Προβλήματα σε… ζύμωση

Μία νέα ανησυχία αναβλύζει στις χρηματοπιστωτικές αγορές: ο κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού. Πιθανός συνδυασμός στάσιμης οικονομικής δραστηριότητας και υψηλού πληθωρισμού θα είχε αρνητικές συνέπειες για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Τα πράγματα είναι απίθανο να πάρουν τόσο άσχημη τροπή. Εντούτοις, οι οικονομικές προοπτικές θα γίνουν χειρότερες.

Ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 5,3% στις Ηνωμένες Πολιτείες, έφτασε το υψηλό μιας δεκαετίας στο 3% στην ευρωζώνη και, πριν από το τέλος του έτους, θα ξεπεράσει το 4%, στη Βρετανία, εάν πραγματοποιηθούν οι προβλέψεις της Τράπεζας της Αγγλίας. Αυτό έχει ενισχύσει τα μέτρα που βασίζονται στην αγορά σχετικά με τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Εν τω μεταξύ, η οικονομική ανάπτυξη έχει χάσει κάποια δυναμική, κάνοντας τις χρηματιστηριακές αγορές πιο ευάλωτες στον πληθωρισμό. Ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε 2%, την Τρίτη. Η ανησυχία ότι αυτές οι οικονομικές τάσεις θα γίνουν ακόμη πιο έντονες αυξάνει τις ανησυχίες ότι ο στασιμοπληθωρισμός είναι πολύ πιθανός.

Υπάρχουν, ωστόσο, δύο λόγοι να αποβάλετε αυτούς τους φόβους. Πρώτον, η ανάπτυξη πράγματι επιβραδύνεται, αλλά επιβραδύνεται, ουσιαστικά, από τον ιλιγγιώδη ρυθμό που παρατηρήθηκε μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας. Συνεπώς, η στασιμότητα δεν αποτελεί άμεσο πρόβλημα. Δεύτερον, οι κεντρικοί τραπεζίτες, όπως ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, και ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι, διαθέτουν τα εργαλεία, και πιθανώς τη θέληση, να καταπολεμήσουν τις πιέσεις στις τιμές. Η αύξηση των επιτοκίων από χαμηλά επίπεδα είναι ευκολότερη από την προσπάθεια δημιουργίας περισσότερου πληθωρισμού, όταν τα βασικά επιτόκια βρίσκονται κοντά ή κάτω από το μηδέν.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα είναι μια χαρά. Οι πιέσεις στις τιμές αποδεικνύονται ισχυρότερες και λιγότερο μεταβατικές από ό,τι είχαν προβλέψει οι κεντρικοί τραπεζίτες, εξαιτίας των στρεβλώσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα, όπως, επί παραδείγματι, οι λιγότεροι οδηγοί φορτηγών. Η πρόεδρος, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε στο ετήσιο ερευνητικό συνέδριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την Τρίτη, ότι οι εξαγωγές αγαθών της ευρωζώνης θα ήταν σχεδόν 7% υψηλότερες, το πρώτο εξάμηνο του έτους, αν δεν υπήρχε το πρόβλημα της στενότητας στην προσφορά.

Όπως επισημαίνουν τα οικονομικά εγχειρίδια, ενδεχόμενη κρίση, που προκαλεί μείωση της προσφοράς, θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές, εάν η ζήτηση παραμείνει στα ίδια επίπεδα. Εάν το φαινόμενο επιμείνει, η προσπάθεια καταπολέμησης του πληθωρισμού που θα προκύψει θα αποβεί αρκετά δύσκολη για τις κεντρικές τράπεζες. Η αυστηρότερη νομισματική πολιτική δεν θα δημιουργήσει νέες ικανότητες στη μεταφορά, περισσότερους ημιαγωγούς ή περισσότερα αυτοκίνητα. Το μόνο που θα κάνει είναι να περιορίσει τη ζήτηση. Οι κεντρικοί τραπεζίτες μπορούν να αντιμετωπίσουν τον υψηλό πληθωρισμό και υποχρεούνται να το πράξουν κατά τη θητεία τους. Κάνοντας κάτι τέτοιο, ωστόσο, θα συνεπάγεται ότι αυτοί – και όλοι οι υπόλοιποι – θα πρέπει να μάθουν να ζουν με ασθενέστερη ανάπτυξη.