Ευρωπαϊκή άμυνα – Μια ιδέα που θα κάνει τον δρόμο της

Η ιδέα για μια ευρωπαϊκή άμυνα είναι πιο παλιά και από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τη Γαλλία το 1950 και ναυάγησε στη γαλλική Βουλή το 1954.

Σχεδόν εβδομήντα χρόνια αργότερα την επαναφέρει στο προσκήνιο ο σημερινός γάλλος πρόεδρος.

Η ιδέα «θα κάνει τον δρόμο της», όπως συνήθιζε να λέει ο προκάτοχός του Φρανσουά Μιτεράν. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο δρόμος αυτός περνάει από πολλά εμπόδια.

Αλλά η συγκυρία έχει μερικά αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα.

Πρώτον, οι Αμερικανοί καταφανώς τα μαζεύουν από τη γειτονιά μας.

Δεύτερον, το ΝΑΤΟ είναι πλέον ένας ξεπερασμένος και αναποτελεσματικός θεσμός απέναντι στους κινδύνους του 21ου αιώνα – κυρίως όσο περιλαμβάνει στους κόλπους του την Τουρκία, η οποία αποτελεί από μόνη της μια περιφερόμενη απειλή.

Τρίτον, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει απαλλαγεί από τον ατλαντισμό του Ηνωμένου Βασιλείου και από την επιφυλακτικότητα της Μέρκελ.

Η φόρμουλα που φαίνεται να παρουσιάζει ο Μακρόν έχει κάτι το λειτουργικά ελκυστικό: θέλει να δημιουργήσει μια «ευρωπαϊκή άμυνα προθύμων» από τις χώρες που προσφέρονται να την αποτελούν χωρίς να μετέχουν απαραιτήτως όλοι.

Κάτι όπως η ευρωζώνη ή ο χώρος Σένγκεν. Αλλη μια ταχύτητα δηλαδή στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων (ή των πολλών κύκλων) που αποτελεί ήδη πραγματικότητα.

Το σχέδιο με την επικεφαλίδα «Στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης» είναι καταφανώς ελκυστικό. Ιδίως αν καταστεί σαφές ότι η «στρατηγική αυτονομία» συμπληρώνει και δεν υποκαθιστά τον ευρωατλαντικό άξονα.

Ευλόγως λοιπόν ο Μητσοτάκης έσπευσε να παρουσιαστεί πρώτος εθελοντής.

Αλλωστε το «άνοιγμά» του θα συμπληρωθεί στις 14 Οκτωβρίου με την υπογραφή μιας μακρόχρονης αμυντικής συνεργασίας με την Ουάσιγκτον.
[Πενταετούς διάρκειας είπε ο ίδιος, για αόριστου χρόνου μιλούν οι Αμερικανοί, κάτι ενδιάμεσο – προς διευκρίνιση…]

Ασκηση ισορροπίας, θα μου πείτε. Σωστά. Αλλά η διεθνής πολιτική είναι μια διαρκής άσκηση ισορροπίας. Διαφορετικά στέλνεις τα Πάντσερ ή τους πεζοναύτες.

Δεν είναι τυχαίο όμως ότι το άνοιγμα του Μητσοτάκη (και η κωλοτούμπα της Αυστραλίας με την AUCUS) οδήγησε τους Γάλλους στη λογική «να κάνουμε στους Ελληνες μια προσφορά που δεν θα μπορούν να αρνηθούν» για τις φρεγάτες. Το είχαν ανάγκη, το έκαναν.

Ολα αυτά είναι ωραία αλλά, όπως είπε και ο Μιτεράν, «θα κάνουν τον δρόμο τους».

Αλλωστε η υπόθεση της «ευρωπαϊκής άμυνας» είναι μια γοητευτική σύλληψη από την οποία λείπει κάτι πολύ βασικό: ο στρατός.

Δεν είμαι ειδικός αλλά πολύ αμφιβάλλω αν η σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση περιλαμβάνει περισσότερες από τέσσερις-πέντε χώρες με αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις. Ούτε η Γερμανία δεν φαίνεται να πληροί τις προϋποθέσεις!

Κυρίως όμως δεν ξέρω πόσοι εθελοντές θα προσέλθουν στο σχέδιο του Μακρόν και πόσοι θα προτιμήσουν να κάτσουν στα αβγά τους ή να εμπιστευθούν την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Προς το παρόν, δεν είδα και πολύ ενθουσιασμό.

Αλλά η ιδέα αναμφισβήτητα θα κάνει τον δρόμο της.

Υπό την προϋπόθεση ότι η Γερμανία θα αποκτήσει κάποια κυβέρνηση που θα προσπαθήσει να ανυψώσει τα γεωπολιτικά ενδιαφέροντα της χώρας στο μέτρο των οικονομικών φιλοδοξιών της.

Και υπό την προϋπόθεση επίσης ότι τον Μάιο του 2022 θα επανεκλεγεί ο Μακρόν στη γαλλική προεδρία.

Διαφορετικά θα μείνει μόνος ο Μητσοτάκης, και όσο κι αν είναι δικό μας παιδί, δεν φτάνει.