Στον αέρα οι διαγωνισμοί για τα πρώτα ειδικά πολεοδομικά σχέδια

Προκηρύχθηκαν χθες οι διαγωνισμοί για τη σύνταξη των πρώτων πέντε Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ), περίπου έναν μήνα μετά την προκήρυξη 12 τοπικών πολεοδομικών σχεδίων.

Ο συνολικός προϋπολογισμός της πολεοδομικής μεταρρύθμισης που αφορά το 70% της έκτασης της χώρας ανέρχεται σε  401,05 εκατ. ευρώ, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Οι προκηρύξεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), ως αναθέτουσα αρχή από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) αφορούν στους δήμους Μινώα Πεδιάδας Κρήτης, Θήρας, Μυκόνου, Ηλείας (Δήμου Πύργου και Δήμου Ήλιδας) και Κορινθίων & Λουτρακίου – Περαχώρας -Αγ. Θεοδώρων.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, της διακήρυξης του διαγωνισμού για τη σύνταξη των ΕΠΣ σε Σαντορίνη και Μύκονο, έχει προηγηθεί προ ημερών απόφαση (ΦΕΚ Δ΄578/07.09.2021) του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιου για θέματα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Νίκου Ταγαρά, με την οποία παρατάθηκε η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές σε Μύκονο και Σαντορίνη για άλλο ένα έτος.

Η παράταση αναστολής δόθηκε ώστε με την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού -μετά και την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων- να τεθούν σαφείς κανόνες καθώς και χωροταξικοί και πολεοδομικοί περιορισμοί με στόχο την προστασία του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος των δύο νησιών, τα οποία λόγω του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος, έχουν υπερβεί, προ καιρού, τα όρια αντοχής τους. Ειδικότερα, οι πέντε μελέτες αφορούν τις εξής περιοχές:

ΕΠΣ Δήμου Μινώα Πεδιάδας

Προεκτιμώμενη αξία: 1.399.470 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Ο καθορισμός χρήσεων γης, όρων δόμησης και ειδικών όρων θα πρέπει να διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, την ισόρροπη ανάπτυξη των χρήσεων γης μετά και από την κατασκευή του αεροδρομίου στο Καστέλλι (υπερτοπικός πόλος), να λαμβάνει υπόψη βασικές αρχές και παραμέτρους, όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή – κρίση και να συνάδει με τον ειδικό χαρακτήρα του Δήμου, όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, την αποφυγή της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, την αντιμετώπιση της ρύπανσης και τη διαχείριση των αποβλήτων.

ΕΠΣ Δήμου Θήρας

Προ-εκτιμώμενη αξία: 495.195 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Δεδομένων των ιδιαίτερων φυσικών, πολιτιστικών και τοπικών χαρακτηριστικών και των πιέσεων που ασκούνται από τις τουριστικές ροές απαιτείται άμεσα η ολοκληρωμένη χωροταξική – πολεοδομική θεώρηση και σχεδιασμός της περιοχής.

ΕΠΣ Δήμου Μυκόνου

Προεκτιμώμενη αξία: 654.471 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Καθώς ο πολεοδομικός – χωροταξικός σχεδιασμός στη Μύκονο θεωρείται παρωχημένος και δεδομένης της έντονης αναπτυξιακής πίεσης αλλά και τις ανάγκες για έργα υποδομής, κρίθηκε απαραίτητη η επανεξέταση του σχεδιασμού στο νησί. Στόχος είναι να τεθεί ένα καινούριο πλαίσιο αειφορίας και εξοικονόμησης φυσικών πόρων.

ΕΠΣ Ηλείας (Δήμου Πύργου και Δήμου Ήλιδας)

Προεκτιμώμενη αξία: 1.066.955 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η περιοχή μελέτης έχει έκταση 357,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα και καθορίζεται από θαλάσσης από το παραλιακό μέτωπο της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας και από ξηράς από τον Ευρωπαϊκό Οδικό Άξονα αρ. 55, από το ρέμα Γρυβός μέχρι το αρδευτικό κανάλι που ξεκινά κάθετα από τον Ε55 στο ύψος του Ανεμοχωρίου έως την ακτογραμμή στην περιοχή «Βαμβακιάς». Μέρος των θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών έχουν χαρακτηριστεί ή γειτνιάζουν με περιοχές Natura και αποτελούν μοναδικά, ιδιαίτερα και ευαίσθητα οικοσυστήματα για τα οποία απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός της ενδοχώρας και εφαρμογή ολοκληρωμένων λύσεων στη διαχείριση των υποδομών και των φυσικών πόρων.

ΕΠΣ Δήμων Κορινθίων, Λουτρακίου- Περαχώρας – Αγ. Θεοδώρων

Προεκτιμώμενη αξία: 979.645 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η περιοχή επέμβασης περιλαμβάνει τις δημοτικές ενότητες Κορινθίων και Λουτρακίου – Περαχώρας για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των υπολοίπων όρων ανάπτυξής τους λόγω ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου από την Πολιτεία, καθώς κρίσιμα χωρικά προβλήματα επιβάλλουν την άμεση αντιμετώπιση ή και αποτροπή δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων που οφείλονται σε έλλειψη ή ανεπάρκεια πολεοδομικού σχεδιασμού.

Σε 4 κύκλους οι αναθέσεις των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων

Της προκήρυξης των 5 ΕΠΣ είχαν προηγηθεί τον Αύγουστο οι διαγωνισμοί για τις μελέτες των πρώτων 12 Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) που αποτελούν τον πιλοτικό διαγωνιστικό κύκλο αναθέσεων από τους συνολικά τέσσερις κύκλους προκηρύξεων (για 229 μελέτες που αναμένεται να καλύψουν 768 Δημοτικές Ενότητες σε όλη την επικράτεια). Στον επόμενο ενάμιση μήνα, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του ΥΠΕΝ, το οποίο έχει κατατεθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, θα ακολουθήσει ο δεύτερος διαγωνιστικός κύκλος που θα αφορά περίπου σε 130 μελέτες. Ειδικότερα, οι πρώτοι διαγωνισμοί αφορούν στις εξής 12 περιοχές:.

1. Δήμος Ήλιδας με εκτιμώμενη αξία: 898.284,55 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

2. Δήμος Αιγιαλείας με εκτιμώμενη αξία: 1.856.194,84 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

3. Δήμος Μεγίστης με εκτιμώμενη αξία: 156.784,10 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

4. Δήμος Σύρου – Ερμούπολης με εκτιμώμενη αξία: 754.670,43 € (χωρίς Φ.Π.Α.

5. Δήμος Ιθάκης με εκτιμώμενη αξία: 195.417,73 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

6. Δήμος Γρεβενών με εκτιμώμενη αξία: 1.525.425,63 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

7. Δήμοι Καρπάθου και Κάσου με εκτιμώμενη αξία: 989.540,90 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

8. Δήμοι Αίγινας και Αγκιστρίου με εκτιμώμενη αξία: 579.432,67 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

9. Δήμος Μάνδρας – Ειδυλλίας με εκτιμώμενη αξία: 911.176,29 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

10. Δήμος Γρεβενών με εκτιμώμενη αξία: 1.196.166,52 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

11. Δήμοι Πάτμου, Λειψών, Λέρου, Αγαθονησίου, Καλυμνίων, με εκτιμώμενη αξία: 1.197.306,31 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

12. Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων με εκτιμώμενη αξία: 1.367.929,42 € (χωρίς Φ.Π.Α.)

Η προθεσμία υποβολής προσφορών παρατάθηκε από το ΤΕΕ έως τις 8 Οκτωβρίου 2021, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος και των ερωτημάτων των ενδιαφερομένων για συμμετοχή στους διαγωνισμούς.

«Τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια όπως και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια συνιστούν το πρώτο και πλέον σημαντικό επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Είναι σύνθετες και πλήρεις μελέτες, οι οποίες στην ολοκλήρωσή τους θα βελτιώσουν καθοριστικά την εικόνα της Ελλάδας, τόσο στο φυσικό όσο και στο αστικό Περιβάλλον, ενισχύοντας σημαντικά τις επενδύσεις με οργάνωση και τάξη», αναφέρει ο κ. Ταγαράς. Και προσθέτει: «Έχοντας αυτά τα σύγχρονα πολεοδομικά εργαλεία στα χέρια μας και αξιοποιώντας έγκαιρα και μεθοδικά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης θωρακίζουμε με γρήγορες διαδικασίες, ιδιαιτέρως δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς της χώρας μας, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, καθώς με το πέρας της εκπόνησης των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων αυτών των νησιών, θα μπει τάξη στη δόμηση, αφήνοντας πίσω δυσάρεστα φαινόμενα του παρελθόντος».

Να σημειωθεί ότι το Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης αφορά σε χρηματοδότηση πολεοδομικών μελετών μείζονος σημασίας που εκτός από τα ΤΠΣ και τα ΕΠΣ περιλαμβάνει αυτοτελείς μελέτες για τις ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (Ζ.Υ.Σ.), για τις οριοθετήσεις οικισμών και για τους χαρακτηρισμούς δημοτικών οδών.

Τα ΤΠΣ όπως και τα ΕΠΣ θεσμοθετούν: χρήσεις γης, όρους δόμησης, κανονισμούς και περιορισμούς, οικιστικές και προς πολεοδόμηση περιοχές, περιοχές προστασίας, περιοχές ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, σημαντικές παρεμβάσεις πολεοδομικού σχεδιασμού, περιοχές ειδικών αστικών κινήτρων, οδικό δίκτυο, μεταφορών, κατασκευών, καθώς και περιβαλλοντικά δίκτυα, μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, μέτρα για την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείριση των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, όπως και προϋποθέσεις ή περιορισμούς που απαιτούνται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης.

Κάθε ανάθεση ΤΠΣ όπως και ΕΠΣ περιλαμβάνει: α) Την κύρια μελέτη, β) Τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), γ) Τη Μελέτη Εκτίμησης Γεωλογικών Κινδύνων και Γεωλογικής Καταλληλόλητας και δ)Τη Μελέτη Οριοθέτησης των Υδατορεμάτων. Τα ΕΠΣ διαφοροποιούνται από τα ΤΠΣ στο ότι δεν ταυτίζονται απαραίτητα με τα διοικητικά όρια δημοτικών ενοτήτων και μπορούν να συνταχθούν: (α) για προγράμματα αναγέννησης αστικής ή περιβαλλοντικής προστασίας ή αποκατάστασης από καταστροφές, (β) σε περιοχές παρέμβασης στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων όπως ολοκληρωμένες χωρικές παρεμβάσεις καθώς και (γ) σε περίπτωση ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου, λόγω κρίσιμων χωρικών προβλημάτων.

Όλες οι συμβάσεις θα έχουν υπογραφεί και ανατεθεί στο διάστημα από τον Δεκέμβριο 2021 έως και τον Νοέμβριο 2022, ενώ η ολοκλήρωσή τους, με έκδοση βεβαίωσης ολοκλήρωσης και αξιολόγηση (ορόσημο RRF) προσδιορίζεται για τον Δεκέμβριο 2025.