίτιμος καθηγητής Οικονομικών και πρώην πρύτανης στην Graduate School of Business του Stanford University