Eurostat – Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στις αυξήσεις του ρεύματος πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση

Στην Ελλάδα καταγράφονται οι υψηλότερες αυξήσεις των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.

Πρόκειται για ανατίμηση 14,29% της κιλοβατώρας κατά την περίοδο του πρώτου εξαμήνου του 2019 σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2021, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, τα οποία και πρόκειται να ανακοινώσει κι επισήμως τις προσεχείς ημέρες.

Το αξιοσημείωτο είναι πως στη χώρα μας το ύψος της αύξησης καταγράφεται σε μία περίοδο κατά την οποία δεν είχε φουντώσει για τα καλά η ενεργειακή κρίση. Για την ακρίβεια τα τελευταία στοιχεία της Eurostat (πρώτο εξάμηνο του 2021) πιάνουν τους μήνες Μάιο και Ιούνιο κατά τους οποίους τότε οι διεθνείς τιμές της ενέργειας ξεκινούσαν τα πρώτα μέτρα της φρενήρης πορείας τους… Επιπλέον οι τιμοληψίες της Eurostat είναι επί της ουσίας οι πρώτες μετά τη μεγάλη έξοδο από τα παρατεταμένα lockdown.

Η αντιπαραβολή των τιμών σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2019 γίνεται αφενός για λόγους ορθότητας της σύγκρισης αλλά κυρίως επειδή το διάστημα εκείνης της χρονικής περιόδου αφορά το τέλος μιας εποχής και την εκκίνηση μιας νέας για την εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ήταν η περίοδος κατά την οποία η ΔΕΗ, ο μεγαλύτερος παίκτης στον ελληνικό τομέα του ηλεκτρισμού, βρισκόταν ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία, ενώ πριν το τέλος του 2020 η χώρα μας θα υιοθετούσε μετά από πολυετή καθυστέρηση και αναβολή το target model. Το μοντέλο της αγοράς, δηλαδή, που θέλει τις διασυνδέσεις των ευρωπαϊκών αγορών και τις συναλλαγές μέσω των χρηματιστηρίων ενέργειας.

Τα αίτια των μεγάλων αυξήσεων

Η Ελλάδα, λοιπόν, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat που επεξεργάστηκε ο Ο.Τ., καταγράφεται να είναι πρωταθλήτρια στις αυξήσεις των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος.

Οι τιμές (σε ευρώ ανά κιλοβατώρα) αφορούν στην κατηγορία των νοικοκυριών με ετήσια κατανάλωση από 2.500 έως 5.000 kWh και δεν συμπεριλαμβάνουν φόρους και τέλη.

Οι ανατιμήσεις οφείλονται αφενός στην εφαρμογή του σχεδίου διάσωσης της ΔΕΗ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2019. Τότε η κυβέρνηση και η νέα διοίκηση της δημόσιας εταιρίας προκειμένου να μην καταρρεύσει οικονομικά η μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας με μερίδιο 65% στην προμήθεια και 90% στη βιομηχανία προχώρησε στις αυξήσεις των τιμολογίων ρεύματος. Με δεδομένο ότι η ΔΕΗ είναι ο κυρίαρχος παίκτης στην αγορά του ηλεκτρισμού οι αυξήσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να επηρεάσουν ανοδικά τη μέση τιμή της κιλοβατώρας.

Επιπλέον, στη διετία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το target model. Παρά τις επισημάνσεις των συμμετεχόντων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που ζητούσαν χρονική μετάθεση της εκκίνησης προκειμένου το νέο μοντέλο να εφαρμοστεί χωρίς παραλείψεις και αδυναμίες, η κυβέρνηση επέλεξε να το λειτουργήσει στο τέλος του 2020. Το αποτέλεσμα ήταν να αναδειχθούν η ρηχότητα (σε ρευστότητα) της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού αλλά κι επιπλέον να φανερωθεί η απουσία του μηχανισμού εποπτείας των επιμέρους αγορών (ενδοημερήσια, αγορά επόμενης μέρας, προθεσμιακή αγορά, αγορά εξισορρόπησης). Έτσι οι τιμές χονδρεμπορικής ανέβηκαν με αποτέλεσμα να επηρεαστούν ως έναν μικρό βαθμό και οι τιμές προμήθειας.

Η ΡΑΕ επιδιώκει να διορθώσει τις στρεβλώσεις και τις ελλείψεις που καταγράφηκαν στην εφαρμογή του target model προωθώντας σειρά μεταρρυθμίσεων όπως για παράδειγμα η συμμετοχή των ΑΠΕ στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, των εμπόρων ενέργειας, των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ, ενώ αλλαγές δρομολογούνται και σε άλλα θέματα όπως στην αγορά εξισορρόπησης και σε θέματα συναλλαγών.

Χαμηλά τιμολόγια

Πάντως παρά το ό,τι στην Ελλάδα καταγράφηκαν οι υψηλότερες αυξήσεις στο ρεύμα, εντούτοις, η χώρα μας διαθέτει από τα ανταγωνιστικότερα τιμολόγια στην Ε.Ε.

Η τιμή της κιλοβατώρας την κατατάσσει στην 11η θέση ως προς το ύψος με αποτέλεσμα να παραμένουν κάτω από το μέσο όρο της Ε.Ε. Τα ελληνικά νοικοκυριά πληρώνουν την κατανάλωση με 0,13 ευρώ ανά kWh, ενώ ο μέσος όρος των κρατών μελών της Ε.Ε. είναι 0,1329 ευρώ ανά kWh. Αλλά και σε επίπεδο ευρωζώνης (0,1399 ευρώ/kWh) η Ελλάδα είναι σε χαμηλότερα επίπεδα.

Αυτό δείχνει το μέγεθος του ανταγωνισμού. Η εντονότερη δραστηριοποίηση των ανεξάρτητων προμηθευτών με τις εκπτώσεις, τις προωθητικές ενέργειας έχουν ως αποτέλεσμα να διατηρούνται οι τιμές ρεύματος σε ανταγωνιστικό επίπεδο.

Οι χώρες με τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. είναι η Ιρλανδία (0,20 ευρώ ανά kWh), το Λιχνεστάιν (0,1786 ευρώ ανά kWh), το Βέλγιο (0,1767 ευρώ), η Γερμανία (0,1562 ευρώ), το Λουξεμβούργο (0,1467 ευρώ), η Ιταλία (0,1432) κ.ο.κ.