Βερολίνο – Ιστορικό δημοψήφισμα για την απαλλοτρίωση 240.000 διαμερισμάτων

Την ίδια στιγμή που οι Γερμανοί καλούνται να εκλέξουν την επόμενη κυβέρνησή τους, στο Βερολίνο, οι κάτοικοι της πρωτεύουσας καλούνται σε ένα δημοψήφισμα που ανάλογα με το αποτέλεσμα του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιστορικό. Σήμερα λοιπόν οι Βερολινέζοι θα πρέπει να αποφασίσουν αν το Βερολίνο θα απαλλοτριώσει διαμερίσματα από τις μεγαλύτερες εταιρείες ακινήτων, που ονομάζονται μεγαλοιδιοκτήτες (mega-landlords). Σε περίπτωση θετικής έκβασης, το αποτέλεσμα θα είναι ένας ριζοσπαστικός νόμος, που θα απαντάει στο αυξανόμενο κόστος στέγασης, κοινωνικοποιώντας 240.000 διαμερίσματα και σίγουρα θα προκαλέσει σοκ όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. 

Το δημοψήφισμα του Βερολίνου

Η εκστρατεία για το δημοψήφισμα, ονομάζεται Expossible Deutsche Wohnen, και έχει «δανειστεί» το όνομα της από τις μεγαλύτερες εταιρείες ακινήτων στη χώρα.

Εάν περάσει το δημοψήφισμα, το μεγαλύτερο ερώτημα που θα προκύψει είναι η συνταγματικότητά του. Αν και η απαλλοτρίωση για το δημόσιο καλό επιτρέπεται ρητά από το γερμανικό σύνταγμα, τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας θα κληθούν να αποφασίσουν για την συγκεκριμένη απαλλοτρίωση. 

Μια άλλη πτυχή είναι το κόστος της απαλλοτρίωσης καθώς υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ των προβλεπόμενων δαπανών για κοινωνικοποίηση,η Expropriate Deutsche Wohnen υπολογίζει ότι το έργο θα κοστίσει περίπου 8 δισ. ευρώ και η Γερουσία του Βερολίνου εκτιμά ότι το κόστος αγγίζει στα 30 δισεκατομμύρια.

 Σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η εκστρατεία είχε ένα μικρό προβάδισμα, με το 47% των ερωτηθέντων να υποστηρίζουν την πρωτοβουλία και το 43% κατά.

Το πρόβλημα στέγασης

Η πρωτεύουσα της Γερμανίας είχε παλιότερα τη φήμη ως μια από τις πιο προσιτές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σήμερα τα εκρηκτικά ενοίκια έχουν μετατρέψει το Βερολίνο σε σύμβολο ολοένα και συχνότερων αστικών αγώνων με το κόστος στέγασης.Η  πόλη έχει καταγράψει σταθερά μερικές από τις ταχύτερα αυξανόμενες τιμές κατοικιών στον κόσμο τα τελευταία χρόνια. Αν και εξακολουθούν να είναι σχετικά χαμηλά σε σύγκριση με τις άλλες παγκόσμιες πόλεις της Ευρώπης όπως το Λονδίνο ή το Παρίσι, τα ενοίκια στο Βερολίνο διπλασιάστηκαν τη δεκαετία μεταξύ 2009 και 2019.Την ίδια ώραοι μισθοί παραμένουν χαμηλοί. Παρά το γεγονός ότι είναι η πρωτεύουσα, το Βερολίνο κατατάσσεται στην 11η θέση από τα 16 κράτη της Γερμανίας σε κατά κεφαλή εισόδημα, κάτω από το μέσο όρο της χώρας.

Παρόλο που η κερδοσκοπία σε ακίνητα έχει αυξηθεί παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, η πόλη του Βερολίνου έχει επιδεινώσει σημαντικά το ζήτημα, ξεπουλώντας τα δημόσια στεγαστικά αποθέματά της ελάχιστα μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Από το 1990, το Βερολίνο έχει πουλήσει περίπου 200.000 διαμερίσματα σε hedge funds και ιδιωτικές μετοχικές εταιρείες.Εν τω μεταξύ, η πόλη έχει αναπτυχθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, ασκώντας περαιτέρω πίεση στην αγορά κατοικίας.

Η αποτυχημένη προσπάθεια του Βερολίνου να παγώσει τα ενοίκια

Το σημερινό δημοψήφισμα,είναι απλώς η τελευταία προσπάθεια στο Βερολίνο να κυριαρχήσει στην αγορά κατοικίας. Έρχεται από την αμφιλεγόμενη ανατροπή του ανώτατου ορίου ενοικίου του Βερολίνου τον Απρίλιο.Το ανώτατο όριο ενοικίου εισήχθη τον Φεβρουάριο του 2020 και πάγωσε τα ενοίκια στο 90% των διαμερισμάτων της πόλης για πέντε χρόνια, παρέχοντας παράλληλα μειώσεις ενοικίου για πολλούς κατοίκους. Κρίθηκε αντισυνταγματική επειδή θεσπίστηκε σε επίπεδο πολιτείας και θεωρήθηκε ότι παρακάμπτει την ομοσπονδιακή νομοθεσία περί στέγασης.