Η αντιμετώπιση του πληθωρισμού

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπίσεις τον πληθωρισμό. Αλλοι ορθόδοξοι και άλλοι ανορθόδοξοι. Ο τούρκος πρόεδρος επέλεξε και στο θέμα του πληθωρισμού να μην… παρεκκλίνει από τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές. Σε μια ακόμα κίνηση παλαιοκομμουνιστικού χαρακτήρα, «διέταξε» τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της χώρας να δημιουργήσουν άμεσα 1.000 νέες αγορές που θα πωλούν τα προϊόντα τους στις «κατάλληλες» τιμές. Λογικά και ο τιμοκατάλογος των προς πώληση αγροτικών προϊόντων θα έχει συνταχθεί από την ομάδα Ερντογάν.

Το καλύτερο και πιο κωμικό είναι ότι συνόδευσε την «εντολή» δημιουργίας των αγορών με τη δήλωση ότι «μια τέτοια κίνηση θα βοηθήσει στην ισορροπία της αγοράς». Πάλι καλά που δεν… διέταξε και την αγορά να ισορροπήσει. Η αλήθεια είναι ότι επιχείρησε κόντρα σε κάθε οικονομική λογική να το κάνει, μειώνοντας το βασικό επιτόκιο δανεισμού, αλλά ούτε αυτό του βγήκε. Της μείωσης του επιτοκίου ακολούθησε νέα επιδείνωση της ισοτιμίας της λίρας με ευρώ και δολάριο και νέες εκροές συναλλάγματος. Το πρόβλημα στη γείτονα, για να γίνει αντιληπτό τι εστί υψηλός πληθωρισμός, είναι τόσο μεγάλο που τρέχει με ρυθμό 19,25% για το σύνολο της οικονομίας. Στα τρόφιμα με ρυθμό σχεδόν 30%, ενώ οι τιμές των φρέσκων φρούτων και λαχανικών αυξήθηκαν μέσα σε έναν χρόνο τον Αύγουστο κατά 40%. Μπορεί ο τρόπος που επέλεξε ο τούρκος πρόεδρος να αντιμετωπίσει ένα ακόμα πρόβλημα να μας φαίνεται παράταιρος και ξένος, αλλά μη νομίζει κανείς ότι το πρόβλημα της ακρίβειας δεν είναι ένα θέμα που απασχολεί κάθε ηγέτη αυτή την περίοδο.

Οι κυβερνήσεις βιώνουν ούτως ή άλλως την άνοδο του αντισυστημικού ρεύματος που για την ώρα εκδηλώνεται μέσω του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Αργά ή γρήγορα, παντού, φοβούνται ότι τη σκυτάλη θα πάρει ένα κίνημα κατά της ακρίβειας. Είναι θέμα χρόνου, το δύσκολο να γίνει κατανοητό στους πολλούς κύμα ανατιμήσεων, να δώσει έδαφος στους συνωμοσιολόγους.

Σήμερα, οι πολίτες είναι αντιμέτωποι με ένα τσουνάμι ακρίβειας που αφορά τα πάντα, το κόστος κίνησης και θέρμανσης, των οικοδομικών υλικών, τα τρόφιμα, τον καφέ. Στην Ελλάδα ακόμα εκδηλώνεται εξαιρετικά ήπια, αλλά η αλήθεια είναι ότι όταν βλέπεις τις μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις που εκδηλώνονται στους βασικούς σου εμπορικούς εταίρους, πρέπει να περιμένεις ότι θα επηρεαστείς. Ο κίνδυνος ενός εισαγόμενου πληθωρισμού είναι πιθανός. Απλά το μέγεθος του προβλήματος που μπορεί να δημιουργήσει είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, καθώς θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια του φαινομένου. Αν είχαμε έναν ηγέτη τύπου Ερντογάν και διαπίστωνε ότι το πρόβλημα είναι οι αυξημένες τιμές των εισαγόμενων προϊόντων είναι σαφές ότι θα λάμβανε μέτρα περιορισμού τους, που θα οδηγούσε στον εκμηδενισμό των εισαγωγών. Κάτι σαν «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι». Δεν χρειάζεται να εξηγηθεί γιατί αυτό θα ήταν καταστροφικό για τη βιώσιμη πορεία της οικονομίας. Επειδή ωστόσο – και ευτυχώς – δεν έχουμε ηγέτη με τα χαρακτηριστικά του τούρκου προέδρου, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να ακολουθήσει περισσότερο «ορθόδοξες» πολιτικές αντιμετώπισης του φαινομένου.

Αν όπως φαίνεται μιλάμε για πληθωρισμό κόστους, ο οποίος τροφοδοτείται από τις ανατιμήσεις των πρώτων υλών, τότε οι λύσεις είναι συγκεκριμένες. Μια από αυτές, η κύρια, είναι η μείωση των επιπτώσεων στους πιο ευάλωτους, καθώς αυτοί είναι πιο δύσκολο να προσαρμοστούν στα πάνω κάτω των τιμών. Αν όμως πρόκειται για πληθωρισμό ζήτησης, ο οποίος προκαλείται από τη μεγάλη ζήτηση προϊόντων που δεν μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά, τότε χρειάζονται άλλες πολιτικές.