Προϋπολογισμός – Οι 4+1 απειλές για την πλήρη επιστροφή το 2022

Η απειλή της εκρηκτικής κατάστασης στις διεθνείς τιμές -σε συνδυασμό με τις αβεβαιότητες της πανδημίας- μπαίνει στην κορυφή των κινδύνων για τις προοπτικές της οικονομίας.

Από τα ενδιαφέροντα μηνύματα που εκπέμπει ο κρατικός προϋπολογισμός για την πορεία του 2022 είναι η αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις στις τιμές.

Αποτυπώνεται ότι πηγή δυνητικής επιβράδυνσης της ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία, από το τρίτο τρίμηνο του 2021, αποτελούν οι τρέχουσες διεθνείς εξελίξεις στις τιμές – παρά τις προβλέψεις για σωρευτική ανάπτυξη στη διετία 2021-2022 στο 10,8%.

Εκτιμάται, δε, ότι το 2022 αναμένεται να αποτελέσει έτος επαναφοράς σε συνθήκες κανονικότητας και στο τέταρτο τρίμηνο του έτους να έχει ανακτηθεί το σύνολο των ετήσιων απωλειών ΑΕΠ του 2020.

Η εξέλιξη της αύξησης των διεθνών τιμών, όπως τονίζει το οικονομικό επιτελείο, σε συνδυασμό με τις αυξημένες διεθνείς τιμές του πετρελαίου, αναμένεται να συμπιέσει παροδικά το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και τη δυναμική του όγκου εξαγωγών αγαθών προς το τέλος του έτους.

Προβλέπει, πάντως, ότι ο ρυθμός πληθωρισμού αναμένεται μετριοπαθώς θετικός στο σύνολο του 2022 (0,8%), επιτρέποντας όφελος σε όρους πραγματικού μέσου μισθού κατά 0,2% σε ετήσια βάση.

Σημειώνεται ότι το τρέχον διάστημα ο ρυθμός πληθωρισμού διαμορφώνεται σε θετικό επίπεδο, αισθητά υψηλότερα από τον αρνητικό πληθωρισμό έως τον Μάιο 2021. Τον Αύγουστο 2021, ο ρυθμός πληθωρισμού βάσει του Εθνικού ΔΤΚ στην Ελλάδα έφτασε το 1,9%, σε σχέση με τον Αύγουστο 2020 (έναντι του ακόμα υψηλότερου 3,0% στην Ευρωζώνη), λόγω των παρατηρούμενων διεθνών ανατιμήσεων βασικών αγαθών, πρώτων υλών και κόστους μεταφοράς, αλλά και της εξασθένησης της καθοδικής πίεσης στις εγχώριες τιμές από τη μείωση του ΦΠΑ σε κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, που είχε εφαρμοστεί τον Ιούνιο του 2020.

Το σύνολο των κυρίως εξωγενών κινδύνων, όπως τονίζεται στον προϋπολογισμό, δημιουργεί ένα περιβάλλον έντονων επισφαλειών για τις μακροοικονομικές και τις δημοσιονομικές προβλέψεις, καθώς κάθε μεταβολή στις συγκεκριμένες εξωτερικές υποθέσεις έχει σημαντική επίδραση στο αποτέλεσμα της προβλεπτικής διαδικασίας.

Οι 4+1 απειλές για την πλήρη επιστροφή το 2022

Οι κίνδυνοι, τους οποίους αναφέρει το προσχέδιο του προϋπολογισμού, είναι οι εξωτερικοί, δεδομένων των αβεβαιοτήτων που συναρτώνται, πρώτον, με την εξέλιξη της πανδημίας (εμφάνιση μεταλλάξεων και συνθηκών υψηλότερης μετάδοσης του ιού, διατήρηση εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού), δεύτερον, με τον τυχόν πιο μόνιμο χαρακτήρα των τρεχουσών πληθωριστικών πιέσεων διεθνώς (που θα ανάγκαζε σε πρόωρη σύσφιξη της επεκτατικής οικονομικής πολιτικής) και τρίτον, με τις γεωπολιτικές εντάσεις και μεταναστευτικές ροές στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Επιπρόσθετοι εξωγενείς κίνδυνοι για την ελληνική ανάκαμψη διαμορφώνονται δυνητικά από τον κλιματικό παράγοντα. Η όλο και συχνότερη επέλαση φυσικών καταστροφών επιδρά αρνητικά στην ελληνική οικονομία τόσο βραχυπρόθεσμα (όπως το οικονομικό και δημοσιονομικό κόστος των πυρκαγιών του Αυγούστου 2021), όσο και μακροπρόθεσμα, σε όρους διατηρησιμότητας των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και δυνατοτήτων ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος.

Οι ενδογενείς κίνδυνοι για την ευόδωση των οικονομικών προοπτικών του 2022 είναι τα τυχόν εμπόδια στην έγκαιρη υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, καθώς και το ενδεχόμενο εμφάνισης υστερήσεων ή «μόνιμων ουλών» από την πανδημία στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας και στην αγορά εργασίας, μετά τη λήξη των κυβερνητικών μέτρων οικονομικής ενίσχυσης.