Οι αστοχίες στον τομέα ενέργειας της Βρετανίας σημαίνουν συναγερμό τη χειρότερη δυνατή στιγμή

Η παγκόσμια άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου προκαλεί στη Βρετανία ένα ιδιαίτερα επώδυνο σοκ. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να χρειαστεί να δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες για να βοηθήσει στη διάσωση των πελατών από τις αποτυχίες των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας. Το δράμα είναι εν μέρει αυτοτραυματικό και συμβαίνει τη χειρότερη δυνατή στιγμή.

Οι υψηλότερες τιμές άνθρακα, οι χαμηλότερες ρωσικές εξαγωγές και η αχαλίνωτη ασιατική ζήτηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) εξηγούν γιατί οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν τριπλασιαστεί φέτος. Αλλά η επακόλουθη άνοδος των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, που ωθούνται από το φυσικό αέριο, είναι ιδιαίτερα έντονη στη Βρετανία. Ενώ η Γαλλία και η Γερμανία διαθέτουν ενέργεια από πυρηνικούς αντιδραστήρες και καύση άνθρακα, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δώσει προτεραιότητα σε ένα σπριντ προς την ανανεώσιμη ενέργεια, ενώ στηρίζεται στο φυσικό αέριο για να καλύψει το έλλειμμα.

Αυτή η ευπάθεια στις υψηλές τιμές ενέργειας συνυπάρχει με μια ελευθερωμένη εγχώρια αγορά που ενθαρρύνει τους νέους προμηθευτές να αμφισβητήσουν τους καθιερωμένους παρόχους. Μέχρι πρόσφατα οι έμποροι λιανικής πώλησης μπορούσαν να εγγράψουν πελάτες πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας σε πολύ χαμηλές τιμές, με ελάχιστη αντιστάθμιση της έκθεσής τους στις τιμές χονδρικής. Είχαν επίσης περιορισμένα αποθέματα κεφαλαίου.

Τα μειονεκτήματα αυτής της εύθραυστης δομής έχουν πλέον αποκαλυφθεί με σκληρό τρόπο. Από τους 55 προμηθευτές ενέργειας που λειτουργούν αυτήν τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο, όλοι εκτός από δέκα θα μπορούσαν να χρεωκοπήσουν, σύμφωνα με άτομο εξοικειωμένο με την κατάσταση. Η κατάστασή τους είναι ιδιαίτερα δύσκολη επειδή η βρετανική κυβέρνηση αυτή τη στιγμή περιορίζει τις χρεώσεις για ένα μέσο νοικοκυριό σε 1.277 λίρες ετησίως. Αυτό είναι περίπου 300 λίρες λιγότερο από το τρέχουσες τιμές της αγοράς. Εάν επηρεαστούν 5 εκατομμύρια πελάτες, αυτό αντιπροσωπεύει υποχρέωση περίπου 1,5 δισεκατομμυρίων λιρών.

Οι μέτοχοι και οι πιστωτές των επηρεαζόμενων εταιρειών θα χάσουν “τα αυγά και τα πασχάλια”, όπως και θα έπρεπε. Το πιο δύσκολο ερώτημα είναι τι συμβαίνει με τους πελάτες τους. Μεγαλύτεροι κάτοχοι όπως η Iberdrola και η Centrica δεν θα θέλουν να αναλάβουν ζημιογόνες συμβάσεις χωρίς κάποια μορφή κρατικής υποστήριξης. Μια εναλλακτική λύση θα ήταν να αναλάβει το κράτος το κόστος της εξάλειψης των αποτυχημένων παρόχων σε μια δομή «κακής τράπεζας».

Δεδομένου ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν πιθανώς υψηλές για το χειμώνα τουλάχιστον, αυτό αφήνει τους φορολογούμενους υπόλογους για ζημίες μέχρι το επόμενο έτος. Το δράμα αποδυναμώνει επίσης τη θέση του Μπόρις Τζόνσον στις επερχόμενες συνομιλίες για την κλιματική αλλαγή. Καθώς ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται να παρακαλέσει τους παγκόσμιους ηγέτες στη διάσκεψη COP26 του Νοεμβρίου να απορροφήσουν τους ενεργειακούς τομείς τους πιο γρήγορα, τα του οίκου του λειτουργούν λιγότερο ως πρότυπο και περισσότερο ως προειδοποιητική ιστορία.

REUTERS BREAKINGVIEWS