IΑΕΑ – Το Ιράν αύξησε τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου

Για έλλειψη συνεργασίας κατηγορεί το Ιράν η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, τονίζοντας ότι με τη στάση της η Τεχεράνη παρεμποδίζει την αποστολή της ΙΑΕΑ όσον αφορά την επιτήρηση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Μάλιστα κατηγορεί το Ιράν ότι δεν απάντησε σε ερωτήσεις, αναφορικά με τα ίχνη ουρανίου που βρέθηκαν σε τρεις αδήλωτες τοποθεσίες, γεγονός που θα μπορούσε να περιπλέξει την επανέναρξη των συνομιλιών για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν.

Οι εμπιστευτικές εκθέσεις του Γενικού Διευθυντή της ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι προς τα κράτη μέλη, εκδόθηκαν πριν από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΙΑΕΑ την επόμενη εβδομάδα.  Επισημαίνεται μάλιστα, ότι οι συνομιλίες για αναβίωση της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JPCOA) βρίσκονται σε «νεκρό» σημείο.

Αρχικά, το Ιράν είχε βρει μια προσωρινή λύση, επιτρέποντας στην ΙΑΕΑ να συνεχίσει σε κάποιο βαθμό τις επιθεωρήσεις της. Δεσμεύτηκε επίσης να παράσχει δεδομένα από κάμερες και άλλα εργαλεία παρακολούθησης των πυρηνικών εγκαταστάσεών του. Όμως αυτός ο «συμβιβασμός» έληξε στις 24 Ιουνίου και το Ιράν δεν έδωσε κάποια παράταση, παρά τις πολλές «αιτήσεις» της διεθνούς υπηρεσίας. Ο γενικός διευθυντής της ΙΑΕΑ Ράφαελ Γκρόσι δήλωσε μάλιστα έτοιμος να πάει στο Ιράν για να συναντηθεί με τα μέλη της νέας κυβέρνηση και να συζητήσει τα προβλήματα που έχουν προκύψει. Αυτό το ταξίδι όμως δεν έγινε μέχρι τώρα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, «διακυβεύονται σοβαρά» οι δυνατότητες της ΙΑΕΑ να παρακολουθεί το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και «η εμπιστοσύνη της μειώνεται όσο περνάει ο καιρός», προστίθεται στην έκθεση.

Ταυτόχρονα, το Ιράν αύξησε σημαντικά την ποσότητα του ουρανίου υψηλού βαθμού εμπλουτισμού που παράγει, παραβιάζοντας τις δεσμεύσεις του. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στα τέλη Αυγούστου, το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου κατά 60% -δηλαδή πάνω από το εγκεκριμένο όριο του 3,67%- αυξήθηκε στα 10 κιλά, από 2,4 κιλά τον Μάιο. Η ποσότητα ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 20% έφτασε από τα 62,8 κιλά στα 84,3 κιλά.

Από το 2019 το Ιράν άρχισε σταδιακά να μην τηρεί τις δεσμεύσεις του, απαντώντας με αυτόν τον τρόπο στην επαναφορά των κυρώσεων σε βάρος του από την κυβέρνηση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τζο Μπάιντεν που τον διαδέχτηκε τον Ιανουάριο δηλώνει ότι θέλει να επαναφέρει τις ΗΠΑ στην JPCOA, στόχος της οποίας είναι να εμποδιστεί η Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Οι συνομιλίες που ξεκίνησαν τον Απρίλιο στη Βιέννη υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναβλήθηκαν στις 20 Ιουνίου, δύο ημέρες μετά τη νίκη του υπερσυντηρητικού Εμπραχίμ Ραϊσί στις προεδρικές εκλογές του Ιράν. Μέχρι τώρα δεν έχει ανακοινωθεί καμία νέα ημερομηνία για την επανέναρξή τους.