ΕΕ προς Δυτικά Βαλκάνια: Αναμείνατε στο ακουστικό σας για μια… δεκαετία!

Οι «27» κατάφεραν, τελικώς, να φτάσουν σε ένα συμβιβασμό όσον αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική των έξι χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Και έτσι, αν μη τι άλλο, θα έχουν κάτι να πουν στους ηγέτες τους όταν θα τους συναντήσουν αύριο, στη σύνοδο που διοργανώνει η προεδρεύουσα Σλοβενία.

Μόνο που αυτό το «κάτι» δύσκολα θα ικανοποιήσει τους συνομιλητές τους από την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Σερβία και το Κόσοβο. Το αντίθετο, μάλλον, θα συμβεί: Έχοντας ήδη κουραστεί να περιμένουν, θα συνειδητοποιήσουν ότι θα χρειαστεί να περιμένουν άλλα δέκα χρόνια, στην καλύτερη περίπτωση, για να δουν τις πόρτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανοίγουν για να τους υποδεχτούν.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (dpa) και άλλων ευρωπαϊκών ΜΜΕ, αυτό που κατέληξαν οι ηγέτες των κρατών-μελών να «προσφέρουν» στους ομολόγους τους από τις έξι βαλκανικές χώρες είναι μια γραπτή επαναβεβαίωση για τη δέσμευση της ΕΕ να συνεχίσει την διαδικασία της διεύρυνσης.

Δίχως χρονικό ορίζοντα

Ταυτόχρονα, όμως, θα καθίσταται απολύτως σαφές ότι αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σύντομα, για δύο λόγους. Ο ένας έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάποιες από αυτές τις χώρες έχουν μείνει πίσω στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων και την εκπλήρωση των αναγκαίων κριτηρίων.

Ωστόσο, αυτή η πλευρά φαίνεται πως δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αναγκαία δικαιολογία για να υπάρξει περαιτέρω καθυστέρηση. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών, άλλωστε, εάν είχε επιδειχθεί η ίδια αυστηρότητα και με τις υποψηφιότητες των χωρών της ανατολικής Ευρώπης πριν 15 χρόνια, αλλά και με εκείνες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας, τότε καμία από αυτές δεν θα έπρεπε να είναι σήμερα μέλος της ΕΕ.

«Επρόκειτο και πρόκειται, όσον αφορά την ένταξη στην ΕΕ, για τον πολιτικό στόχο να προσφέρουμε προστασία στις νεαρές δημοκρατίες και να εμπεδώσουμε τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής», είπε ο Αλεξάντερ Σάλνμπεργκ, μιλώντας στην εφημερίδα Die Welt.

Έτσι, εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει ότι ο βασικός λόγος για τη μη πρόοδο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι άλλος: Επειδή η ίδια η ΕΕ δεν έχει καταλήξει ακόμη ποιο θα είναι το μέλλον της και με ποιο τρόπο θα εξελιχθεί – Πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις και εάν θα συνεχίσει να υπάρχει ομοφωνία, εάν θα υπάρξει κοινή εξωτερική, ενεργειακή και φορολογική πολιτική, ποιες ακριβώς είναι οι ευρωπαϊκές αξίες και αρχές και τι θα συμβαίνει με όσους καταπατούν και πολλά παρόμοια.

Γαλλία vs Γερμανίας

Οι διαφωνίες γύρω από όλα αυτά τα θέματα είναι τόσο μεγάλες ώστε η πρόταση που κατέθεσε η Σλοβενία, να υπάρξει δέσμευση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης ως το 2030, απορρίφθηκε χωρίς δεύτερη κουβέντα από κάποιους εκ των «27», όπως η Γαλλία και η Ολλανδία.

Η Γερμανία, αντιθέτως, εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για τις επιπτώσεις που ενδέχεται να έχουν νέες καθυστερήσεις. Τονίζοντας, ανάμεσα στα άλλα, ότι κάτι τέτοιο θα τις αναγκάσει να αναζητήσουν λύσεις αλλού – όπως στην Κίνα, τη Ρωσία ή ακόμη και την Τουρκία – προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στο «μαλακό υπογάστριο» της Ευρώπης.

Για την ώρα, πάντως, οι ανησυχίες τους δεν φαίνεται να πρυτανεύουν στις συζητήσεις – κάτι που θα αποτυπωθεί και στη σημερινή σύνοδο. Το αποτέλεσμα είναι η κοινή δήλωση να επικεντρωθεί στο οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια, συνολικού ύψους 30 δις ευρώ, στην πράσινη ατζέντα που θα στηρίξει την ενεργειακή μετάβαση και στη συνεργασία για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19.

Σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, η ΕΕ έχει δωρίσει 2,9 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του κορονοϊού στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ ο στόχος είναι οι χώρες να επιτύχουν τα ποσοστά εμβολιασμού της ΕΕ ως το τέλος του 2021. Επιπλέον η ΕΕ έχει ήδη χορηγήσει 3,3 δισ. ευρώ για να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την πανδημία.