Λαγκάρντ – Η πράσινη μετάβαση επηρεάζει τον πληθωρισμό

«Η οικονομία δεν είναι πια στο χείλος του γκρεμού, αλλά ακόμα δεν έχει διαφύγει τον κίνδυνο. Μετά από μια εξαιρετικά ασυνήθιστη ύφεση, η ζώνη του ευρώ διέρχεται μια εξίσου περίεργη ανάκαμψη», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, σε φόρουμ της ΕΚΤ με θέμα «Πέρα από την πανδημία: το μέλλον της νομισματικής πολιτικής»

Σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ αυτή η άτυπη ανάκαμψη οδηγεί σε ταχεία ανάπτυξη, αλλά και σε προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού που εμφανίζονται ασυνήθιστα νωρίς στον οικονομικό κύκλο.

Και επιπλέον προκαλεί πιέσεις στον πληθωρισμό.

«Αλλά είναι σημαντικό σήμερα να κάνουμε ένα βήμα πίσω. Για να κατανοήσουμε πώς πρέπει να λειτουργεί η νομισματική πολιτική σε αυτό το περιβάλλον, πρέπει να αναγνωρίσουμε από πού προερχόμαστε και πού δείχνουν οι τρέχουσες τάσεις. Όπως έγραψε ο John Maynard Keynes, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει πάντα να «μελετούν το παρόν υπό το φως του παρελθόντος για τους σκοπούς του μέλλοντος»» υπογράμμισε η κ. Λαγκάρντ.

Η επικεφαλής της ΕΚΤ υπενθυμίζει ότι προερχόμαστε από μια δεκαετία ισχυρών αντιπληθωριστικών δυνάμεων που έχουν καταθλίψει ολόκληρη τη διαδικασία του πληθωρισμού. Και ενώ η ισχυρή ανάκαμψη υποστηρίζει τις υποκείμενες τάσεις του πληθωρισμού, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ως επί το πλείστον μια φάση προσωρινού πληθωρισμού που συνδέεται με την επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι διαρθρωτικές αλλαγές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τόσο ανοδικές όσο και καθοδικές πιέσεις στις τιμές.

«Συνεπώς, χρειαζόμαστε ακόμα μια διευκολυντική νομισματική πολιτική για να βγούμε με ασφάλεια από την πανδημία και να επαναφέρουμε τον πληθωρισμό σταθερά στο 2%» επανέλαβε.

Η κ.Λαγκάρντ εκτίμησε ότι το ΑΕΠ θα ξεπεράσει το επίπεδο πριν από την πανδημία έως το τέλος του τρέχοντος έτους, τρία τρίμηνα νωρίτερα από τις αρχικές εκτιμήσεις.

Αυτό το αποτέλεσμα αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη συνδυασμένη ανταπόκριση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, η οποία έχει διατηρήσει τη ζήτηση και την προσφορά.

Υπογραμμίζει επίσης, ότι ο άτυπος χαρακτήρας της ανάκαμψης δημιουργεί τριβές στην οικονομία, οι οποίες μπορούν να παράγουν αντίθετα αποτελέσματα στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.

Σε ορισμένους τομείς, η έλλειψη προσφοράς εμποδίζει την παραγωγή, κάτι που είναι ασυνήθιστο τόσο νωρίς στον επιχειρηματικό κύκλο. Η ανάλυση της ΕΚΤ διαπιστώνει ότι οι εξαγωγές αγαθών της ζώνης του ευρώ θα ήταν σχεδόν 7% υψηλότερες κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, αν δεν υπήρχαν σημεία συμφόρησης στην προσφορά.

Αυτοί οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη θα μπορούσαν να αυξηθούν εάν η πανδημία συνεχίσει να επηρεάζει την παγκόσμια ναυτιλία και διακίνηση φορτίου καθώς και βασικούς κλάδους όπως οι ημιαγωγοί.

Ταυτόχρονα, το άνοιγμα αυξάνει επίσης τον πληθωρισμό, ο οποίος έφτασε το 3% τον Αύγουστο και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες. Ο υψηλότερος πληθωρισμός σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα δύο εξαιρετικών επιπτώσεων.

Πρώτον, ο πληθωρισμός κατέρρευσε πέρυσι όταν επιβλήθηκαν περιορισμοί, γεγονός που δημιουργεί ισχυρά αποτελέσματα βάσης καθώς η δραστηριότητα ανακάμπτει. Ο μισός συνολικός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ σήμερα οφείλεται στις τιμές της ενέργειας.

Στην πραγματικότητα, το χαμηλό ποσοστό πληθωρισμού πέρυσι και το υψηλό ποσοστό πληθωρισμού φέτος ισούται, κατά μέσο όρο, με το ποσοστό πληθωρισμού που παρατηρήθηκε το 2019 πριν από την πανδημία. Έτσι, το επίπεδο των τιμών τώρα είναι περίπου το ίδιο με το να είχε παραμείνει σταθερός ο πληθωρισμός στο προ πανδημικό του επίπεδο.

Δεύτερον, οι ανισορροπίες μεταξύ ζήτησης και προσφοράς σε ορισμένους τομείς αυξάνουν τις τιμές.
«Μόλις περάσουν αυτές οι επιπτώσεις από την πανδημία, αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί» τόνισε.

Προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού

Σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ είναι πιο δύσκολο να προβλέψουμε πόσο καιρό θα διαρκέσουν οι διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού, αλλά ο τελικός αντίκτυπός τους στον πληθωρισμό θα εξαρτηθεί από το πόσο επίμονοι είναι και αν τροφοδοτούνται σε υψηλότερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις των μισθών. Μετά τον ιαπωνικό σεισμό και την πυρηνική καταστροφή το 2011, η παραγωγή εκτιμάται ότι επανήλθε στο φυσιολογικό μετά από επτά μήνες για τις ιαπωνικές επιχειρήσεις.

Ωστόσο, δεδομένης της ειδικής φύσης της πανδημίας και της ανάκαμψης, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι η επίλυση των συμφόρων από την πλευρά της προσφοράς μπορεί να διαρκέσει περισσότερο τώρα.

Η πράσινη μετάβαση

Τέλος η κ. Λαγκάρντ αναφέρθηκε στην πράσινη μετάβαση, τη στροφή προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

«Η πανδημία έδωσε ώθηση στην πράσινη μετάβαση» τόνισε και πρόσθεσε ότι το Δίκτυο για το «πρασίνισμα» του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος εκτιμά ότι η εφαρμογή φιλόδοξων μεταβατικών πολιτικών στην Ευρώπη θα μπορούσε σταδιακά να αυξήσει τον πληθωρισμό σε σχέση με την προηγούμενη τάση του έως και μία εκατοστιαία μονάδα κατά τη μεταβατική περίοδο, πριν επιστρέψει σε αυτήν την τάση.

Η πράσινη μετάβαση είναι επίσης πιθανό να κάνει τη μετάδοση των τιμών ενέργειας στις τιμές καταναλωτή πιο περίπλοκη. Καθώς ο ενεργειακός εφοδιασμός στρέφεται προς ανανεώσιμες πηγές, δεν θα αρκεί πλέον να εξετάζουμε κυρίως τις τιμές του πετρελαίου: θα πρέπει επίσης να κατανοήσουμε το ενεργειακό μείγμα και τον τρόπο με τον οποίο οι διαφορετικές πηγές συνδέονται και μπορούν να υποκατασταθούν. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκαν από το 5% της συνολικής διαθέσιμης ενέργειας το 1990 σε περίπου 15% σήμερα. Ομοίως, το μερίδιο του φυσικού αερίου αυξήθηκε από 17% σε 24%. Εν τω μεταξύ, το πετρέλαιο μειώθηκε από το 43% στο 38%.

Η συνεχής αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου είναι απόδειξη της πολυπλοκότητας που δημιουργεί, καθώς η αύξηση αυτή αντανακλά εν μέρει την ασυνήθιστα χαμηλή παραγωγή αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι και την ανάγκη να καλυφθεί το κενό με συμβατικές πηγές ενέργειας που μπορούν να κινητοποιηθούν γρήγορα. Αυτό, με τη σειρά του, έχει αρνητικές επιπτώσεις σε άλλες βιομηχανίες που βασίζονται στο φυσικό αέριο, όπως η παραγωγή λιπασμάτων και στις βιομηχανίες που εξαρτώνται από υποπροϊόντα παραγωγής λιπασμάτων, όπως η συσκευασία τροφίμων.

«Ο αντίκτυπος της πράσινης μετάβασης στον πληθωρισμό θα εξαρτηθεί τελικά από την ανάπτυξη του ενεργειακού εφοδιασμού και τις καθαρές επιπτώσεις των δημοσιονομικών μέτρων, υπογράμμισε.