Ελληνική ναυτιλία – Υπερδύναμη με μεγάλη προσφορά στη χώρα – Τι λένε οι αριθμοί

Μεγέθη που ζαλίζουν, που ανάλογα τους δεν έχει να παρουσιάσει κανείς άλλος επιχειρηματικός κλάδος στη χώρα μας συγκρινόμενος με τον διεθνή ανταγωνισμό. Είναι τα επιτεύγματα που κάνουν πολλούς να χαρακτηρίζουν «ναυτιλιακό θαύμα» την παγκόσμια πρωτιά του ελληνικού εφοπλισμού.

Η ελληνική ναυτιλία ήταν είναι και θα είναι για πολλά χρόνια ακόμη η μεγαλύτερη παγκοσμίως.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, με στόλο 4.901 πλοίων, οι έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 19,42% της παγκόσµιας χωρητικότητας σε τόνους deadweight (dwt). To 2020, ο ελληνόκτητος στόλος αυξήθηκε περισσότερο από 4% φτάνοντας περίπου τα 364 εκατοµµύρια τόνους dwt.

H ελληνική ναυτιλία είναι η ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής ναυτιλίας: Οι έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν το 58% της χωρητικότητας της ΕΕ και συνεχίζουν να αυξάνουν το µερίδιό τους στον στόλο που ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).  Περισσότερο από το ένα τρίτο του ελληνόκτητου στόλου ή 1.706 πλοία, φέρουν σηµαία κράτους μέλους της ΕΕ.

Όμως, παράλληλα η ελληνική ναυτιλία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του παγκόσµιου θαλάσσιου εµπορίου, καθώς οι έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν:

• το 30,25% του παγκόσµιου στόλου δεξαµενοπλοίων,

• το 14,64% του παγκόσµιου στόλου µεταφοράς χηµικών και παραγώγων πετρελαίου,

• το 15,58% του παγκόσµιου στόλου υγραεριοφόρων (LNG / LPG),

• το 20,04% του παγκόσµιου στόλου µεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου,

• το 9,53% του παγκόσµιου στόλου µεταφοράς εµπορευµατοκιβωτίων.

-Οι έλληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν να επενδύουν σε νεότευκτα πλοία: Το 2020 οι ελληνικών συµφερόντων παραγγελίες ναυπήγησης ανήλθαν σε 104 πλοία (άνω των 1.000 gt) ή 14,36 εκατοµµύρια τόνους dwt, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 10,99% της παγκόσµιας χωρητικότητας υπό παραγγελία. Οι έλληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν να επενδύουν σε νέα και ενεργειακά αποδοτικά πλοία, µε τη µέση ηλικία του ελληνόκτητου στόλου (9,54 έτη) να είναι χαµηλότερη από τη µέση ηλικία του παγκόσµιου στόλου (9,87 έτη)6 .

-Ο ελληνικός στόλος είναι από τους πιο ασφαλείς παγκοσµίως: Η Ελλάδα παραµένει στον Λευκό Κατάλογο STCW (Standards of Training, Certifi cation and Watchkeeping for Seafarers) του ∆ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού (ΙΜΟ) και στον Λευκό Κατάλογο του Paris Memorandum of Understanding (Paris MoU) και του Tokyo Memorandum of Understanding (Tokyo MoU), ενώ ο ελληνικός στόλος είναι παράλληλα ένας από τους πιο ασφαλείς παγκοσµίως, µε ποσοστό 0,44% του ελληνικού εµπορικού στόλου (µε βάση τον αριθµό πλοίων) και 0,50% (µε βάση τη χωρητικότητα) να εµπλέκεται σε ήσσονος σηµασίας ναυτικά ατυχήµατα.

Από την 1.7.2021 η Ελλάδα περιλαµβάνεται στον Κατάλογο των Ναυτιλιακών ∆ιοικήσεων της Πρωτοβουλίας QUALSHIP 21 της Αµερικανικής Ακτοφυλακής (USCG). Η Ελλάδα παραµένει ένα από τα κορυφαία νηολόγια πλοίων παγκοσµίως: Tο ελληνικό νηολόγιο αριθµεί 685 πλοία (άνω των 1.000 gt), των οποίων η χωρητικότητα ανέρχεται σε 37,98 εκατοµµύρια gt. Ο στόλος υπό ελληνική σηµαία κατατάσσεται στην 8η θέση διεθνώς και στη 2η θέση στην ΕΕ (σε όρους dwt).

-Παρά την πανδηµία του COVID-19, η ελληνική ναυτιλία παραµένει ένας από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονοµίας: Η πανδηµία επηρέασε σοβαρά τις εισροές στο ισοζύγιο πληρωµών από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών, οι οποίες παρ’ ότι µειώθηκαν κατά 20,16% σε σχέση µε το 2019, ανήλθαν σε περίπου 13,81 δισεκατοµµύρια ευρώ συνολικά για το οικονοµικό έτος 2020.

Η στρατηγική σηµασία της ελληνικής ναυτιλίας

Η ελληνική ναυτιλία µεταφέρει φορτία µεταξύ τρίτων χωρών σε ποσοστό άνω του 98% της µεταφορικής της ικανότητας, γεγονός που την καθιστά τον µεγαλύτερο διασυνοριακό µεταφορέα παγκοσµίως. Ο ελληνόκτητος στόλος έχει ζωτική σηµασία για το παγκόσµιο εµπόριο, καθώς µεταφέρει βασικά αγαθά, συµπεριλαµβανοµένων γεωργικών και δασικών προϊόντων, πετρελαίου και παραγώγων πετρελαίου, υγροποιηµένων αερίων, χηµικών, σιδήρου και άλλων µεταλλευµάτων, άνθρακα και λιπασµάτων. Η ελληνική ναυτιλία έχει επίσης στρατηγική σηµασία για την ΕΕ επειδή, µεταξύ άλλων, τόσο η οικονοµία της ΕΕ όσο και η ευηµερία των πολιτών της εξαρτώνται από την πρόσβαση σε οικονοµικά προσιτές πηγές ενέργειας. Καθώς η εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές ενέργειας από χώρες εκτός ΕΕ προσεγγίζει το 58,2%11, ο ελληνόκτητος στόλος είναι κρίσιµης σηµασίας για την εξασφάλιση εισαγωγής ενέργειας στην ΕΕ από διαφορετικές περιοχές του πλανήτη

Τα χαρακτηριστικά της ελληνικής ναυτιλίας

H ελληνική ναυτιλία αποτελεί πρωτίστως µια βιοµηχανία που απαρτίζεται από ΜΜΕ12 και ειδικεύεται στις bulk/tramp µεταφορές . Ο τοµέας της bulk/tramp ναυτιλίας είναι ένας επιχειρηµατικός τοµέας µε χαρακτηριστικά τέλειου ανταγωνισµού. Αυτό συµβαίνει, επειδή ο κλάδος αποτελείται από χιλιάδες εταιρείες παγκοσµίως και δεν κυριαρχείται από περιορισµένο αριθµό πολύ µεγάλων εταιρειών – συµµαχιών, όπως συµβαίνει στην περίπτωση της ναυτιλίας τακτικών γραµµών και στους περισσότερους βιοµηχανικούς τοµείς και τοµείς παροχής υπηρεσιών παγκοσµίως.

Κατά κανόνα, τα πλοία που ανήκουν σε έλληνες πλοιοκτήτες ναυλώνονται βάσει ναυλοσυµφώνων κατά χρόνο (time charter party contracts). Οι ναυλωτές διαδραµατίζουν δοµικό ρόλο στη ναυτιλία, καθώς είναι εκείνοι που διαχειρίζονται εµπορικά το πλοίο και οι οποίοι ελέγχουν τις παραµέτρους λειτουργίας του, όπως είναι το δροµολόγιο, το είδος και η ποσότητα του φορτίου, καθώς και η ταχύτητα του πλοίου, οι οποίες µε τη σειρά τους καθορίζουν το αποτύπωµα άνθρακα του πλοίου κατά τη διάρκεια των εν λόγω ναυλώσεων.