Κριστίν Λαγκάρντ – Η πανδημία, τα μαθήματα του παρελθόντος και οι «μεσαιωνικές» λύσεις

«Είμαι ο Klaus Schwab, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος του World Economic Forum. Και έχω τη μεγάλη χαρά να συζητήσω σήμερα με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ».

Με αυτά τα λόγια ο επικεφαλής του World Economic Forum υποδέχεται την κ. Λαγκάρντ για μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο ΤΙΜΕ.

Η πρώτη ερώτηση αφορά στην άποψή της αναφορικά την επιστροφή στην κανονικότητα:

«Αναφορικά με την ερώτησή σας σχετικά με την COVID και τη χρήση του όρου “επιστροφή στο φυσιολογικό”. Επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε αυτό που περάσαμε τα τελευταία δύο χρόνια, γιατί νομίζω ότι αυτό στην πραγματικότητα θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα μεταβούμε σε έναν νέο τρόπο συμπεριφοράς, από κάθε άποψη. Περάσαμε ένα τεράστιο σοκ για την παγκόσμια οικονομία, που μας χτύπησε στο πρόσωπο και μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι η υγεία έχει πραγματικά πολύ μεγαλύτερη σημασία από την οικονομία και τα χρηματοοικονομικά, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα» τονίζει και προσθέτει:

«Και υπήρχε σαφώς, σε αντίθεση με εκείνη της μεγάλης οικονομικής κρίσης το 2008, η αποφασιστικότητα να επικεντρωθούμε στην αποκατάσταση της υγείας, στην εξασφάλιση εισοδήματος για τους ανθρώπους όποτε αυτό ήταν δυνατό, και στην προσπάθεια να θεραπεύσουμε την πανδημία».

Λύσεις από τον…μεσαίωνα

Η κ. Λαγκάρντ εκτιμά ότι παρά τα προβλήματα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έκαναν καλή δουλειά για την αντιμετώπιση των θεμάτων αντιδρώντας πολύ γρήγορα και πολύ δυναμικά.

«Έτσι, ένα πράγμα στο οποίο έχω κάποια εμπιστοσύνη, είναι ότι διδαχθήκαμε από την προηγούμενη κρίση. Μάθαμε ότι δεν μπορούμε να αναβάλλουμε, μάθαμε ότι δεν μπορούμε να πάμε αργά, μάθαμε ότι δεν μπορούμε να κάτι με εσωστρέφεια. Μάθαμε με τον δύσκολο τρόπο εκείνη τη στιγμή. Γνωρίζετε αυτό το ρητό στο χρηματιστήριο, ότι είτε θα μεγαλώσετε είτε θα πάτε σπίτι; Λοιπόν, σίγουρα όλοι μεγαλώσαμε , για να πολεμήσουμε αυτό που συνέβαινε. Με την ίδια λογική, υιοθετήσαμε πολύ περίεργα μέτρα, ξέρετε – κλείδωμα και κλείσιμο των οικονομιών μας, αυτούς τους σχεδόν μεσαιωνικούς τρόπους αντιμετώπισης αυτής της πανδημίας».

Και μετά ήρθαν τα εμβόλια: «Από μια πανδημία που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο, είχαμε εμβόλια διαθέσιμα τον Δεκέμβριο. Τυπικά, χρειάζονται περισσότερα από πέντε χρόνια για να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν ένα επιτυχημένο εμβόλιο. Αυτή τη φορά, ήταν εννέα μήνες, σε αντίθεση με πέντε χρόνια. Και αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό μια ιστορία παγκοσμιοποίησης».

Έτσι, το νούμερο ένα είναι ότι μάθαμε από τα λάθη του παρελθόντος και ότι έπρεπε να κινηθούμε γρήγορα και μαζικά. Νούμερο δύο, επωφεληθήκαμε από την παγκοσμιοποίηση και καταλήξαμε σε εμβόλια πολύ γρήγορα.

«Βγαίνουμε από αυτήν την πανδημία, με σταθερές οικονομίες, με, κατά κάποιο τρόπο, μικρή διαρκή αναστάτωση. Όταν εξετάζετε τα επίπεδα ανεργίας στις προηγμένες οικονομίες, δεν έχει απομείνει μεγάλη ζημιά από την πανδημία. Όταν κοιτάξετε το επίπεδο του ΑΕΠ, το μέγεθος των οικονομιών μας, θα επιστρέψουμε εκεί που ήμασταν πριν από την πανδημία στο τέλος του έτους» υπογραμμίζει.

Και καλεί τον κόσμο να εμβολιαστεί:

«Εάν δεν εμβολιάσουμε ολόκληρο τον κόσμο, όπως πρέπει, η COVID-19 θα επιστρέψει για να μας στοιχειώσει και θα επιστρέψει για να μας βλάψει. Για να γίνει αυτό, ο κόσμος πρέπει να είναι λίγο πιο γενναιόδωρος. Και με το να είναι γενναιόδωρος, θα εξυπηρετήσει και το δικό του συμφέρον. Όπως γνωρίζετε, με προβληματίζει το γεγονός ότι ολόκληρη η παγκόσμια κοινότητα δεν μπορεί να συγκεντρώσει 50 δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αντιμετωπίσει τον εμβολιασμό σε εκείνες τις χώρες του κόσμου όπου εμβολιάζεται μόνο το 2% του πληθυσμού – εννοώ τις χώρες χαμηλού εισοδήματος».

«Έχουμε ξοδέψει, σε δημοσιονομική υποστήριξη, περίπου 6.000 δισεκατομμύρια δολάρια – αυτό που χρειάζεται είναι το 1% αυτών για να εμβολιάσουμε τον κόσμο. Πιστεύω λοιπόν ότι για να μεταβούμε σε αυτό το νέο φυσιολογικό, είτε αρέσει σε κάποιον είτε όχι, πρέπει να προβλέψουμε και να εμβολιάσουμε και στη συνέχεια να πάρουμε τα διδάγματα αυτού που μόλις περάσαμε».

Η κλιματική αλλαγή και οι κεντρικές τράπεζες

Στη συνέχεια η συζήτηση επικεντρώθηκε στην κλιματική αλλαγή και στο ρόλο που μπορούν να παίξουν οι κεντρικές τράπεζες:

«Και αυτό είναι ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα. Υπάρχουν μερικοί παραδοσιακοί στοχαστές που πιστεύουν ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να μείνουν εντελώς εκτός αυτής της επιχείρησης και να επικεντρωθούν αποκλειστικά στον πληθωρισμό και τη σταθερότητα των τιμών. Διαφωνώ απόλυτα με αυτό» είπε η κ. Λαγκάρντ και πρόσθεσε:

«Στην ΕΚΤ, ολοκληρώσαμε την αναθεώρηση της στρατηγικής μας, η οποία ήταν η πρώτη μέσα σε 17 χρόνια. Και είχαμε την ευλογία να επιτύχουμε την ομοφωνία σε ένα ολόκληρο Διοικητικό Συμβούλιο ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να είναι ένας από τους παράγοντες που λαμβάνουμε υπόψη μας όταν καθορίζουμε τη νομισματική πολιτική. Έτσι, τουλάχιστον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι της άποψης ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα σημαντικό συστατικό προκειμένου να αποφασιστεί η νομισματική πολιτική».

Ψηφιακά νομίσματα

Το τέλος της συνέντευξης εστιάστηκε στα ψηφιακά νομίσματα.

«Νομίζω ότι όλα τα κρυπτονομίσματα δεν είναι καθόλου νομίσματα. Είναι κερδοσκοπικά περιουσιακά στοιχεία, η αποτίμηση των οποίων αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Παρουσιάζονται ως νομίσματα, τα οποία δεν είναι. Πιστεύω, λοιπόν, ότι όλοι στον χρηματοπιστωτικό τομέα και σε ρυθμιστικό επίπεδο, πρέπει να ονομάσουμε τα πράγματα με το όνομά τους. Ένα περιουσιακό στοιχείο είναι περιουσιακό στοιχείο και πρέπει να ρυθμιστεί ως τέτοιο, πρέπει να εποπτεύεται από τις ρυθμιστικές αρχές και τους εποπτικούς φορείς, αλλά δεν πρέπει να λέμε ότι πρόκειται για νόμισμα. Δεν είναι» υπογράμμισε η κ. Λαγκάρντ.

Και συνέχισε: «Η δεύτερη κατηγορία είναι τα stablecoins. Πρόκειται για εργαλεία που έχουν εφευρεθεί από μερικές από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, το Facebook είναι σίγουρα ένα κορυφαίο παράδειγμα. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι γύρω. Τα σταθερά νομίσματα προσποιούνται ότι είναι ένα νόμισμα, αλλά στην πραγματικότητα, συνδέονται πλήρως με ένα πραγματικό νόμισμα. Για παράδειγμα, ορισμένοι από αυτούς λένε ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συναλλαγές, αλλά η αξία θα είναι ακριβώς ευθυγραμμισμένη με το δολάριο. Ωραία, αλλά και πάλι, ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Αν είναι, τότε [οι εκδότες νομισμάτων] πρέπει επίσης να εγγυηθούν σε όσους κατέχουν κέρματα ότι μπορούν να ανταλλάξουν αυτά τα κέρματα με δολάρια. Επομένως, αυτοί οι εκδότες νομισμάτων θα πρέπει να δημιουργήσουν αντίγραφα ασφαλείας των κερμάτων τους με όσα δολάρια έχουν. Αυτό πρέπει να ελέγχεται, να εποπτεύεται και να ρυθμίζεται, έτσι ώστε οι καταναλωτές και οι χρήστες αυτών των συσκευών να μπορούν πράγματι να εγγυηθούν έναντι πιθανής παραποίησης. Νομίζω ότι η πολύ πρόσφατη ιστορία έχει δείξει ότι αυτά τα αποθεματικά νομίσματα δεν ήταν πάντα διαθέσιμα και τόσο ρευστά όσο έπρεπε να είναι» αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Τρίτο είναι τα ψηφιακά νομίσματα που εφαρμόζει η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας τα τελευταία επτά χρόνια και τα οποία η ΕΚΤ αποφάσισε να μελετήσει για τα επόμενα δύο χρόνια πριν λάβει την τελική απόφαση να προχωρήσει. Η Τράπεζα της Αγγλίας εξετάζει το ίδιο είδος προσέγγισης και η Fed θα εκδώσει σύντομα ένα έγγραφο για να καθορίσει τον δρόμο που θα ακολουθήσει» τονίζει.

«Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πιστεύουμε ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να διαθέτουμε την τεχνολογία για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των πελατών. Εάν οι πελάτες προτιμούν να χρησιμοποιούν ψηφιακό νόμισμα αντί να διαθέτουν τραπεζογραμμάτια και μετρητά, θα πρέπει να είναι διαθέσιμο. Και πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτό το αίτημα».