![Το μετα-Μέρκελ κενό στην ΕΕ](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/06/μερκελ.jpg)
Project Syndicate
Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είχε πάντοτε τα ρήγματά του, όμως σπανίως αυτά είχαν προκαλέσει σεισμούς. Αυτό οφείλεται πρωτίστως στη Γερμανία, η οποία αποδείχθηκε ένας εξαιρετικός διαιτητής στις διαφορές που ενέσκηπταν ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ειδικά στην 16ετή περίοδο της καγκελαρίας της Ανγκελα Μέρκελ. Με την τελευταία της θητεία να ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο, βρίσκεται άραγε η ΕΕ αντιμέτωπη με ένα σενάριο τρόμου – ή ακόμη χειρότερα;
Σήμερα, οι οικονομικές τριβές εντός της Ευρώπης συμβαδίζουν με τις εντεινόμενες πολιτικές αντιθέσεις, οι οποίες συνοδεύουν τη στροφή της ΕΕ προς μια ευρύτερη ολοκλήρωση. Αν και δεν υπάρχει έλλειμμα πολιτικών διαφωνιών ανάμεσα στους εταίρους – η μετανάστευση αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα -, οι πλέον σημαντικές διαχωριστικές γραμμές εδράζονται, αφενός, στο Αρθρο 2 της Συνθήκης της ΕΕ και, αφετέρου, στην εξωτερική πολιτική.
Το Αρθρο 2 θέτει τις ιδρυτικές αρχές της ΕΕ: «Σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ομως, η ερμηνεία του έχει αποτελέσει πηγή σημαντικών συγκρούσεων, με την Πολωνία και την Ουγγαρία να βρίσκονται στο επίκεντρό τους.
Οι επιδόσεις της ΕΕ στην εξωτερική πολιτική είναι εξίσου απογοητευτικές, με τη Γερμανία να επωμίζεται και πάλι μεγάλο μέρος της ευθύνης για την έλλειψη προσανατολισμού. Από τις συμφωνίες με την Τουρκία μέχρι την επενδυτική συμφωνία με την Κίνα – που υπογράφηκε την τελευταία ημέρα της γερμανικής προεδρίας στο Συμβούλιο -, η Ενωση έχει πάρει σειρά αμφιλεγόμενων αποφάσεων.
Υπάρχει δε και ένα θέμα στο οποίο η Γερμανία δεν διαθέτει πλέον τη συνήθη επιρροή της: η Ρωσία. Εδώ, η Γερμανία έχει πάρει μια καθαρή θέση πιέζοντας για την ομαλοποίηση των σχέσεων. Ομως, πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια απόφαση με την οποία υιοθετεί σκληρή στάση έναντι της Ρωσίας.
Μια τέτοια αμφισβήτηση της Γερμανίας απέχει πολύ από τα ειωθότα. Αντιθέτως, η Γερμανία συνήθως ηγούνταν και οι ευρωπαίοι εταίροι της ακολουθούσαν. Με την εντυπωσιακή της ικανότητα να προετοιμάζει, να χειρίζεται και να καλοπιάνει τόσο τους φίλους όσο και τους αντιπάλους της, η Μέρκελ την απομάκρυνε περισσότερες από μία φορές από το χείλος του γκρεμού. Μπορεί να μην έκλεισε τα ρήγματα, σίγουρα όμως ξέρει πώς να συνεργάζεται με όσους βρίσκονται και στις δύο πλευρές τους.
Οπως απέδειξε, ωστόσο, το πρόβλημα με τη Ρωσία, αυτό δεν ήταν ένα βιώσιμο μοντέλο. Τώρα που η Μέρκελ αποχωρεί, η ΕΕ φτάνει στην κρίσιμη στιγμή – μια στιγμή στην οποία μπορούν να επιδράσουν μόνο οι γερμανοί ψηφοφόροι. Η ΕΕ χάνει τον πρώτο τη τάξει διαμεσολαβητή της, ενώ το κατά πόσο ο επόμενος καγκελάριος θα είναι πρόθυμος ή ικανός να αναλάβει αυτόν τον ρόλο είναι κάθε άλλο παρά αμφίβολο.
Η γερμανικής έμπνευσης στρατηγική της αναμονής μέχρις ότου οι συνθήκες απελπισίας να καθιστούν δυνατή τη λήψη μέτρων απελπισίας έχει διατηρήσει αλώβητη την Ευρωπαϊκή Ενωση, όμως της έχει δώσει επίσης τη δυνατότητα να αποφύγει να πάρει καθαρή θέση σε σημαντικά ζητήματα, συχνά προς όφελος εκείνων που παραβαίνουν τους κανόνες ή των αυταρχικών ηγετών. Ανεξαρτήτως του διαδόχου της Μέρκελ, οι ηγέτες της ΕΕ θα είναι αναγκασμένοι να αρχίσουν να λαμβάνουν σκληρές αποφάσεις – ξεκινώντας με το τι θα κάνουν απέναντι στους ισχυρούς ηγέτες που υπάρχουν τόσο εντός όσο και εντός των συνόρων της Ενωσης.
Η Ana Palacio είναι πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας και πρώτη αντιπρόεδρος και σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας, συνεργάτρια του Georgetown University.
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![Τηλεργασία: Από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/07/tilergasia-2-600x358.jpg)
Τηλεργασία: Από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη
Ο σχεδιασμός και εφαρμογή σχετικών με την τηλεργασία πολιτικών ανθρώπινου δυναμικού είναι απολύτως απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση των νέων συνθηκών και προσδοκιών των εργαζομένων
![Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/akriveia-plithorism-times-600x352.jpg)
Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;
Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων φαίνεται από τις επιδόσεις της Ελλάδας στους κρίσιμους δείκτες που δημοσίευσε πολύ πρόσφατα η Eurostat
![Τράπεζες, επενδυτικές υπηρεσίες και καθήκον διαφώτισης πελατών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/ot_banking37-1024x600-1-600x352.png)
Τράπεζες, επενδυτικές υπηρεσίες και καθήκον διαφώτισης πελατών
H τράπεζα οφείλει να παρέχει συμβουλές προσαρμοσμένες στο προφίλ του πελάτη
![Οι μεγάλες προκλήσεις για την οικονομία της Κίνας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/02/Kina-sangkai-600x399.jpg)
Οι μεγάλες προκλήσεις για την οικονομία της Κίνας
Η εμπειρία δείχνει ότι η κινεζική ηγεσία τείνει να δίνει υπερβολικές υποσχέσεις
![Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων (Γ’ Μέρος)](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/ot_greek_epixeir-1024x600-2-600x352.png)
Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων
Τι θα πρέπει να γνωρίζετε
![Habemum papam στην τεχνητή νοημοσύνη: Tι σημαίνει για τη χώρα μας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/1509353852964_texniti_noimosini-H793-768x446-1-600x348.jpg)
Habemum papam στην τεχνητή νοημοσύνη: Tι σημαίνει για τη χώρα μας
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη που ενέκρινε το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ
![Δημοσιονομικά προβλήματα ενόψει](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/FranceFlagStatue-600x400.jpg)
Δημοσιονομικά προβλήματα ενόψει
Οι καιροί είναι δύσκολοι, τα συναισθήματα είναι έντονα – και η Γαλλία δεν έχει παράδοση στη δημιουργία συνασπισμών μεταξύ κομμάτων με πολύ διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις
![Ρύθμιση χρεών στο δημόσιο – Οδηγίες για την υποβολή της αίτησης](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/xrei_dimosio-600x337.jpg)
Πώς να ρυθμίσετε τα χρέη στο Δημόσιο - Οι δόσεις και η αίτηση
Σε πόσες δόσεις μπορώ να πληρώσω – Συμπλήρωση της αίτησης – υπεύθυνης δήλωσης
![Εργατικό δυναμικό, απασχόληση και ποιότητα της εργασίας στην Ελλάδα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/ergasia-ergazomenos-600x300.jpg)
Εργατικό δυναμικό, απασχόληση και ποιότητα της εργασίας στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα είναι 75,4%
![Εξαήμερη απασχόληση με τον νόμο 5053/2023 – Ποιους αφορά](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/ergasia-grafei-1-768x431-1-600x337.jpg)
Εξαήμερη απασχόληση με τον νόμο 5053/2023 – Ποιους αφορά
Σε ποιες περιπτώσεις είναι νόμιμη η 6ήμερα εργασία