«Αντίο» στο γερμανικό στάτους κβο

Project Syndicate

H ισχυρή επίδοση που σημείωσαν οι Πράσινοι στις ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας – αν και όχι στον βαθμό που ήλπιζαν πριν από λίγες εβδομάδες – δημιουργεί την ελπίδα ότι, επιτέλους, η χώρα θα αρχίσει να κινείται προς μια κατεύθυνση που υπόσχεται περισσότερα. Αυτό ενδέχεται να σημαίνει την αποστασιοποίηση από τις φιλικές προς τον αυταρχισμό πολιτικές της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, όπως είναι η υποστήριξή της προς τον αγωγό Nord Stream 2 που συνδέει Γερμανία και Ρωσία, αλλά και προς την επενδυτική συμφωνία της ΕΕ με την Κίνα (η οποία έχει μπλοκαριστεί από την Ευρωβουλή).

Αντίθετα με τη στάση της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU) και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) – αμφότερα τα κόμματα έχουν τηρήσει μια φιλορωσική στάση από την περίοδο που καγκελάριος ήταν ο Γκέρχαρντ Σρέντερ (1998-2005) -, οι Πράσινοι ευνοούν μια πιο σκληρή πολιτική έναντι τόσο της Ρωσίας όσο και της Κίνας. Επιπλέον, είναι σε θέση να καταστήσουν το SPD υπόλογο για τη μέχρι σήμερα στάση του απέναντι στη Ρωσία, καθώς είναι πιθανό να συνεργαστούν με τον υποψήφιό του για την καγκελαρία Ολαφ Σολτς, για τον σχηματισμό ενός νέου κυβερνητικού συνασπισμού, που θα έστελνε την CDU στην αντιπολίτευση.

Οι Πράσινοι αποτελούν άλλωστε τον κοινό παρονομαστή σε όλους τους πιθανούς κυβερνητικούς συνδυασμούς και αυτό είναι ένα στοιχείο που δεν μπορεί να έχει παραγνωρίσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν, για τον οποίο πολλοί Γερμανοί πιστεύουν πως βρέθηκε πίσω από τις παρασκηνιακές προσπάθειες να περιοριστεί η εκλογική επιτυχία των Πρασίνων.

Το πρόβλημα για την CDU είναι πως ακόμα και οι φιλικές προς τις εξαγωγές και θέσεις εργασίας πολιτικές της Μέρκελ έχουν αποκτήσει πολιτικά δυσάρεστα χαρακτηριστικά τα τελευταία χρόνια. Για του λόγου το αληθές, το 2020 το γερμανικό εμπόριο με την Κίνα ανήλθε σε 212,9 δισ. ευρώ, όταν με τις ΗΠΑ έφτασε στα 171,5 δισ., με τη Γαλλία στα 147,3 δισ., με την Ιταλία στα 114,4 δισ. και με το Ηνωμένο Βασίλειο στα 101,6 δισ. ευρώ.

Επειδή δε τόσο πολλές θέσεις εργασίας και μεγάλο μέρος του εισοδήματος των Γερμανών εξαρτώνται από την Κίνα, οι ηγέτες της χώρας συχνά παράβλεπαν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις προκλήσεις απέναντι στην ανοιχτή παγκόσμια τάξη πραγμάτων που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο. Οπως το διατύπωσε πρόσφατα σε συνέντευξή του ο πρώην αντικαγκελάριος και ηγέτης του SPD, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, «η Γερμανία έχει βαδίσει σε τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στην καταδίκη των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Κίνα και τη διασφάλιση της πρόσβασης στην κινεζική αγορά για τις γερμανικές επιχειρήσεις».

Εάν οι Πράσινοι αποκτήσουν μεγαλύτερη επιρροή στα πολιτικά δρώμενα της Γερμανίας, θα μπορούσε να υπάρξει περισσότερη αλληλεγγύη της ΕΕ όσον αφορά τις σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία. Θα μπορούσε επίσης να υπάρξει περισσότερη διατλαντική αλληλεγγύη, σε συντονισμό με την πρόσκληση που διατύπωσε από το βήμα του ΟΗΕ ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, για μετατόπιση από τον «αμείλικτο πόλεμο» στην «αμείλικτη διπλωματία» με την Κίνα και τη Ρωσία.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που οι Πράσινοι επιδιώκουν για τη Γερμανία είναι μια σύγχρονη και όχι μια οπισθοδρομική-μερκαντιλιστική οικονομία. Το εύστοχο προεκλογικό τους σύνθημα «Αντίο στάτους κβο, καλημέρα μέλλον» αποτυπώνει περίφημα το στοιχείο το οποίο τούς διαφοροποιεί τόσο από την CDU όσο και από το SPD – τα δύο βασικά κόμματα του χθες.

Ο Melvyn Krauss είναι ομότιμος καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης