Βρες το δίκαιο ψάρι…

Μέχρι πρότινος –προσωπικά πάντα μιλώντας- ήμουν εξοικειωμένος με τη φράση « να βρω το δίκιο μου…». Όλοι μας νομίζω –σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής μας- όταν μας «έπνιγε» το άδικο ,η στραβή, όπως θέλετε πείτε το, θα θέλαμε να βρούμε το δίκιο μας…».

Ωστόσο, τώρα με την κλιματική κρίση να έχει χτυπήσει την πόρτα μας, με χιλιάδες ανθρώπους να χάνουν τις περιουσίες και τις σοδειές τους, με τα οικοσυστήματα να καταρρέουν, οι φίλοι μου από την περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace, πρόσθεσαν –και – στο δικό μου λεξιλόγιο άλλες τέσσερις λέξεις: « βρες το δίκαιο ψάρι…».

«Βρες το δίκαιο ψάρι»: Δηλαδή; Υπάρχει και άδικο ψάρι;

-« Όταν λέμε δίκαιο, εννοούμε αλιευμένο με τρόπο που δεν καταστρέφει τη θάλασσα και τη θαλάσσια ζωή. Μέσα από τις επιλογές μας, κάθε φορά που αγοράζουμε ψάρια και θαλασσινά, μπορούμε να προστατέψουμε τις θάλασσές μας. Με το να γίνουμε πιο υπεύθυνοι καταναλωτές, θα δούμε τις ελληνικές θάλασσες να γεμίζουν και πάλι με ψάρια», μου εξηγεί η συντονίστρια εκστρατειών του ελληνικού τμήματος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Άντζελα Λάζου.

Αδειάζουν τις θάλασσες…

Σύμφωνα με την ίδια , οι καταστροφικές μέθοδοι αλιείας, όπως οι μηχανότρατες και τα γρι-γρι, αδειάζουν τις θάλασσές μας από ζωή και αφανίζουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα.

-«Συχνά ψαρεύουν παράνομα κοντά στην ακτή, πετούν πίσω στη θάλασσα τη μισή ψαριά τους και πιάνουν παράνομα ψάρια σε μικρό μέγεθος (γόνο). Πολλοί πληθυσμοί ψαριών στις ελληνικές θάλασσες κινδυνεύουν, ενώ η αγορά είναι γεμάτη με προϊόντα που έχουν πιαστεί με μη βιώσιμες μεθόδους ή που έχουν ταξιδέψει πολλά χιλιόμετρα για ημέρες ώστε να φτάσουν στην ελληνική αγορά. Ταυτόχρονα, απειλείται η επιβίωση χιλιάδων ανθρώπων που εξαρτώνται από τη θάλασσα για να ζήσουν», συμπληρώνει η Άντζελα Λάζου.

Η προστασία των θαλασσών περνάει από το πιάτο μας

Όπως μου επισημαίνουν από την Greenpeace, στη Μεσόγειο περίπου το 85% των ψαριών υπεραλιεύεται. Την ίδια ώρα, η αγορά είναι γεμάτη με ψάρια και θαλασσινά που αλιεύθηκαν με καταστροφικές, σπάταλες και μη βιώσιμες πρακτικές.

«Εναντιωνόμαστε στις μεθόδους αυτές και στηρίζουμε το δίκαιο ψάρι, που αλιεύεται με τρόπους ήπιους για τη θαλάσσια ζωή, όπως και τους παράκτιους ψαράδες χαμηλής έντασης, που δεν πετούν πίσω στη θάλασσα νεκρά τα ψάρια που δεν θέλουν και αλιεύουν τα είδη στην εποχή τους και στο σωστό μέγεθος. Η προστασία των θαλασσών περνάει και από το πιάτο μας! Για αυτό, αλλάζουμε τον τρόπο που καταναλώνουμε ψάρια και θαλασσινά», επισημαίνει η Άντζελα Λάζου.

Μπορούμε να κάνουμε κάτι;

Πριν κάνουμε κάτι πρέπει πρώτα να δούμε και να καταλάβουμε το πρόβλημα. Η εικόνα λοιπόν όπως μου περιγράφουν από την Greenpeace έχει ως εξής:

«Το ελληνικό ψάρι έγινε είδος πολυτελείας και κινδυνεύει να χαθεί από τις θάλασσες και τη διατροφή μας. Χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, οι μηχανότρατες οργώνουν τις θάλασσές μας καταστρέφοντας ευαίσθητα οικοσυστήματα, σπαταλούν τη θαλάσσια ζωή πετώντας πίσω στη θάλασσα τη μισή ψαριά τους και διοχετεύουν παράνομα ψάρια σε μικρό μέγεθος (γόνο) στην αγορά», τονίζει η υπεύθυνη εκστρατειών τoυ ελληνικού τμήματος της Greenpeace.

-Και ποια είναι η λύση;

-«Για να μπορούν τα ψάρια να αναπαραχθούν, να μεγαλώσουν ανενόχλητα και να έχουμε ζωντανές ελληνικές θάλασσες, χρειαζόμαστε σήμερα κιόλας θαλάσσια καταφύγια. Η πρόταση που έχει ήδη καταθέσει η Greenpeace για τη δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων στον Κορινθιακό κόλπο και τις Βόρειες Κυκλάδες, στηρίζεται από ντόπιους παράκτιους ψαράδες, επιστήμονες, οργανώσεις και δεκάδες χιλιάδες πολίτες. Η προστασία των θαλασσών όμως περνάει και από το πιάτο μας! Με το να γίνουμε πιο υπεύθυνοι καταναλωτές, θα δούμε τις ελληνικές θάλασσες να γεμίζουν και πάλι με ψάρια», επισημαίνει η Άντζελα Λάζου.

Να μην περιορίζουμε τη διατροφή μας σε 3-4 είδη

Και συμπληρώνει: « Με την πλειονότητα των πληθυσμών των ψαριών να υπεραλιεύονται, οι καταναλωτές πρέπει να μειώσουμε σημαντικά τις ποσότητες ψαριού που τρώμε. Και τις λίγες φορές που καταναλώνουμε ψάρι, να μην περιορίζουμε την διατροφή μας σε 3-4 μόνο είδη που συνήθως αλιεύονται από τις καταστροφικές μηχανότρατες, όταν υπάρχουν πολλά ψάρια που δεν είναι τόσο δημοφιλή, αλλά αλιεύονται με βιώσιμο τρόπο από παράκτιους ψαράδες. Επιλέγοντας μη δημοφιλή ψάρια, διευρύνεις τη διατροφή σου, ανακαλύπτεις νέες γεύσεις και συνταγές, ενώ παράλληλα συμβάλλεις στην προστασία των θαλασσών μας»

Να ξέρουμε τι τρώμε και πότε

Άρα, απ’ότι καταλαβαίνω είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε τι ψάρι τρώμε και πότε. Ορίστε λοιπόν και ένας οδηγός επιβίωσης. Δεν είναι απόλυτος αλλά από το τίποτα κάτι είναι…

-Τον Ιανουάριο: Χριστόψαρο, Σκορπίνα, Σάλπα, Μουρμούρα, Μυτάκι, Σπάρο, Κέφαλο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο Απαγορεύεται: αλιεία με γρι γρι, αλιεία και εμπορία ξιφία, και αλιεία στρειδιών.

-Τον Φεβρουάριο: Χριστόψαρο, Σκορπίνα, Σάλπα, Μουρμούρα, Μυτάκι, Κέφαλο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο. ‘Εως τις 15 Φεβρουαρίου απαγορεύεται η αλιεία με γρι γρι. Απαγορεύεται η αλιεία στρειδιών.

-Τον Μάρτιο: Σκορπίνα, Μουρμούρα, Μυτάκι, Κέφαλο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο Απαγορεύεται η αλιεία στρειδιών.

-Τον Απρίλιο: Σκορπίνα, Μουρμούρα, Σαργό, Μυτάκι, Κέφαλο, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο Απαγορεύεται η αλιεία με βιντζότρατα και η αλιεία γυαλιστερής.

-Τον Μάιο: Σκορπίνα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Κέφαλο, Μπαλά, Λούτσο Απαγορεύεται η ερασιτεχνική αλιεία, υποβρύχια ή με δίχτυα παραγάδια, η αλιεία με βιντζότρατα και η αλιεία γυαλιστερής.

-Τον Ιούνιο: Χριστόψαρο, Σκορπίνα, Σάλπα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Κέφαλος, Στήρα, Μπαλά Απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα και βιντζότρατα, και η αλιεία γυαλιστερής.

-Τον Ιούλιο: Χριστόψαρο, Σάλπα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Στήρα Απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα και με βιντζότρατα. Αύγουστος Μπορείς να φας: Χριστόψαρο, Σάλπα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Στήρα, Φρίσσα, Χάνο Απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα και βιντζότρατα, η αλιεία κυδωνιού και στρειδιών.

-Τον Αύγουστο: Χριστόψαρο, Σάλπα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Στήρα, Φρίσσα, Χάνο Απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα και βιντζότρατα, η αλιεία κυδωνιού και στρειδιών.

-Τον Σεπτέμβριο: Σαργό, Σπάρο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο Απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα και βιντζότρατα, η αλιεία και εμπορία αστακού και αστακοκαραβίδας, η αλιεία κυδωνιού και στρειδιών.

-Τον Οκτώβριο: Σκορπίνα, Μουρμούρα, Σαργό, Σπάρο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο Απαγορεύεται η αλιεία και εμπορία ξιφία, αστακού και αστακοκαραβίδας και η αλιεία στρειδιών.

-Τον Νοέμβριο: Σκορπίνα, Μουρμούρα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Κέφαλο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο Απαγορεύεται η αλιεία και εμπορία ξιφία, αστακού και αστακοκαραβίδας, και η αλιεία στρειδιών.

-Τον Δεκέμβριο: Χριστόψαρο, Σκορπίνα, Σάλπα, Μουρμούρα, Σαργό, Μυτάκι, Σπάρο, Κέφαλο, Στήρα, Φρίσσα, Μπαλά, Λούτσο, Χάνο Από τις 15 Δεκεμβρίου απαγορεύεται η αλιεία με γρι γρι. Απαγορεύεται η αλιεία και εμπορία ξιφία, αστακού και αστακοκαραβίδας, και η αλιεία στρειδιών.

Και συμβουλές για την αγορά ψαριών από τους ειδικούς της Greenpeace

1)Ρωτήστε για το πώς και πού ψαρεύτηκε και αποφύγετε τα είδη που έχουν αλιευθεί με καταστροφικές πρακτικές (π.χ. η κουτσομούρα αλιεύεται κυρίως από μηχανότρατες και η σαρδέλα και ο γαύρος από γρι γρι).

2) Αποφύγετε το γόνο.

3) Αγοράστε ψάρια στην εποχή τους, δηλαδή όχι την περίοδο αναπαραγωγής. Αν δεν γνωρίζετε ποια είναι αυτή, ρωτήστε τον ιχθυοπώλη.

4)Ζητήστε από τον ιχθυοπώλη σας να φέρνει ψάρι που έχει αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο, από μικρούς παράκτιους ψαράδες. Σκεφτείτε ότι έτσι θα ενισχύσετε και την τοπική οικονομία σε διάφορες παράκτιες περιοχές της χώρας.

5) Αγοράστε απευθείας ψάρι από τους παράκτιους ψαράδες στα καΐκια τους (θα τους βρείτε σε πολλά λιμάνια της χώρας, ακόμα και κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα). Θα γνωρίσετε νέα είδη ψαριών κι αν δεν ξέρετε πώς να τα μαγειρέψετε, μη διστάσετε να ρωτήσετε τους ίδιους τους ψαράδες.

Όπως βλέπετε όλες οι απαραίτητες πληροφορίες υπάρχουν. Τι σημαίνει αυτό; Δικαιολογίες τέλος. Και επειδή κανένα είδος ψαριού αυτή τη στιγμή δεν βρίσκεται εκτός κινδύνου, με τα περισσότερα είδη, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, να υπεραλιεύονται ή να είναι πλήρως εκμεταλλευμένα, εμείς ψάχνουμε για το δίκαιο ψάρι…