Σκάνδαλα ΔΝΤ/Παγκόσμιας Τράπεζας – Η υπόθεση Γκεοργκίεβα δεν είναι η πρώτη που αμαυρώνει το κύρος των διεθνών οργανισμών

Στο προσκήνιο ήρθε δυναμικά από χθες το ζήτημα του σκανδάλου που στοχοποιεί την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, καθώς το εκτελεστικό συμβούλιο του Ταμείου ξεκίνησε τις επίσημες καταθέσεις για την υπόθεση. Χθες πέρασε από… κόσκινο στελέχη της νομικής εταιρείας WilmerHale, η οποία συνέταξε την έκθεση-βόμβα που έφερε στο προσκήνιο το σκάνδαλο και σήμερα έχει καλέσει σε κατάθεση-απολογία την ίδια την Βουλγάρα οικονομολόγο που αισθάνεται την «καρέκλα» της να τρέμει.

Θυμίζουμε πως όλα ξεκίνησαν όταν η ανεξάρτητη έκθεση που συνέταξε η νομική εταιρεία WilmerHale υποστήριξε πως η κυρία Γκεοργκίεβα, την εποχή που ήταν CEO της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και άλλα ανώτατα στελέχη, μαζί τους και ο τότε πρόεδρος Τζιμ Γιονγκ Κιμ, προχώρησαν σε χειραγώγηση δεδομένων, έτσι ώστε να ανέβει η κατάταξη της Κίνας στην έκθεση «Doing Business» που καταγράφει το επιχειρηματικό και επενδυτικό κλίμα στα κράτη μέλη του διεθνούς οργανισμού. Συγκεκριμένα υποστηρίχθηκε πως η έκθεση «πειράχτηκε» ώστε η Κίνα –που είναι ο τρίτος μεγαλύτερος μέτοχος του οργανισμού, μετά τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία- να ανέβει στην 78η θέση, αντί της 85ης , ώστε να εμφανίζεται πιο ελκυστική στους ξένους επενδυτές.

Η κυρία Γκεοργκίεβα αρνείται τις κατηγορίες, όμως ο θόρυβος που έχει ξεσπάσει δεν είναι βέβαιο πως θα της επιτρέψει τελικά να παραμείνει στη θέση της. Εξάλλου το ζήτημα δεν είναι μόνο η ίδια, αλλά και η ζημιά που έχει υποστεί συνολικά το κύρος του οργανισμού και η αξιοπιστία των εκθέσεων και εισηγήσεων που κάνει.

Καλώς ή κακώς για την νυν επικεφαλής του Ταμείου δεν είναι η πρώτη και μάλλον ούτε η τελευταία από τα ανώτατα στελέχη των δύο επιφανών θεσμών που έχουν βρεθεί στο επίκεντρο αμφιλεγόμενων υποθέσεων και καταγγελιών. Αν και αυτό, μάλλον, δεν τιμά ούτε το γόητρο ούτε την αξιοπιστία τους…

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τις εξής περιπτώσεις:

Κριστίν Λαγκάρντ, ΔΝΤ

Η νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υπηρέτησε ως επικεφαλής του Ταμείου από το 2011 έως τα μέσα του 2019. Η θητεία της δεν μετρά μελανά σημεία, όμως η κυρία Λαγκάρντ είχε ήδη… βεβαρημένο μητρώο από την εποχή που βρισκόταν στο τιμόνι του υπουργείου Οικονομικών της Γαλλίας.

Συγκεκριμένα, δικάστηκε και καταδικάστηκε από γαλλικό δικαστήριο, το 2016, για αμέλεια και κακοδιαχείριση δημοσίων κεφαλαίων με αφορμή την έγκριση που έδωσε ως υπουργός στην καταβολή του ποσού των 400 εκατ. ευρώ από το γαλλικό κράτος προς τον μεγιστάνα Μπερνάρ Ταπί. Όμως, παρά την καταδίκη της έπεσε στα μαλακά, γλιτώνοντας όχι μόνο την ποινή φυλάκισης αλλά και την καταβολή χρηματικού προστίμου.

Το ιδιαίτερο της υπόθεσης είναι πως η δίκη διεξήχθη, ενώ η κυρία Λαγκάρντ είχε ήδη μετακομίσει στην Ουάσιγκτον, που σημαίνει πως η υπόθεση δεν είχε επηρεάσει στο ελάχιστο τη θέση της. Και πραγματικά, παρά και την καταδίκη της το εκτελεστικό συμβούλιο του Ταμείου εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία επιβεβαίωνε την πλήρη εμπιστοσύνη του στην ικανότητα της κυρίας Λαγκάρντ να ηγηθεί του διεθνούς οργανισμού. Έτσι, όχι μόνο ολοκλήρωσε τη θητεία της… αναίμακτα, αλλά πέτυχε κατόπιν και μια… σούπερ μεταγραφή στην προεδρία της ΕΚΤ.

Τζιμ Γιονγκ Κιμ, Παγκόσμια Τράπεζα

Το όνομα του Τζιμ Γιονγκ Κιμ ήρθε στην επιφάνεια και πάλι με αφορμή το ρόλο του στο ίδιο σκάνδαλο που ταλανίζει την Κρισταλίνα Γκεργκίεβα. Όμως, η πρόωρη αναχώρηση του από την προεδρία της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν είχε επισήμως καμία σχέση με το θέμα.

Ο κύριος Κιμ που αποχώρησε αιφνιδίως από τη θέση του, τρία χρόνια νωρίτερα από το τέλος της θητείας του, η οποία θα έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2022, δεν έδωσε επίσημη δικαιολογία για την απόφαση του. Αν και ήταν δεδομένες οι διαφωνίες του με την τότε αμερικανική κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Σε κάθε περίπτωση η θητεία του ήταν λίαν πολυτάραχη, με αφορμή κυρίως τις περικοπές και τις αλλαγές στον προϋπολογισμό που δρομολόγησε προκαλώντας την οργή του προσωπικού, αλλά και το αμφιλεγόμενο μπόνους των 94.000 δολαρίων που φρόντισε να διασφαλίσει για τον εαυτό του.

Για τις πρακτικές του δεν μετρούσε πολλούς φίλους, εντός ή εκτός του οργανισμού και φαίνεται πως ο μόνος λόγος που διασφάλισε δεύτερη θητεία ήταν διότι έπεισε τον Μπάρακ Ομπάμα να τον κρατήσει στη θέση για να αποφύγει να είναι ο Ντόναλντ Τραμπ αυτός που θα όριζε ουσιαστικά τον νέο πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας. Όμως, οι  αντιδράσεις εναντίον του κατάφεραν τον εξωθήσουν σε πρόωρη αποχώρηση. Και τελικά τώρα μαθαίνουμε πως μαζί με την Γκεοργκίεβα «μαγείρεψαν» και τα στοιχεία για την κινεζική οικονομία.

Ντομινίκ Στρος Καν, ΔΝΤ

Αξέχαστη είναι φυσικά η περίπτωση του Γάλλου επικεφαλής του ΔΝΤ, ο οποίος συνελήφθη το Μάιο του 2011, στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης, με την κατηγορία της σεξουαλικής επίθεσης μιας καμαριέρας στο ξενοδοχείο που έμενε. Οι κατηγορίες, ο διασυρμός του, η δημοσιότητα που πήρε το θέμα, τον υποχρέωσαν σε παραίτηση μόλις τέσσερις ημέρες μετά κι ενώ βρισκόταν ακόμη υπό κράτηση στις φυλακές του Rikers Island.

Ο ίδιος αρνήθηκε εξαρχής τις κατηγορίες, οι οποίες πράγματι αποσύρθηκαν μόλις τρεις μήνες μετά, καθώς βγήκαν στη φόρα στοιχεία που έθεταν σε αμφιβολία την αξιοπιστία της καταγγέλλουσας. Όμως, ο ίδιος δεν συνήλθε ποτέ ξανά πολιτικά, ειδικά αν λάβουμε υπόψη πως μέχρι τότε θεωρείτο φαβορί για τις επόμενες προεδρικές εκλογές της Γαλλίας. Και η αποχώρηση του άνοιξε το δρόμο για την εκλογή της Κριστίν Λαγκάρντ στο πόστο.

Πάντως, η φήμη του ήδη δεν ήταν αψεγάδιαστη, καθώς μέλη του προσωπικού είχαν διαμαρτυρηθεί εναντίον του για περιπτώσεις νεποτισμού, διακριτικής μεταχείρισης ή και απρεπούς συμπεριφοράς. Μάλιστα, είχε δημιουργήσει δεσμό με μία οικονομολόγο, στέλεχος του ΔΝΤ, μόλις δύο μήνες αφότου είχε αναλάβει καθήκοντα. Το θέμα είχε οδηγηθεί τότε στο πειθαρχικό συμβούλιο που τον αθώωσε, αναγνωρίζοντας ωστόσο πως η συμπεριφορά του ήταν λανθασμένη. Όμως, το πάθημα, δεν του είχε γίνει μάθημα, όπως φάνηκε από τα γεγονότα, περίπου τρία χρόνια μετά…

Πολ Γούλφοβιτς, Παγκόσμια Τράπεζα

Γνωστός ως ο (αμφιλεγόμενος) αρχιτέκτονας του πολέμου κατά του Ιράκ, επί Τζορτζ Μπους, όταν υπηρετούσε ως υφυπουργός Άμυνας εξελίχτηκε σε μια εξίσου αμφιλεγόμενη επιλογή για να διοικήσει την Παγκόσμια Τράπεζα, το 2005.

Στους κόλπους του διεθνούς οργανισμού και μεταξύ των στελεχών του προκλήθηκε σάλος όταν έγινε γνωστό πως προήγαγε και μάλιστα με παχυλό μισθό την σύντροφο του, ειδική για θέματα Μέσης Ανατολής, Σάχα Ρίζα, η οποία μάλιστα ανέλαβε και ειδική αποστολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το 2005. Μετά από πολλές… διεργασίες, ειδικό πάνελ του διεθνούς οργανισμού έκρινε, δύο χρόνια μετά, ήτοι το 2007, πως ο κ. Γούλφοβιτς μετρούσε πολλαπλές παραβιάσεις των κανόνων προσωπικού, μεταξύ άλλων μοιράζοντας αυξήσεις πάνω από τα συνηθισμένα επίπεδα. Ο ίδιος απέρριψε τις κατηγορίες και είχε τη στήριξη του τότε υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Χένρι Πόλσον. Όμως, η πλειοψηφία των κρατών μελών έπνεαν τα μένεα εναντίον του και τελικά πέτυχαν να τον οδηγήσουν σε παραίτηση.