Ποιοι «τρέχουν» για πρόωρη σύνταξη

Πρωταθλητές» στη μαζική έξοδο για πρόωρη συνταξιοδότηση αναδεικνύονται τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων (κυρίως), ενόψει των δυσμενών αλλαγών που επέρχονται από το νέο έτος στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά και την απουσία σωστής ενημέρωσης.

Η μαζική έξοδος προς τη σύνταξη, η οποία αναμένεται να  κορυφωθεί μέχρι το τέλος του έτους (με ρυθμούς εξόδου που αγγίζουν το 70%), καταγράφεται κυρίως:

1. Από μητέρες εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα με ανήλικο τέκνο.

2. Από εκπαιδευτικούς.

3. Από γονείς που εργάζονται και οι δύο στο Δημόσιο.

4. Από εργαζομένους στο Δημόσιο, σε ΔΕΚΟ και σε τράπεζες, που έχουν συμπληρώσει ή βρίσκονται πολύ κοντά στην 35ετία.

Η απουσία έγκυρης ενημέρωσης από το υπουργείο Εργασίας για τα θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα έχει οδηγήσει χιλιάδες ασφαλισμένους στην υποβολή αίτησης για πρόωρη συνταξιοδότηση εντός του έτους, παρότι πολλοί από αυτούς δεν θίγονται από τις επικείμενες αλλαγές και μπορούν να παραμείνουν στις θέσεις τους και μάλιστα με μεγαλύτερη σύνταξη. Επισημαίνεται ότι η πρόωρη συνταξιοδότηση δεν θα καταργηθεί μετά το 2022, καθώς οι περισσότεροι από τους ασφαλισμένους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης και θα περιμένουν να πιάσουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας (με τα  ισχύοντα) προκειμένου να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Διευκρινίζεται ότι:

Το όριο ηλικίας

Ειδικότερα, πρέπει να τονιστεί ότι δεν υπάρχει καμία νομοθετημένη ή έστω θεσμοθετημένη διαδικασία «κατοχύρωσης» δικαιώματος που πρέπει να ακολουθηθεί μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Οποιος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μέχρι 31/12/2021, όποιος δηλαδή έχει ήδη θεμελιωμένο δικαίωμα, διατηρεί το δικαίωμα αυτό και μετά την 1/1/2022 και μπορεί οποτεδήποτε να το ασκήσει χωρίς κανέναν περιορισμό. Πέραν αυτού, ακόμη και γι’ αυτούς που δεν έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2021, το νέο ηλικιακό όριο δεν είναι τα 67, όπως ανακριβώς λέγεται, αφού υπάρχει δυνατότητα συνταξιοδότησης στα 62 με 40 έτη ασφάλισης, όπου μπορούν να αναγνωρισθούν έως 7 πλασματικά έτη, καθώς και στα 62 με μειωμένη σύνταξη, όπου το ασφαλιστικό μας σύστημα αναγνωρίζει δικαίωμα χορήγησης μειωμένης σύνταξης.

Γι’ αυτούς που έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021 διατηρούνται τα λεγόμενα ενδιάμεσα ηλικιακά όρια του νόμου του 2015. Οπως επισημαίνουν ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση, χιλιάδες ασφαλισμένοι μπορούν να αποχωρήσουν πρόωρα και μετά το 2022 που εκπνέει το μεταβατικό διάστημα. Πρόκειται κυρίως για μητέρες ανηλίκων στον ιδιωτικό τομέα, γονείς στο Δημόσιο, ασφαλισμένους με 35ετίες στο Δημόσιο και ΔΕΚΟ – Τράπεζες κ.ά. που πιάνουν τα μεταβατικά όρια ηλικίας σύμφωνα με τους πίνακες του νόμου 4336 του 2015, ώστε να φύγουν πριν από τα 62 ή τα 67. Ο νόμος 4336/2015 (ο οποίος είναι σε ισχύ και αφορά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης) χωρίζει τους ασφαλισμένους στις τρεις παρακάτω κατηγορίες:

1       Η πρώτη κατηγορία είναι όσοι είχαν θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 18/8/2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015. Θεμελιωμένο δικαίωμα είχαν όσοι έως 18/8/2015 είχαν συμπληρώσει και τα απαιτούμενα χρόνια ή ημέρες ασφάλισης και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Οι ασφαλισμένοι αυτοί διατήρησαν το δικαίωμά τους, δεν εντάχθηκαν  στις λεγόμενες «μεταβατικές» διατάξεις και μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους χωρίς κανέναν χρονικό περιορισμό και χωρίς τον φόβο ότι μια μελλοντική αλλαγή νομοθεσίας μπορεί να ανατρέψει τα «ώριμα δικαιώματά» τους.

2      Η δεύτερη κατηγορία είναι οι ασφαλισμένοι που κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 31/12/2021. Αυτοί οι ασφαλισμένοι μπορούν επίσης να ασκήσουν το δικαίωμά τους και μετά την 1/1/2022 και δεν χάνουν το δικαίωμα ακόμα και αν συμπληρώνουν το νέο όριο ηλικίας μετά την 1/1/2022.

Για να θεωρηθεί κατοχυρωμένο δικαίωμα θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια ή ένσημα και το παλαιό, ισχύον πριν από τον ν. 4336/2015, όριο ηλικίας έως 31/12/2021 και όχι το νέο προβλεπόμενο όριο ηλικίας. Από την ανωτέρω κατηγορία, όσοι έχουν συμπληρώσει και το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, έχουν όχι μόνο κατοχυρωμένο, αλλά και θεμελιωμένο δικαίωμα και, κατά συνέπεια, δεν κινδυνεύουν ούτε από κάποια μελλοντική αλλαγή νόμου. Οσοι έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια και το παλαιό όριο έχουν μεν κατοχυρώσει δικαίωμα και, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, όταν συμπληρώσουν το νέο όριο ηλικίας (προφανώς ακόμα και αν συμπληρώνουν αυτό μετά την 1/1/2022), δεν έχουν όμως θεμελιωμένο «ώριμο δικαίωμα» και συνεπώς αν ψηφιστεί νέος νόμος πριν συμπληρώσουν το νέο όριο, κινδυνεύουν να απολέσουν το δικαίωμα.

3       Η τρίτη κατηγορία είναι όσοι δεν υπάγονται σε μεταβατικές διατάξεις, όσοι δηλαδή είτε δεν είχαν συμπληρώσει έως το 2012 τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης είτε αν και έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη έως το 2021 δεν προλαβαίνουν να συμπληρώσουν έως τότε το παλαιό ηλικιακό όριο (π.χ. άνδρας στο ΙΚΑ που δεν συμπληρώνει τις 10.500 ημέρες έως το 2012, γυναίκα μητέρα ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε 5.500 ημέρες έως το 2012 και άνδρας δημόσιος υπάλληλος που έχει 35 έτη ασφάλισης, αλλά δεν συμπληρώνει τα 58 έτη έως το 2021 ή άνδρας/γυναίκα στο Δημόσιο που δεν συμπληρώνει τα 56 ή 58 για μειωμένη σύνταξη μέχρι 31/12/2021). Αυτή η κατηγορία ασφαλισμένων θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 έτη, αν τότε έχει συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης, άλλως, αν έχει λιγότερο χρόνο ασφάλισης, θα συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στα 67 έτη και μειωμένη στα 62 έτη, ανάλογα με τις προβλεπόμενες διατάξεις.