Απαλλαγές και μειώσεις  στον ΕΝΦΙΑ (Β μέρος)

Είδαμε στο προηγούμενο άρθρο μας, τις απαλλαγές που ψηφίστηκαν λόγω των ειδικών συνθηκών του 2021 και του 2018, καθώς και ειδικές απαλλαγές που δόθηκαν από την πολιτεία για το φόρο του ΕΝΦΙΑ του 2021.

Σήμερα θα δούμε τις υπόλοιπες μειώσεις και απαλλαγές που προβλέπονται από τον νόμο [Ν. 4223 (ΦΕΚ Α’ 287/31-12-2013)].

Γενικές μειώσεις

Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τον νόμο έχει χορηγηθεί ειδικά για τα έτη 2019, 2020 και 2021 χορηγείται μείωση στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων, που προκύπτει από την εφαρμογή των άρθρων 4 και 5 και της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου (στο γενικό ποσό φόρου που προκύπτει βάσει του υπολογισμού του), ανάλογα με τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, η οποία υπόκειται σε φόρο ως εξής:

α) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι εξήντα χιλιάδες (60.000) ευρώ, κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%),

β) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι εβδομήντα χιλιάδες (70.000) ευρώ, κατά ποσοστό είκοσι επτά τοις εκατό (27%),

γ) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι ογδόντα χιλιάδες (80.000) ευρώ, κατά ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%),

δ) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ, κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) και

ε) για αξία ακίνητης περιουσίας άνω του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%).

Στη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας της παρούσας παραγράφου δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.

Απαλλαγές και μειώσεις βάσει οικονομικών κριτηρίων

Εξακολουθούν και για το 2021 να ισχύουν οι απαλλαγές σε ορισμένες κατηγορίες φορολογουμένων. Μάλιστα λόγω της πανδημίας και των μειωμένων εισοδήματων λόγω αναστολών των εργαζομένων , οι ο αριθμός των φορολογουμενων που θα έχουν αυτές τις απαλλαγές αναμένεται να αυξηθεί.

Απαλλαγή κατά 50% του ΕΝΦΙΑ

Συγκεκριμένα, για να έχει  ο φορολογούμενος την έκπτωση του 50%, θα πρέπει να έχει σωρευτικά  τις παρακάτω προϋποθέσεις:

9. Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους να μην έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.
10. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

iii. Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων, που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του,  να μην  υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Απαλλαγή κατά 100% του ΕΝΦΙΑ

Αντίστοιχα σε ότι αφορά στους τρίτεκνους, τους πολύτεκνους και τα άτομα με βαριά αναπηρία άνω του 80%, με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα, δικαιούνται 100% απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, σε περίπτωση που πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

12. Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και
13. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων, στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας, ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

Να σημειώσουμε ότι οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.

Μειώσεις λόγω είδους ακινήτου

• Αποθήκες, πάρκινγκ, πισίνες: Οι βοηθητικοί χώροι, όπως είναι οι αποθήκες, τα υπόγεια πάρκινγκ κτλ., φορολογούνται με έκπτωση 90%. Το ίδιο ισχύει και για τις πισίνες, είτε βρίσκονται σε μονοκατοικία και ανήκουν σε έναν ιδιοκτήτη, είτε βρίσκονται σε πολυκατοικία και είναι κοινότητες, φορολογούνται κανονικά. Για τους βοηθητικούς χώρους εφαρμόζεται συντελεστής 0,1. (Συντελεστής Βοηθητικών Χώρων (Σ. Β. Χ.), ο οποίος ορίζεται σε 0,1)
• Κτήρια ημιτελή που έχουν την έκπτωση του 60%: Σύμφωνα με τον νόμο 4223/2013 και αφορούν στον εν λόγω μειωτικό συντελεστή. Σύμφωνα με την περ. η’ της παρ. 2 της ενότητας Α του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 αναφορικά με το συντελεστή ημιτελών κτισμάτων ισχύουν τα εξής:

« η) Συντελεστής Ημιτελών Κτισμάτων (Σ.Η.Κ.), ο οποίος ορίζεται σε 0,4 και εφαρμόζεται στα ημιτελή κτίσματα, ανεξαρτήτως σταδίου κατασκευής, που:

α) δεν είχαν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και είναι κενά ή β) ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είχαν ποτέ άλλη παροχή ρεύματος πλην της εργοταξιακής και είναι κενά»

Δηλαδή, για τα ημιτελή κτίσματα ανεξαρτήτως σταδίου κατασκευής που είναι κενά και ταυτόχρονα δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενά, εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής και τελικά ο κύριος φόρος μειώνεται κατά ποσοστό 60%.

Προκειμένου οι φορολογούμενοι να λάβουν τη μείωση 60% στο ποσό του κύριου φόρου για τα ημιτελή κτίσματα που δεν έχουν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και είναι κενά ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενά, πρέπει προηγουμένως να έχουν συμπληρωθεί αθροιστικά και οι ακόλουθες ενδείξεις στο έντυπο Ε9:

• στη στήλη 10 «ειδικών συνθηκών» του πίνακα 1 να αναγράφεται ο κωδικός 99 «ημιτελές κτίσμα»,

• στη στήλη 30 του πίνακα 1 να αναγράφεται η ένδειξη ΟΧΙ «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή αν αναγραφεί η ένδειξη ΝΑΙ, να συμπληρώνεται ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και

• στη στήλη 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 να συμπληρώνεται ο κωδικός 8 «κενό κτίσμα».

Εφόσον έχουν συμπληρωθεί ορθά οι ανωτέρω ενδείξεις στο έντυπο Ε91, τότε ο κύριος φόρος για τα ακίνητα αυτά θα είναι μειωμένος κατά ποσοστό 60%. Να τονίσουμε στο σημείο αυτό ότι στο εκκαθαριστικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν υπάρχει κάποια ένδειξη μέσω της οποίας να μπορεί να ενημερώνεται άμεσα ο φορολογούμενος ή ο συνάδελφος φοροτεχνικός για το αν έχει υπολογιστεί ή όχι η ανωτέρω μείωση.

• Κτίρια προ του 1930: Για τα κτίρια που ανεγέρθηκαν προ του 1930 εφαρμόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,8, ενώ για τα κτίρια με παλαιότητα άνω των 100 ετών εφαρμόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,6.
• Ειδικά κτίρια: Φορολογούνται με έκπτωση 50% με την προϋπόθεση ότι έχουν κτιστεί με οικοδομική άδεια και έχουν άδεια λειτουργίας Ο συντελεστής ειδικών κτιρίων δεν εφαρμόζεται όταν χρησιμοποιείται ο συντελεστής βοηθητικών χώρων. Για τα ειδικά κτίρια αγροτικής χρήσης, ο συντελεστής ειδικών κτιρίων και ο συντελεστής βοηθητικών χώρων ορίζεται σε μηδέν (0).

Για τους κύριους χώρους των ειδικών κτιρίων που είναι πάνω από 500τμ εφαρμόζεται και ο συντελεστής απομείωσης επιφάνειας. Ειδικά κτίρια, για τα οποία εφαρμόζεται ο συντελεστής ειδικών κτιρίων 0,5 είναι: 1) Οι σταθμοί αυτοκινήτων βιομηχανικών και βιοτεχνικών κτιρίων, 2) ξενοδοχείων και γενικά τουριστικών εγκαταστάσεων, νοσηλευτηρίων και ευαγών ιδρυμάτων, 3) εκπαιδευτηρίων, 4) αθλητικών εγκαταστάσεων, και 5) κτιρίων που δεν μπορούν να υπαχθούν στις προηγούμενες κατηγορίες. Σημειώνεται ότι ο συντελεστής ειδικών κτιρίων δεν εφαρμόζεται για: α) κτίρια κατοικίας, β) κτίρια μονοκατοικίας, γ) κτίρια γραφείων – καταστημάτων.

Αλωνιάτης Απόστολος

Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.