Θα ηγηθεί τώρα στην Ευρώπη;

Τα εξήντα δύο εκατομμύρια γερμανών ψηφοφόρων έκαναν την επιλογή τους. Η Γερμανία γυρίζει ούτως ή άλλως σελίδα. Τη γυρίζει βέβαια με την αποχώρηση της Ανγκελα Μέρκελ έπειτα από δεκαέξι (16!) συναπτά έτη στην εξουσία – καγκελαρία. Γυρίζει όμως και σελίδες ενός πολιτικο-ιδεολογικού κεφαλαίου (ordoliberalism) γιατί καθώς φαίνεται οι Σοσιαλδημοκράτες θα επανέλθουν στην εξουσία επικεφαλής (τρικομματικού) συνασπισμού πιθανότατα με τους Φιλελεύθερους (FPD) και τους Πράσινους χωρίς να αποκλείεται και η υπό προϋποθέσεις συμμετοχή της Αριστεράς (Die Linke) εάν τελικά περάσει το όριο του 5% και μπει στην Bundestag. Το εκλογικό αποτέλεσμα επιτρέπει στον Ολ. Σολτς να διαπραγματευθεί έναν κυβερνητικό συνασπισμό με τα κόμματα αυτά. Το κομματικό σύστημα όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι κατακερματισμένο.

Η νίκη των Σοσιαλδημοκρατών (γιατί για νίκη πρόκειται αφού ούτως ή άλλως έχουν αυξήσει εντυπωσιακά την εκλογική τους δύναμη) έρχεται σε συνέχεια της σχετικής τάσης όπως εκδηλώνεται στις πέντε σκανδιναβικές χώρες και στις χώρες της Ιβηρικής (Πορτογαλία, Ισπανία), που σημαίνει ότι κάτι αλλάζει και στην Ευρώπη συνολικά.

Για το εσωτερικό της Γερμανίας, η αλλαγή – εάν τελικά υπάρξει – θα είναι περισσότερο αισθητή. Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση υπό τον Ολαφ Σολτς – τον βασικό αρχιτέκτονα της νίκης των Σοσιαλδημοκρατών – θα επιχειρήσει τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Και η Γερμανία έχει ανάγκη από τον εκσυγχρονισμό αυτόν έπειτα από χρόνια επενδυτικής άπνοιας, ιδιαίτερα στον τομέα των υποδομών – υποδομές που στη Γερμανία περιγράφονται όντως ως χάλια.

Στο πεδίο της ευρωπαϊκής και εξωτερικής πολιτικής δεν θα πρέπει να αναμένεται δυστυχώς ότι θα απαντηθεί ωστόσο το κρίσιμο ερώτημα που θέτει όλη η Ευρώπη (εκτός Ελλάδας φυσικά): «Θα ηγηθεί επιτέλους η Γερμανία»; Γιατί ένα δομικό πρόβλημα για πολλούς Ευρωπαίους είναι ότι η Γερμανία αρνείται να αναλάβει τις ηγετικές πολιτικές της ευθύνες. Ο Σολτς θα ακολουθήσει μια μάλλον «συγκρατημένη» εξωτερική πολιτική. Αν και τελευταία εμφανίσθηκε περισσότερο ανοιχτός στις (γαλλικής έμπνευσης) ιδέες για τη «στρατηγική αυτονομία» της Ευρώπης και τη δημιουργία του ευρωπαϊκού στρατού. Ο Σολτς δεν πρόκειται όμως να αλλάξει ριζικά την παραδοσιακή γερμανική προσέγγιση στα δημοσιονομικά της Ευρώπης. Θα ακολουθήσει τη λογική της δημοσιονομικής πειθαρχίας αρνούμενος την τροποποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Και για την Τουρκία – που ενδιαφέρει πρωτίστως τους Ελληνες – η συμμετοχή Φιλελεύθερων και κυρίως Πράσινων που θέλουν «μια εξωτερική πολιτική αξιών» μπορεί να φέρει κάποιες αλλαγές στην παραδοσιακή γερμανική προσέγγιση. Αλλά ίδωμεν. «Αρχή άνδρα δείκνυσι…».

Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του FEPS και του ΕΛΙΑΜΕΠ. Από τις εκδόσεις Θεμέλιο κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του «Επιτεύγματα και Στρατηγικά Λάθη της Εξωτερικής Πολιτικής της Μεταπολίτευσης».