Σταϊκούρας στη Βουλή – Παροδικές οι ανατιμήσεις – Οι δύο απόψεις για τον πληθωρισμό

«Η Κυβέρνηση, από την πρώτη ημέρα διακυβέρνησης της χώρας, έθεσε, μεταξύ άλλων, ως βασικούς στόχους της οικονομικής της στρατηγικής την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της μεσαίας τάξης, τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, απαντώντας στη Βουλή σε Επίκαιρη Επερώτηση 56 Βουλευτών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ

Και πρόσθεσε ότι προς αυτή την κατεύθυνση το Υπουργείο Οικονομικών σχεδίασε και υλοποιεί – όλο το προηγούμενο διάστημα – ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο με σκοπό τη δημιουργία περισσότερου πλούτου και τη δικαιότερη διανομή αυτού.

Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υλοποίησε ένα ευρύ πλέγμα μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τα οποία κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας.

Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα την προηγούμενη διετία, επιτέχθηκαν οι «συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι στόχοι»:

• Η χώρα σημειώνει ισχυρούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης, καταγράφοντας ανάπτυξη κατά 16,2% το 2ο τρίμηνο του έτους.
• Η ανεργία συρρικνώνεται, και διαμορφώνεται στο 14,2%, από 17,3% τον Ιούλιο του 2019.
• Το οικονομικό κλίμα κινείται στα προ-πανδημίας επίπεδα.
• Οι επενδύσεις πολλαπλασιάζονται και οι εξαγωγές ενισχύονται.
• Η βιομηχανική παραγωγή καταγράφει σταθερά ανοδική πορεία.
• Επιχειρήσεις εκκινούν οικονομική δραστηριότητα.
• Η μεταποίηση ενισχύεται.
• Η οικοδομική δραστηριότητα αυξάνεται.
• Οι καταθέσεις συνεχίζουν να αυξάνονται.
• Η πιστωτική επέκταση αναθερμαίνεται, με τη χορήγηση νέων στεγαστικών δανείων να εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με το 2020.
• Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές ενισχύονται.
• Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώνονται.
• Το κόστος δανεισμού στις αγορές χρήματος είναι, σταθερά, αρνητικό.
• Το κόστος δανεισμού στις αγορές κεφαλαίου είναι ιστορικά χαμηλό.
• Η χώρα αναβαθμίζεται.
• Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας βελτιώνεται.

Συνεχίζοντας ο υπουργός Οικονομίας υπογράμμισε ότι αποτέλεσμα όλων αυτών είναι:

1ον. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, κυρίως της μεσαίας τάξης, να έχει ενισχυθεί, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, κατά 5,1% το 1ο τρίμηνο του 2021.

2ον. Το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων να έχει ενισχυθεί, ως αποτέλεσμα της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, της αναστολής της εισφοράς αλληλεγγύης, της μείωσης της φορολογίας εισοδήματος, της μείωσης του ΕΝΦΙΑ και της αύξησης του κατώτατου μισθού. Το συνολικό ετήσιο όφελος για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό κυμαίνεται από 305 έως 533 ευρώ.

3ον. Η απασχόληση να σημειώνει αύξηση κατά 2,8% το δεύτερο τρίμηνο του έτους, σε σχέση με το πρώτο. Τη δεύτερη μεγαλύτερη στην ευρωζώνη. Πλέον ο αριθμός των ανέργων είναι ο χαμηλότερος από τον Οκτώβριο του 2010, ενώ ο αριθμός των απασχολούμενων είναι ο υψηλότερος από τον Αύγουστο του 2011.

4ον. Η εκτίμηση για τη φετινή ανάπτυξη να διαμορφώνεται πλέον στο 5,9%. Πρόκειται για ισχυρή ανάκαμψη, που καλύπτει πάνω από τα 2/3 της απώλειας του 2020. Και είναι μία πρόβλεψη απολύτως ρεαλιστική, ίσως μάλιστα αποδειχθεί και πάλι συντηρητική, με βάση τους πρόδρομους δείκτες της οικονομίας. Σε αυτό συμφωνούν και οι θετικότερες προβλέψεις διεθνών και εγχώριων φορέων.

5ον. Το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού κινήθηκε πτωτικά το 2020, ενώ το αντίθετο συνέβη με το μέσο ατομικό εισόδημα. Αυτό αυξήθηκε κατά 7% σε σχέση με το 2019 και ανήλθε στα 10.041 ευρώ.

Συνολικά, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για την περίοδο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, οι δείκτες ανισοτήτων δείχνουν:

• ενίσχυση της μεσαίας τάξης έναντι των πλουσιότερων στρωμάτων,
• μείωση του κινδύνου φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στο σύνολο του πληθυσμού,
• σταθερότητα της θέσης των φτωχότερων στρωμάτων έναντι των πλουσιότερων στρωμάτων.

Σε ό,τι αφορά αυτό το τελευταίο σημείο, ασφαλώς και θα θέλαμε να δούμε μείωση και όχι απλά σταθερότητα της διαφοράς μεταξύ των φτωχότερων και των πλουσιότερων στρωμάτων.

«Εντούτοις, με δεδομένο ότι τα τελευταία δύο χρόνια η πανδημία μείωσε τα εισοδήματα αγοράς σε κλάδους (π.χ. τουρισμός, εστίαση και λιανεμπόριο) όπου παρατηρείται συγκέντρωση απασχόλησης των πιο ευάλωτων εισοδηματικών στρωμάτων (π.χ. εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης, γυναίκες, νέοι), το ότι τα μέτρα υποστήριξης εισοδήματος που εφάρμοσε η Κυβέρνηση όχι μόνο συγκράτησε (σε απόλυτα μεγέθη) τις απώλειες αγοραστικής δύναμης αλλά και απέτρεψε τη διεύρυνση των ανισοτήτων, αποτελεί, υπό τις τρέχουσες συνθήκες, επιτυχία της οικονομικής πολιτικής, που αναγνωρίζεται διεθνώς» συμπλήρωσε ο υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι «η δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας το 2021, και η σημαντική αύξηση της απασχόλησης, μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι ότι φέτος θα καταγραφεί μείωση και αυτού του δείκτη ανισότητας».

Παροδικές οι ανατιμήσεις

Αναφερόμενος στις ανατιμήσεις που παρατηρούνται στις διεθνείς αγορές βασικών προϊόντων, «οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές και ορισμένα τρόφιμα, είναι πράγματι απότομες και σημαντικές», τόνισε ότι «υπάρχουν δύο απόψεις».

Η πρώτη άποψη, η οποία υποστηρίζεται από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, όπως η ΕΚΤ και η Fed, είναι ότι οι ανατιμήσεις είναι συγκυριακές και θα υποχωρήσουν εντός του 2022.
Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η γρηγορότερη του αναμενομένου ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας σε αυξημένη ζήτηση προϊόντων. Αντίθετα, η πλευρά της προσφοράς, με πιο αργούς ρυθμούς.

Αυτή η ασυμμετρία ανάκαμψης μεταξύ παγκόσμιας ζήτησης και προσφοράς σε συγκυριακές αυξήσεις τιμών, οι οποίες εξαιτίας του αποτελέσματος βάσης, δηλαδή της καταβαράθρωσης τιμών η καθίζηση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας το δεύτερο τρίμηνο του 2020, τόνισε.

Η δεύτερη άποψη είναι ότι οι ανατιμήσεις δεν είναι συγκυριακές, αλλά το αποτέλεσμα πιο επίμονων πληθωριστικών πιέσεων. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι ανατιμήσεις το αποτέλεσμα της εξαιρετικά επεκτατικής – σε παγκόσμιο επίπεδο – νομισματικής πολιτικής των τελευταίων ετών, αλλά και της αύξησης του δημοσίου χρέους χώρα σε όλες τις χώρες του κόσμου εξαιτίας της κρίσης του κορωνοϊού, και η οποία τη νομισματική πολιτική σε επεκτατικό χαρακτήρα για το προβλεπτό μέλλον.

«Εκ πρώτης όψεως, και οι δύο απόψεις στηρίζονται σε λογικά επιχειρήματα. Κατά συνέπεια, για να κρίνουμε ποια από τις δύο εξηγεί καλύτερα το φαινόμενο των ανατιμήσεων, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ποσοτικά στοιχεία από τις διεθνείς αγορές. Και μέχρι σήμερα τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι συνολικά οι ανατιμήσεις που παρατηρούμε είναι παροδικού χαρακτήρα. Αυτό προκύπτει από την εξέταση της καμπύλης αποδόσεων της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής οικονομίας, η οποία ερμηνεύεται ως ένδειξη πληθωριστικών προσδοκιών σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από τις απαντήσεις που δίνουν ανεξάρτητοι οικονομικοί αναλυτές σε εξειδικευμένες έρευνες γνώμης που διεξάγουν οι κεντρικές τράπεζες» τόνισε χαρακτηριστικά.

Συνολικά, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι αν και πράγματι έχει αυξηθεί το επίπεδο προβλεπόμενου πληθωρισμού για τους επόμενους μήνες, η αύξηση που παρατηρούμε στο επίπεδο των τιμών θα είναι παροδική, και σε κάθε περίπτωση ο πληθωρισμός θα παραμείνει κάτω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.

Κατά συνέπεια, και με βάση τα σημερινά δεδομένα, το φαινόμενο των ανατιμήσεων, αν και σημαντικό και προφανώς δυσάρεστο, δεν αναμένεται να έχει διάρκεια, ούτε και να οδηγήσει σε μόνιμα υψηλότερο πληθωρισμό.

«Νομίζω ότι θα συμφωνήσουμε όλοι ότι οι, προσωρινές, αυξήσεις τιμών, έστω και σημαντικές, δεν πρέπει να οδηγήσουν σε μια αυτοεκπληρούμενη πληθωριστική προφητεία, της οποίας το κόστος θα είναι σαφώς υψηλότερο για την παγκόσμια, ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία, τόσο σε όρους ΑΕΠ, όσο και σε όρους απασχόλησης και πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος» είπε υπογραμμίζοντας ότι  η Κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτικές, προκειμένου οι όποιες προσωρινές και απότομες ανατιμήσεις, που συμβαίνουν διεθνώς, να έχουν το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα στον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, ο κ. Σταϊκούρας είπε:

1ον. Υλοποιούμε μέτρα ενίσχυσης των πολιτών, αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος, διατήρησης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.

Επιχορηγείται το «πρώτο ένσημο».
Για το 2022, όλοι οι νέοι από 18 έως 29 ετών που δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και θα προσληφθούν εντός του έτους, λαμβάνουν ενίσχυση που ανέρχεται συνολικά στα 1.200 ευρώ για τους πρώτους 6 μήνες πλήρους απασχόλησης.
Χορηγείται, τον μήνα Δεκέμβριο, διπλή δόση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, συνολικού ύψους πλέον – για εκείνο το μήνα – 130 εκατ. ευρώ.
Μειώνεται το ποσοστό επιστροφής όλων των Επιστρεπτέων Προκαταβολών, ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης.
Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης δόσεων δανείων περίπου 75.000 νοικοκυριών, που επλήγησαν από την πανδημία, για τρεις ακόμη μήνες.
Επεκτείνεται το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, έως το τέλος του 2021.
Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας, για άλλες 50.000 θέσεις.
Αυξάνεται το ποσό ενίσχυσης για το επίδομα θέρμανσης κατά 20%. Έτσι, το συνολικό επίδομα θέρμανσης ανέρχεται, πλέον, στα 100 εκατ. ευρώ.

2ον. Εφαρμόζουμε στοχευμένα μέτρα αντιμετώπισης των ανατιμήσεων.

Επιδοτείται το σύνολο του πληθυσμού για τις πρώτες 300 kWh, με ποσό 30 ευρώ ανά MWh. Η επιδότηση ισχύει και για επαγγελματικά τιμολόγια χαμηλής τάσης.
Γίνονται θεσμικά και οργανωτικά βήματα σε ό,τι αφορά την εποπτεία και τον έλεγχο της αγοράς, έτσι ώστε να μην εργαλειοποιηθεί η εκτιμώμενη ως προσωρινή παγκόσμια αύξηση τιμών και να μην παρατηρηθούν φαινόμενα αισχροκέρδειας.

3ον. Προχωρούμε σε περαιτέρω μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.

Υπενθυμίζεται ότι έχουμε ήδη προχωρήσει σε:

Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22%, μεσοσταθμικά.
Μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα από το 22% στο 9%.
Μείωση του συντελεστή παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα από το 10% στο 5%.
Μείωση της προκαταβολής φόρου για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από το 100% στο 55%, και για τα νομικά πρόσωπα από το 100% στο 80%.
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 + 3 ποσοστιαίες μονάδες.
Ενώ υφίσταται χαμηλός φορολογικός συντελεστής για όλα τα αγροτικά σχήματα, ύψους 10%.

Σε αυτές τις μειώσεις φόρων, έρχονται να προστεθούν οι ακόλουθες:

Συνεχίζεται, και για το 2022, η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων από τον ιδιωτικό τομέα.
Επεκτείνεται, για το 2022, η μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών.
Μειώνεται περαιτέρω ο φόρος εισοδήματος των επιχειρήσεων – σε μόνιμη βάση – από το 24% στο 22%.
Επεκτείνεται η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο, έως τον Ιούνιο του 2022.
Μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ στα γυμναστήρια και στις σχολές χορού, από το 24% στο 13%, έως τον Ιούνιο του 2022.
Καταργείται ο φόρος γονικών παροχών – δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, για ακίνητες και κινητές αξίες, που αφορά αξίες έως 800.000 ευρώ.
Μειώνεται το τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας, από 12% έως 20% που κυμαίνεται σήμερα, στο 10% και καταργείται για νέους έως 29 ετών, από την 1η Ιανουαρίου.
Μειώνεται, σε μόνιμη βάση, στο 6%, ο ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή.