Ο τελευταίος χορός για το πανδημικό πρόγραμμα – Έρχεται το «4P» και για Ελλάδα

Τη γέφυρα για την αγορά των ελληνικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακόμα και μετά τη λήψη του έκτακτου πανδημικού προγράμματος “δείχνουν” τα έως τώρα μηνύματα, αν και οι τελικές αποφάσεις αναμένονται για μετά τον Δεκέμβριο. Στόχος του υπουργείου είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας στο πρώτο μισό του 2023, χωρίς να αποκλείεται να επιτευχθεί νωρίτερα, δηλαδή από εφέτος.

Κλειδί είναι η περαιτέρω βελτίωση της εικόνας στις αγορές – και επομένως για την ΕΚΤ- και η σαφώς ταχύτερη των αναμενομένων ανάκαμψη. Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα έχει ήδη μπει σε μία διαδικασία να “ξεφορτώνεται” ακριβό χρέος στρώνοντας το έδαφος για την πρόωρη εξόφληση μέρους των διμερών δανείων από το πρώτο Μνημόνιο του 2010 ( 2,6 δισ. ευρώ ετησίως) και την περαιτέρω αποπληρωμή δανείων του Δ.Ν.Τ (1,9 δισ. ευρώ). Η κίνηση αυτή πρόκειται να βελτιώσει ακόμα περισσότερο το προφίλ του δημοσίου, ενώ και οι ελληνικές εκδόσεις ομολόγων- με τα τρέχοντα πολύ χαμηλά επιτόκια λόγω του προγράμματος της ΕΚΤ- ρίχνει περαιτέρω το κόστος δανεισμού.

Το μήνυμα εξάλλου ότι θα συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα η ΕΚΤ έστειλε και ο ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας ((Bloomberg TV). Ο κεντρικός τραπεζίτης παραπέμπει στην «πολύ ουσιαστική πρόοδο της ελληνικής οικονομίας», σημειώνοντας ότι αν δεν υπήρχε η πανδημία η Ελλάδα θα είχε ήδη ανακτήσει την «επενδυτική βαθμίδα». Ο κ. Στουρνάρας υποστήριξε ότι τα μέλη του συμβουλίου θα προσπαθήσουν να αποφύγουν την πρόκληση διαταραχών στις αγορές μετά το τέλος του προγράμματος αγοράς ομολόγων.

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι δηλώσεις Στουρνάρα δείχνουν πως στους κόλπους της ΕΚΤ υπάρχει ανησυχία πως οι κλυδωνισμοί στις αγορές και η σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής θα μπορούσε να βλάψει την πορεία ανάκαμψης της οικονομίας της Ευρωζώνης σε ένα διάστημα που
το συμβούλιο μελετά το μέλλον των εργαλείων στήριξης και έχει επιλέξει να διατηρήσει τη χαλαρή πολιτική κόντρα σε έτερες μεγάλες κεντρικές τράπεζες.

Έρχεται το «4P»

Το PEPP ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2022 και η Ελλάδα δεν αναμένεται να έχει αποκτήσει την επενδυτική βαθμίδα. Αυτό χτυπά καμανάκια ότι θεωρητικά μπορεί να κινδυνεύει να μείνει εκτός προγράμματος, αφού δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στο παραδοσιακό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (APP) της ΕΚΤ. Οι σχετικές αποφάσεις παραπέμπονται στη συνεδρίαση του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Δεκέμβριο. Οι πληροφορίες δείχνουν ότι εξετάζεται ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο θα αντικαταστήσει το PEPP και θα συμπληρώσει το APP.

Η Citigroup εκτιμά πως η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε κάποια ρύθμιση, για να μπορεί να ελέγξει το κόστος δανεισμού στην ευρωπαϊκή περιφέρεια μετά το τέλος του πανδημικού προγράμματος. Αυτό μπορεί να γίνει:

• είτε προσαρμόζοντας τους όρους του APP ώστε να επιτρέπεται η προσωρινή απόκλιση στην κλείδα κατανομής,
• είτε δημιουργώντας ένα νέο, όπως ένα Πρόγραμμα Αγορών Ομολόγων μετά την Πανδημία (PPPP) κατά τα πρότυπα του PEPP, που θα λειτουργεί παράλληλα με το APP, ενώ θα υπάρχει και ευελιξία στο μέγεθος των αγορών ανάλογα με τις συνθήκες, τουλάχιστον έως ότου επιτευχθεί ο στόχος του πληθωρισμού στο 2%.

Στο κυνήγι της επενδυτικής βαθμίδας η Ελλάδα και η πρόωρη αποπληρωμή χρέους

Η συνέχιση του προγράμματος από την ΕΚΤ επομένως είναι ένα θετικό νέο, όπου ουσιαστικά το οικονομικό επιτελείο -με τη φθηνή ρευστότητα που αντλεί από τις αγορές μπορεί να καλύψει παρελθούσες λήξεις ομολόγων, είτε και να ανανεώσει με χαμηλότερο κόστος παλιές εκδόσεις.

Τον περασμένο Μάρτιο το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην αποπληρωμή 3,3 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ και την δεύτερη πληρωμή από τη σημερινή κυβέρνηση, προεξοφλώντας 6 δισ. ευρώ από τα 8 δισ. Ευρώ. Πέραν από το οικονομικό όφελος (περίπου 50 εκατ. ευρώ), η τωρινή αποπληρωμή, αποτελεί έναν ισχυρό συμβολισμό για τις αγορές ενόψει και των προσεχών αξιολογήσεων του χρέους από τους διεθνείς οίκους, ενόσω η χώρα αναζητά την επιστροφή της στην «επενδυτική βαθμίδα».