AUKUS – Η συμμαχία ΗΠΑ, Βρετανίας, Αυστραλίας που αλλάζει τις ισορροπίες

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επιδιώκουν να ενισχύσουν τις συμμαχίες τους προς όλες τις κατευθύνσεις με στόχο την οικοδόμηση ενός μετώπου ενάντια στην αυξανόμενη επιρροή της Κίνας, ανακοίνωσαν με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο μια ευρεία εταιρική σχέση ασφάλειας στη ζώνη του Ινδικού – Ειρηνικού, η οποία ενδέχεται να υπονομεύσει τις γαλλικές βλέψεις στην περιοχή.

H Αυστραλία ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει την ανάπτυξη οκτώ πυρηνικών υποβρυχίων. «Η πρώτη σημαντική πρωτοβουλία αυτού του (νέου συμφώνου που φέρει την ονομασία) AUKUS θα είναι η παράδοση ενός στόλου πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία» δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον στην τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό Βρετανό, Μπόρις Τζόνσον, και τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος διοργάνωσε την τηλεδιάσκεψη αυτή.

Μετά από αυτή την ανακοίνωση, η οποία θα φέρει τις ΗΠΑ να μοιράζονται ιδιαίτερα ευαίσθητη τεχνολογία, η Αυστραλία θα πρέπει να ακυρώσει μια γιγαντιαία παραγγελία συμβατικών υποβρυχίων από τη Γαλλία, ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, την οποία ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί.

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας επιβεβαίωσε την ακύρωση της γιγαντιαίας σύμβασης που σύναψε η χώρα του το 2016 με τη Γαλλία για την προμήθεια συμβατικών υποβρυχίων, προτιμώντας την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία. «Η απόφαση που λάβαμε να μην συνεχίσουμε με τα υποβρύχια κατηγορίας Attack και να το ακολουθήσουμε άλλο δρόμο δεν είναι αλλαγή νοοτροπίας, είναι αλλαγή ανάγκης» δήλωσε ο Μόρισον, ο οποίος ανακοίνωσε επίσης την αγορά αμερικανικών πυραύλων Tomahawk.

Δεν είναι βέβαιο ότι το Παρίσι θα παρηγορηθεί από τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Μπάιντεν, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν «να συνεργαστούν στενά με τη Γαλλία» σε αυτή την πολύ μεγάλης σημασίας στρατηγική ζώνη. Το Παρίσι «είναι ένας βασικός εταίρος» των ΗΠΑ, είπε ο αμερικανός πρόεδρος.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ θα συνδεθούν ακόμη στενότερα, γεγονός που αντικατοπτρίζει το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ μας και το βάθος της φιλίας μας» δήλωσε ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος με αυτή τη συμφωνία καταγράφει μια διπλωματική επιτυχία στη στρατηγική του για αποφυγή διεθνούς απομόνωσης της Βρετανίας μετά το Brexit.

Tune in as I deliver remarks on a national security initiative – joined virtually by Australian Prime Minister Scott Morrison and United Kingdom Prime Minister Boris Johnson. https://t.co/reAHEnNxAZ

— President Biden (@POTUS) September 15, 2021

Υποβρύχια

«Με βάση την κοινή ναυτική ιστορία των δημοκρατιών μας, δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων» υπογραμμίζει το κοινό ανακοινωθέν των τριών εταίρων.

«Η μόνη χώρα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μοιραστεί ποτέ αυτή την τεχνολογία πυρηνικής πρόωσης είναι με τη Μεγάλη Βρετανία» από το 1958, δήλωσε νωρίτερα ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Αυτή είναι μια θεμελιώδης απόφαση, θεμελιώδης. Θα δεσμεύσει την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία για γενιές».

Στόχος το Πεκίνο

Δεν υπήρξε καμία αναφορά χθες στην Κίνα χθες ούτε στις προφορικές δηλώσεις, ούτε στο ανακοινωθέν, στο οποίο γινόταν λόγος για «ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού», αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νέα συμμαχία στοχεύει πρώτα και κύρια τις περιφερειακές βλέψεις του Πεκίνου.

Ο Τζο Μπάιντεν επαναλαμβάνει μετά την εκλογή του ότι σκοπεύει να αντιμετωπίσει την Κίνα, πολιτική και του προκάτοχού του, Ντόναλντ Τραμπ, αλλά με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο, και όχι απαραίτητα με κατά μέτωπο αντιπαράθεση.

Χθες, ο ίδιος είπε ότι θέλει «να επενδύσει στη μεγαλύτερη πηγή της δύναμης μας, τις συμμαχίες μας» και ότι επιθυμεί «αυτές να τις αναβαθμίσει για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις απειλές του σήμερα και του αύριο».

Ο αμερικανός πρόεδρος θα δεχθεί επίσης στις 24 Σεπτεμβρίου στην Ουάσιγκτον τους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας με στόχο την αναβίωση της λεγόμενης Quad, την άτυπη τετραμερή συμμαχία των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και της Ινδίας, η οποία θεωρείται πως έχει συμπηχθεί για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ισχύς και επιρροή της Κίνας στην περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού.

«Πλήγμα» η Γαλλία

Αλλά η χθεσινή ανακοίνωση της Τετάρτης, παρά τις προσεκτικές δηλώσεις του Μπάιντεν, κινδυνεύει να ψυχράνει μια άλλη συμμαχία, αυτή με τη Γαλλία, καθώς παγώνει η «σύμβαση του αιώνα» για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία. Η συμφωνία-πλαίσιο που υπογράφηκε το 2016 από την Αυστραλία, η οποία αντιμετώπιζε δυσκολίες, προέβλεπε την κατασκευή 12 πυροκίνητων υποβρυχίων επίθεσης, σχεδιασμένων από τα γαλλικά υποβρύχια κατηγορίας Barracuda.

Το συνολικό κόστος του προγράμματος, για το οποίο αρμόδιο είναι ο γαλλικός ναυπηγικός όμιλος, ανέρχεται σε 50 δισεκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (31 δισεκατομμύρια ευρώ). Ο όμιλος που ειδικεύεται στην ναυπηγική βιομηχανία άμυνας εξέφρασε την «μεγάλη απογοήτευσή» του χθες Τετάρτη.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον αυστραλό πρωθυπουργό Μόρισον στα μέσα Ιουνίου, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε επιβεβαιώσει την «πλήρη δέσμευση» της Γαλλίας για την τήρηση του δικού της μέρος της σύμβασης.

Για «ανακολουθία» κατηγορεί τις ΗΠΑ το Παρίσι

Η απόφαση των ΗΠΑ να παραμερίσουν τη Γαλλία από μια συμφωνία που είχε συνάψει με την Αυστραλία για την προμήθεια υποβρυχίων δείχνει μια έλλειψη συνοχής σε μια στιγμή που οι δύο σύμμαχοι αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, ανακοίνωσε το Παρίσι.

Οι γάλλοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας ανέφεραν, επίσης, σε ανακοίνωσή τους ότι η απόφαση της Αυστραλίας να αθετήσει τη σύμβαση είναι αντίθετη με το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Θα απαγορεύεται σε αυστραλιανά πυρηνικά υποβρύχια να εισέρχονται στα χωρικά ύδατα της Νέας Ζηλανδίας

Η Νέα Ζηλανδία θα διατηρήσει την απαγόρευση εισόδου πυρηνικών πλοίων στα χωρικά της ύδατα, καθώς η Αυστραλία, στενός της σύμμαχος, αποφάσισε να αναπτύξει στόλο πυρηνικών υποβρυχίων, δήλωσε η πρωθυπουργός Τζασίντα Άρντερν.

«Η θέση της Νέας Ζηλανδίας αναφορικά με την απαγόρευση πυρηνικών πλοίων στα ύδατά της παραμένει αμετάβλητη», ανέφερε η Άρντερν σε ανακοίνωσή της.

Το Πεκίνο βλέπει «ψυχροπολεμική νοοτροπία»

Η πρεσβεία της Κίνας στην Ουάσιγκτον αντέδρασε στο νέο σύμφωνο ασφαλείας, λέγοντας ότι οι χώρες θα πρέπει να «αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη».

Ερωτηθείς να σχολιάσει, ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας Λιου Πενγκού είπε ότι οι χώρες «δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ