Τελευταία ευκαιρία για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ελλάδας

Σαφή μηνύματα προς την πολιτική ηγεσία της χώρας, τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς φορείς στέλνει η διοίκηση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) ως προς την τύχη του φιλόδοξου σχεδίου που άνοιξε πριν από μία δεκαετία για την έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Υπό το πρίσμα της ενεργειακής μετάβασης στην καθαρή, από άνθρακα, εποχή του 2050 και των ενδιάμεσων στόχων για τη μείωση των ρύπων του 2030 η ΕΔΕΥ στην ετήσια έκθεση των οικονομικών αποτελεσμάτων για το 2020 υπογραμμίζει ότι «το φυσικό αέριο πρόκειται να διαδραματίσει βασικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας ως καύσιμο αξιόπιστο και ευέλικτο». Θυμίζει ότι οι εκπομπές CO2 είναι χαμηλότερες κατά 50% σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα και ταυτόχρονα περιγράφει τις προοπτικές της χώρας με δεδομένες τις εκτιμήσεις για τα αποθέματα φυσικού αερίου στα υπεδάφη των παραχωρήσεων:

«Εκτός από τον αναδυόμενο ρόλο της Ελλάδας ως “κόμβου” φυσικού αερίου στην περιοχή, η χώρα θεωρείται επίσης ότι διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου», αναφέρει η διοίκηση της ΕΔΕΥ και συνεχίζει: «Στην πραγματικότητα, ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι, αυτά θα μπορούσαν να επισκιάσουν εκείνα των χωρών που ήδη εκμεταλλεύονται τους πόρους τους. Τα πιθανά οφέλη από την αποδέσμευση των εγχώριων αποθεμάτων φυσικού αερίου της Ελλάδας θα μπορούσαν να είναι σημαντικά: όχι μόνο στην αντιστάθμιση του σημαντικού κόστους των εισαγωγών, αλλά και στην δυνατότητα της δημιουργίας πλεονάσματος για τις εξαγωγές, δεδομένης της εξασφαλισθείσας εγχώριας κατανάλωσης φυσικού αερίου», τονίζει μιλώντας για τις δυνατότητες της Ελλάδας ως χώρας – παραγωγού, ενώ σε άλλο σημείο υπογραμμίζει και τα οικονομικά οφέλη: «Έχοντας υπόψη ότι, το κόστος των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία ανήλθε σε περίπου 150 δισεκατομμύρια ευρώ, η ανάπτυξη της βιομηχανίας παραγωγής υδρογονανθράκων θα μπορούσε να έχει μετασχηματιστικό αντίκτυπο».

Τελευταίο παράθυρο ευκαιρίας

Η ΕΔΕΥ αναγνωρίζει ότι «ο τομέας των υδρογονανθράκων υφίσταται τον μεγαλύτερο μετασχηματισμό του από το ξεκίνημά του πριν από σχεδόν 200 χρόνια, οδηγούμενος από την αυξημένη συνειδητοποίηση, ότι ο κόσμος μας πρέπει επειγόντως να μετατραπεί σε μια πιο βιώσιμη οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα». Αναφέρει τη διεύρυνση και την ανακατεύθυνση της στρατηγικής των μεγάλων πολυεθνικών πετρελαίου και φυσικού αερίου και φέρνει ως παράδειγμα τον ισπανικό κολοσσό REPSOL, ο οποίος εγκατέλειψε τις έρευνες υδρογονανθράκων σε 14 χώρες μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Η εταιρία υπενθυμίζεται επέστρεψε στο ελληνικό δημόσιο τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης που είχε στην περιοχή «Αιτωλοακαρνανία», ενώ αποχώρησε και από την παραχώρηση «Ιωάννινα» που είχε αναλάβει με την Energean.

«Αυτό είναι το πολύπλοκο και αβέβαιο επιχειρησιακό περιβάλλον στο οποίο η ΕΔΕΥ ΑΕ επιδιώκει να προσελκύσει επενδυτές και να προωθήσει δραστηριότητες για την απόκτηση αξιόπιστων δεδομένων, σχετικά με το μέγεθος και την εμπορικότητα των δυνητικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Ελλάδας», υπογραμμίζει η διοίκηση της.

Η κρατική εταιρία που έχει ως ρόλο τη διαχείριση των δικαιωμάτων του ελληνικού δημοσίου για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων υποστηρίζει ότι συμβαδίζουν η αξιοποίηση των πόρων φυσικού αερίου με την επίτευξη των στόχων για την «πράσινη» μετάβαση: «Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας, να δημιουργεί έσοδα από τους εθνικούς της πόρους και αυτές οι προσπάθειες δεν έρχονται σε αντίθεση με τη φιλόδοξη πράσινη μετάβαση της χώρας, όπως εξελίσσεται», αναφέρει.

Σε άλλη παράγραφο της ετήσιας οικονομικής έκθεσης υπογραμμίζει αναφορικά με τα χρονικά περιθώρια αξιοποίησης της ευκαιρίας: «Το έτος 2050 παρουσιάζεται συχνά ως Έτος Στόχος για Μηδενικό Ισοζύγιο Άνθρακα – αν υιοθετήσουμε αυτή την ημερομηνία, το παράθυρο ευκαιρίας της Ελλάδας για δημιουργία εσόδων από τον πλούτο φυσικού αερίου έχει πεπερασμένο χρονικό ορίζοντα 30 ετών – παρά τον δυνητικό συνεχιζόμενο ρόλο του φυσικού αερίου, π.χ. στην παραγωγή Μπλε Υδρογόνου».

Νέες δραστηριότητες

Η ΕΔΕΥ μιλά και για τη δυνατότητα αξιοποίησης του φυσικού αερίου πέρα από τη χρήση του στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στη θέρμανση, τη βαριά βιομηχανία και τις μετακινήσεις και αυτή είναι η παραγωγή μπλε υδρογόνου.

Η εταιρία έχει συστήσει Τμήμα Νέων Δραστηριοτήτων το οποίο έχει ήδη αναλάβει δράσεις σε δύο πρωταρχικούς τομείς που συνδέονται και σχετίζονται άμεσα με τις ήδη υπάρχουσες δραστηριότητες της εταιρείας:

1.    Τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS) για δεσμευμένες εκπομπές CO2 (σχετικές με τρέχουσες ενέργειες εξερεύνησης, αλλά και για τεχνολογίες όπως το Μπλε Υδρογόνο) και

2.    Την εφαρμογή υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως είναι τα πλωτά αιολικά πάρκα (FOW), όπου η μακροχρόνια υπεράκτια τεχνογνωσία του τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στις τεχνικές λύσεις, καθώς και στη διαχείριση της υγείας και της ασφάλειας.

«Και οι δύο προαναφερθείσες τεχνολογίες παρουσιάζουν ένα ευρύ και μοναδικό φάσμα συνεργειών με τα υπάρχοντα και ενδεχομένως νέα σχέδια ανάπτυξης δραστηριοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, που θα μπορούσαν να προκύψουν μετά τις προσπάθειες εξερεύνησης στην Ελλάδα», σημειώνει η ΕΔΕΥ.

Τα μηνύματα

Η ΕΔΕΥ δύο φορές στην ετήσια έκθεση της στέλνει σαφή μηνύματα και ιδίως στην πολιτική ηγεσία της χώρας με σκοπό την εκδήλωση μίας σαφής απόφασης ως προς την έρευνα και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

«Σε αυτό το πλαίσιο, φυσικά, κάποιος πρέπει να σταθμίσει τους κινδύνους που σχετίζονται με την εξερεύνηση υδρογονανθράκων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε μια γεωγραφική περιοχή, όπως η Ελλάδα, που εξαρτάται από τα τουριστικά έσοδα χάρη στην παγκόσμια αναγνώρισή της ως έναν από τους κορυφαίους ταξιδιωτικούς προορισμούς στον κόσμο, χάρη στην πολιτιστική κληρονομιά της και την απαράμιλλη εθνική ομορφιά» αφηγείται η διοίκηση της ΕΔΕΥ και υπογραμμίζει: «Προφανώς και δεν εναπόκειται στην ΕΔΕΥ ΑΕ να καθορίσει ποια είναι η σωστή εξισορρόπηση αυτών των παραγόντων. Πρόκειται για μια απόφαση του ελληνικού λαού και των εκλεγμένων αντιπροσώπων του. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος θεωρείται από τον πληθυσμό σε γενικές γραμμές μια κρίσιμη προτεραιότητα για την κυβέρνηση και όλους τους βιομηχανικούς και οικονομικούς παράγοντες. Παράλληλα, δημοσκοπήσεις δείχνουν επίσης ότι μια αξιοσημείωτη πλειοψηφία (δηλ. το 80% αντιπροσωπευτικού δημογραφικού δείγματος και πολιτικών πεποιθήσεων), τάσσεται υπέρ των προσπαθειών για την ανάπτυξη και δημιουργία εσόδων από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της χώρας σε υδρογονάνθρακες».

Τα κοιτάσματα της Κρήτης

Το «αβέβαιο και περίπλοκο» περιβάλλον για τις έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας, όπως το περιγράφει η διοίκηση της ΕΔΕΥ γίνεται πιο σύνθετο μετά και τις τελευταίες δηλώσεις του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζ. Πάιατ.

Ο πρέσβης με συνέντευξη του στο Greece Inestor Guide κι ερωτηθείς για τις έρευνες υδρογονανθράκων στην Κρήτη (Total – ExxonMobil – ΕΛ.ΠΕ) και κατά πόσο συμβαδίζουν με την πράσινη ατζέντα της χώρας μας απάντησε: «Η ενεργειακή μετάβαση είναι πραγματικό γεγονός και είναι σε εξέλιξη. Υπάρχουν, όμως, ενδιάμεσα στάδια. Όπως στη φάση της πλήρους απολιγνιτοποίησης το φυσικό αέριο θα παίξει σημαντικό ρόλο. Το θέμα είναι από που θα προέρχεται το φυσικό αέριο», είπε για να κάνει ιδιαίτερη αναφορά στα διεθνή έργα υποδομών, όπως ο αγωγός TAP, το FSRU Αλεξανδρούπολης και ο τερματικός σταθμός της Ρεβυθούσας.

Και συνέχισε ο Πάιατ στη συνέντευξη του: «Αν η Ελλάδα θέλει να συνεχίσει τις έρευνες στον τομέα των υδρογονανθράκων έχει να κάνει με το τι αποφάσεις θα λάβει η αγορά. Είναι πολύ φανερό πως ακόμη και ελληνικές ενεργειακές εταιρίες, όπως τα Ελληνικά Πετρέλαια, αναζητούν τρόπους να πρασινίσουν το ενεργειακό τους χαρτοφυλάκιο», τόνισε και επισήμανε: «Η χρηματοδότηση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων εξαρτάται από τις αποφάσεις των κατόχων των αδειών παραχώρησης. Γνωρίζω ότι τα ΕΛ.ΠΕ πρόσφατα επέστρεψαν στο δημόσιο άδειες («Άρτα – Πρέβεζα» και «ΒΔ Πελοπόννησος»). Γνωρίζω ότι η ExxonMobil που είναι εταίρος των ΕΛ.ΠΕ και της Total στα οικόπεδα της Κρήτης συνεχίζουν να κοιτάζουν την υπόθεση. Αλλά προτεραιότητα των ΗΠΑ είναι η Ελλάδα να συνεχίζει να είναι ο εγγυητής της ενεργειακής ασφάλειας της Ε.Ε. αλλά και να υλοποιήσει την ενεργειακή μετάβαση, όπως δεσμεύτηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης…»

Η προθεσμία

Αξίζει να τονιστεί πως η κοινοπραξία των θαλάσσιων παραχωρήσεων της Κρήτης έχει με βάση της σύμβαση παραχώρησης χρονικό περιθώριο για τη διενέργεια των πρώτων σεισμικών ερευνών μέχρι τη χειμερινή περίοδο 2021-2022.

Πηγές των ΕΛ.ΠΕ κλήθηκαν να σχολιάσουν για το αν οι δηλώσεις του πρέσβη των ΗΠΑ κρύβουν αλλαγή στρατηγικής για την αμερικανική ExxonMobil. Όπως σημείωσαν στον Ο.Τ. «οι εταίροι της κοινοπραξίας συνεχίζουν κανονικά να εργάζονται για τις έρευνες στις θαλάσσιες παραχωρήσεις της Κρήτης. Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως από την ExxonMobil κάποια αλλαγή των σχεδίων της».