Στο Κοράνι, η Σαρία νοείται σαν το «μονοπάτι που οδηγεί στον Θεό» ή «τον δρόμο που οδηγεί στην πηγή». Από τεχνική σκοπιά, η Σαρία περιλαμβάνει τους ισλαμικούς νόμους. Ως νομικό σύστημα του Ισλάμ έχει αναπτυχθεί εδώ και 1.400 χρόνια μέσα από την μελέτη πηγών και την ερμηνεία μελετητών του Ισλάμ. Η Σαρία περιλαμβάνει αναρίθμητες αρχές και πρακτικές, που πρέπει να ακολουθούν οι πιστοί, από τα τελευτουργικά των προσευχών μέχρι την αρμόζουσα ένδυση και βέβαια πλήθος καθαρά νομικών διατάξεων. Περιλαμβάνει, επίσης, ηθικά προτάγματα, π.χ. για την προστασία των απόρων. Το βασικό χαρακτηριστικό, όμως, της Σαρίας είναι ότι πρόκειται για σύνθετο σύστημα, απαιτητικό και, ενιότε, ευέλικτο που αφορά στον καθορισμό και την ερμηνεία ισλαμικών κανόνων.
Αβεβαιότητα από τις πολλές σχολές ερμηνείας
Η θρησκευτική διαίρεση μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών, όπως και οι διαφοροποιήσεις μέσα στο ίδιο δόγμα και τις επιμέρους σχολές του, διαφοροποιούν και την κατανόηση της Σαρίας. Από τη μια πλευρά αυτό ευνοεί την πολυφωνία, αλλά από την άλλη προκαλεί αβεβαιότητα. Οι εξτρεμιστές αξιώνουν το μονοπώλιο στην ερμηνεία της Σαρίας προς επίτευξη άλλων πολιτικών στόχων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το Ιράν και η Σαουδική Αραβία.
Η Σαρία διαφοροποιεί τη θρησκεία (σχέση Θεού και ανθρώπου που σχετίζεται με τον άλλο κόσμο) από τους νόμους (κανόνες ανθρώπινης συνύπαρξης). Το κομμάτι που αφορά στη θρησκεία, αν και υπόκειται σε ερμηνεία, παραμένει αμετάβλητο. Αυτό που μεταβάλλεται είναι το κομμάτι που αφορά στους νόμους – αλλάζουν ανάλογα με την εποχή, τη χώρα, τα πρόσωπα. Ορισμένοι τομείς όπως το ενοχικό, το οικογενειακό ή το κληρονομικό δίκαιο, ρυθμίζονται λεπτομερώς. Από την άλλη πλευρά, τομείς, όπως το ποινικό δίκαιο ή το συνταγματικό δίκαιο, παραμένουν ασαφείς.
Το ιδιότυπο νομικό σύστημα της Σαρίας
Από τον 19ο αιώνα, η Σαρία άρχισε να ταυτίζεται με το νομικό σύστημα του Ισλάμ και να εφαρμόζεται σε πολλές χώρες. Η δυτική αποικιοκρατία επέφερε αλλαγές στο νομικό σύστημα του Ισλάμ: σε κάποιες χώρες καταργήθηκε η θανατική ποινή ή εισήχθησαν κανόνες που αφορούσαν αισίως στην ισότητα των δύο φύλων. Ωστόσο, οι μεταρρυθμιστές συκοφαντήθηκαν από πολλούς ως συνεργάτες της Δύσης. Παρ’όλα αυτά, έγιναν εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις σε πολλές μουσουλμανικές χώρες τον 20ό αιώνα, ιδιαίτερα υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών και των μειονοτήτων. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα για το ότι υπάρχει μεγάλο εύρος ερμηνείας είναι η στάση απέναντι στην πολυγαμία: η Τυνησία θεωρεί πια την πολυγαμία ποινικό αδίκημα, ενώ άλλες μουσουλμανικές χώρες όχι, μολονότι σε όλες εφαρμόζεται η Σαρία.
Οι εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών, πάντως, οδηγούν προς την κατεύθυνση της αυστηρής ερμηνείας της Σαρίας. Με την άνοδο του υπερσυντηρητικού Ουαχαμπισμού στη Σαουδική Αραβία και την ιρανική επανάσταση, τη δεκαετία του 1970, εξτρεμιστές σε όλο τον κόσμο προωθούν μια εξαιρετικά κατασταλτική κατανόηση της Σαρίας. Πολλές μεταρρυθμίσεις πάγωσαν και το παραδοσιακό, πατριαρχικό οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο χρησιμοποιήθηκαν ως αντίβαρα στην υποτιθέμενη δυτικοποίηση. Οι «μη» Μουσουλμάνοι και οι «άλλοι» Μουσουλμάνοι, όπως οι μυστικιστές ή κοσμικοί, άρχισαν να συκοφαντούνται. Κυρίως, όμως, άρχισαν να περιορίζονται τα δικαιώματα των γυναικών. Σε ορισμένες περιοχές δημιουργήθηκαν μάλιστα ανίερες συμμαχίες μεταξύ του εξτρεμιστικού και του παραδοσιακού Ισλάμ. Το τρομοκρατικό καθεστώς των Ταλιμπάν βασίζεται αφενός σε μια ακατέργαστη πρόσληψη του εθιμικού δικαίου των Παστούν, το οποίο στερεί εξαιρετικά τα δικαιώματα των γυναικών, και αφετέρου σε μια απαράδεκτη ερμηνεία του δικαίου της Σαρίας που οδηγεί εν τέλει σε μια κατασταλτική άσκηση της εξουσίας.
Γενικά, πάντως, η Σαρία δεν είναι ούτε φάντασμα αλλά ούτε εγγύηση σωτηρίας. Αναφέρεται, πράγματι, σε θεϊκά καθορισμένα πρότυπα συμπεριφοράς. Ωστόσο, αυτά υπόκεινται σε ερμηνεία και, μάλιστα, σε τέτοιο βαθμό, ώστε η εφαρμογή της στην πράξη να είναι εν τέλει ανθρώπινο έργο.
Πηγή: Deutsche Welle
Latest News
Καραμανλής: «Αδειάζει» Μητσοτάκη για διαγραφή Σαμαρά, δεν ενδιαφέρεται για ΠτΔ
Ο Κώστας Καραμανλής διεμήνυσε ότι «η διαφορετική ανάγνωση ακόμα και η έντονη κριτική δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με πειθαρχικά μέτρα»
Σε Αθήνα και Άγκυρα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε θα μεταβεί στην Αθήνα, ενώ μια μέρα νωρίτερα θα ταξιδέψει στην Άγκυρα. Με ποιους θα πραγματοποιήσει συναντήσεις
Ελαφρύνσεις στα δημοτικά τέλη για ευάλωτους πολίτες, σχεδιάζει ο Δήμος Αθηναίων
Παράλληλα, η δημοτική Αρχή θα προχωρήσει σε μικρές αυξήσεις στα τέλη για την κατάληψη δημόσιου χώρου και για τη διαφήμιση
Αποκαθίσταται η πολυκατοικία στους Αμπελοκήπους μετά την έκρηξη βόμβας - Η δωρεά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Με ιδιωτική δωρεά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ η αποκατάσταση του κτιρίου που βρίσκεται στους Αμπελοκήπους - Τι ανακοίνωσε ο Μητσοτάκης
Καταφθάνουν στη Θεσσαλονίκη 41 νέα λεωφορεία του ΟΑΣΘ
Ο ΟΑΣΘ θα δρομολογεί από την 1η Ιανουαρίου, σε καθημερινή βάση, 151 καινούρια λεωφορεία, αριθμός που αποτελεί το 50% του στόλου του
Βιβλίο: «Η Πολιτική Οικονομία της Αξιολόγησης στην Ελλάδα»
Το βιβλίο επιμελήθηκαν οι Παναγιώτης Ε. Πετράκης, Παρασκευή Β. Μπουφούνου, Παντελής Χ. Κωστής.
Ισχυρές τραπεζικές πιέσεις στο ΧΑ, αναιρείται και πάλι το θετικό σενάριο
To κλίμα στο χρηματιστήριο Αθηνών έχει αλλάξει άρδην και αυτή την ώρα τπαλεύει να κρατήσει ακόμη και τις 1.390 μονάδες
Στο «κόκκινο» το δημογραφικό στη Ρωσία - Καλεί... μετανάστες για να αναπτυχθεί
Η Ρωσία υιοθέτησε στις 12 Νοεμβρίου νόμο που απαγορεύει την προώθηση ενός τρόπου ζωής χωρίς παιδιά, ως απάντηση στο δημογραφικό
Ο «χορός» των υποψήφιων καγκελάριων και τα στραβοπατήματα του Όλαφ Σολτς
Εσωκομματική φαγωμάρα και δημοσκοπική καθίζηση για τον καγκελάριο Σολτς και τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία
Ουκρανία: Ρωσία και ΗΠΑ μάχονται για το πλεονέκτημα ενόψει της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ
Μάχη χαρακωμάτων στο έδαφος και για το τραπέζι ενδεχόμενων συνομιλιών για την Ουκρανία - Πόσο πραγματική είναι η πυρηνική απειλή του Βλαντίμιρ Πούτιν