ΕΕ – Το πρώτο πράσινο ομόλογο – Πόσες εκδόσεις ακολουθούν και γιατί το «χρηματοδοτούν» οι Βρετανοί

Η ανακοίνωση της περασμένης Τρίτης για την έκδοση του πρώτου πράσινου ομολόγου NextGenerationEU έφερε μεγάλο ενθουσιασμό στην ΕΕ. Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι συγκεντρώθηκαν 12 δισ. ευρώ που θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για πράσινες και βιώσιμες επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκδοση πράσινου ομολόγου στην ιστορία, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Και με τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU, η ΕΕ αναμένεται να κατακτήσει τη θέση του μακράν μεγαλύτερου εκδότη πράσινων ομολόγων στον κόσμο, παρέχοντας σημαντική ώθηση στις βιώσιμες χρηματοπιστωτικές αγορές και χρηματοδοτώντας την πιο πράσινη ανάκαμψη της ΕΕ από την πανδημία. Χάρη στο υψηλό ποσοστό υπερκάλυψης και τους εξαιρετικούς όρους τιμολόγησης, η έκδοση είναι μια ελπιδοφόρα αρχή του προγράμματος πράσινων ομολόγων NextGenerationEU, το οποίο θα φτάσει έως και τα 250 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2026.

Το 15ετές ομόλογο που λήγει στις 4 Φεβρουαρίου 2037 υπερκαλύφθηκε πάνω από 11 φορές, ενώ τα βιβλία προσφορών ξεπέρασαν τα 135 δισ. ευρώ. Το ομόλογο προσέλκυσε το ενδιαφέρον ευρέος φάσματος επενδυτών.

Οι βασικοί αγοραστές

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον ωστόσο, έχει το προφίλ των επενδυτών, με τους Βρετανούς μετά το Brexit να αναδεικνύονται σε βασικούς «χρηματοδότες» της πράσινης ανάπτυξης της ΕΕ.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, τα 29% των επενδυτών προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, και ακολουθούν οι Σκανδιναβικές χώρες με 12 %, η Μπενελούξ με 11%, η Γαλλία με 11% επίσης, η Γερμανία με 10%, η Ιταλία με 9%, οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες με 7% και οι επενδυτές από τον υπόλοιπο κόσμο με 4%.

Ανά κατηγορία επενδυτή το μεγαλύτερο ποσοστό με 39% έχουν οι Διαχειριστές κεφαλαίων, και ακολουθούν τα Τμήματα διαχείρισης διαθεσίμων τραπεζών με 23%, τα Ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία με 16%, οι Κεντρικές Τράπεζες / Επίσημοι Οργανισμοί με 13%, οι Τράπεζες με 8% και τα Αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνων με 1%.

Ο αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση επίτροπος, κ. Γιοχάνες Χαν, δήλωσε: «Η έκδοση είναι ένα δυνατό ξεκίνημα για το πρόγραμμα πράσινων ομολόγων NextGenerationEU. Αναμένεται να αναδείξει την ΕΕ στον μεγαλύτερο εκδότη πράσινων ομολόγων στον κόσμο και αποτελεί ισχυρό μήνυμα της δέσμευσης της ΕΕ για βιωσιμότητα. Το μέλλον μας είναι πράσινο και είναι εξαιρετικά σημαντικό να αδράξουμε την ευκαιρία να καταστήσουμε σαφές στους επενδυτές ότι τα κεφάλαιά τους θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση μιας βιώσιμης ευρωπαϊκής ανάκαμψης. »

Η έκδοση ακολουθεί την έγκριση του πλαισίου για τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU νωρίτερα τον Σεπτέμβριο. Το πλαίσιο, το οποίο συμμορφώνεται πλήρως με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της Διεθνούς Ένωσης Κεφαλαιαγορών (ICMA), η οποία αποτελεί πρότυπο της αγοράς για τα πράσινα ομόλογα, διαβεβαιώνει τους επενδυτές ότι τα κεφάλαια που θα κινητοποιηθούν θα χρησιμοποιηθούν για πράσινες επενδύσεις. Οι αναφορές της Επιτροπής σχετικά με τη χρήση των εσόδων και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δαπανών που χρηματοδοτούνται από πράσινα ομόλογα NextGenerationEU θα υποβάλλονται σε ανεξάρτητο έλεγχο.

Τα κεφάλαια από τις εκδόσεις πράσινων ομολόγων NextGenerationEU θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση πράσινων και βιώσιμων δαπανών στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Οι επιλέξιμες επενδύσεις από τα σχέδια που έχουν εγκριθεί ήδη περιλαμβάνουν ερευνητική πλατφόρμα για την ενεργειακή μετάβαση στο Βέλγιο ή την κατασκευή σταθμών αιολικής ενέργειας σε χερσαίες εκτάσεις στη Λιθουανία.

Τουλάχιστον το 37 % κάθε σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πρέπει να είναι αφιερωμένο στην πράσινη μετάβαση, ενώ πολλά κράτη μέλη προσπαθούν να υπερβούν αυτό το ποσοστό.

Πρόκειται για την πέμπτη κοινοπρακτική συναλλαγή μετά την έναρξη των χρηματοδοτικών πράξεων του NextGenerationEU τον Ιούνιο του 2021. Επιπλέον, η Επιτροπή διεξήγαγε την πρώτη δημοπράτηση ομολόγων NextGenerationEU στο τέλος Σεπτεμβρίου. Οι πράξεις αυτές έχουν επιτρέψει μέχρι στιγμής στην Επιτροπή να συγκεντρώσει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση ύψους 68,5 δισ. ευρώ μέσω ομολόγων.

Επιπλέον, μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει εκδώσει γραμμάτια της ΕΕ ύψους περίπου 14 δισ. ευρώ μετά την έναρξη των δημοπρασιών γραμματίων της ΕΕ στα μέσα Σεπτεμβρίου 2021.

Κατά τη διάρκεια του 2021, η Επιτροπή αναμένει να συγκεντρώσει περίπου 80 δισ. ευρώ σε ομόλογα, τα οποία θα συμπληρωθούν με βραχυπρόθεσμα γραμμάτια της ΕΕ, όπως ανακοινώθηκε στο σχέδιο χρηματοδότησης που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2021 και επικαιροποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021.

Όπως ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο στο λεπτομερές πρόγραμμα εκδόσεων για το 2021, η Επιτροπή σχεδιάζει να πραγματοποιήσει μία ακόμη κοινοπρακτική συναλλαγή έως το τέλος του έτους, τον Νοέμβριο. Η Επιτροπή θα διεξάγει επίσης δημοπρασίες γραμματίων της ΕΕ και ομολόγων σε τακτική βάση.

Πρώτο πράσινο ομόλογο NextGenerationEU

Το 15ετές ομόλογο φέρει τοκομερίδιο 0,40 % και είχε απόδοση με διακράτηση έως τη λήξη 0,453 %, παρέχοντας περιθώριο -8 μονάδων βάσης σε σχέση με τις μέσες πράξεις ανταλλαγής, που ισοδυναμεί με 31,6 μονάδες βάσης πάνω από το 15ετές Bund που λήγει τον Μάιο του 2036 και με -4,6 μονάδες βάσης σε σύγκριση με το 15ετές OAT που λήγει τον Μάιο του 2036.

Το τελικό βιβλίο προσφορών ξεπέρασε τα 135 δισ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι η έκδοση του ομολόγου υπερκαλύφθηκε πάνω από 11 φορές. Πρόκειται για το μεγαλύτερο βιβλίο προσφορών για πράσινα ομόλογα στην ιστορία των παγκόσμιων κεφαλαιαγορών και για το μεγαλύτερο πράσινο ομόλογο που έχει εκδοθεί ποτέ.

Επικεφαλής διαχειριστές αυτής της συναλλαγής ήταν η Bank of America Securities Europe S.A., η Credit Agricole Corporate and Investment Bank S.A., η Deutsche Bank AG, η Nomura Financial Products Europe GmbH και η TD Securities. Συνηγούμενες τράπεζες ήταν η Danske Bank A/S, η Intesa Sanpaolo S.p.A. και η Banco Santander S.A.

Γιατί η ΕΕ εκδίδει πράσινα ομόλογα;

Η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε αρχικά την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκδώσει το 30% των πράσινων ομολόγων NextGenerationEU στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2020. Αυτή η πρόθεση προέρχεται από ένα ισχυρό κίνητρο για την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για βιώσιμη χρηματοδότηση. Αυτή η κίνηση:

• Θα φέρει ένα νέο πράσινο περιουσιακό στοιχείο υψηλής αξιολόγησης και ρευστότητας στην αγορά, επιτρέποντας σε ένα ευρύ φάσμα επενδυτών να έχουν πρόσβαση σε πράσινες επενδύσεις.
• Θα δώσει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει πρόσβαση σε ένα ευρύτερο φάσμα επενδυτών.
• Θα επιτρέψει στους επενδυτές να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους με πράσινες επενδύσεις με ρευστό περιουσιακό, επιταχύνοντας έτσι έναν ενάρετο κύκλο βιώσιμων επενδύσεων.
• Θα ενισχύσει περαιτέρω την αγορά των πράσινων ομολόγων και θα αποτελέσει έμπνευση για άλλους εκδότες.
• Θα ενισχύσει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ στις αγορές βιώσιμης χρηματοδότησης.

Πώς αναμένεται ότι τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU θα επηρεάσουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές;

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το πρόγραμμα πράσινων ομολόγων NextGenerationEU θα μετατρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση στον μεγαλύτερο εκδότη πράσινων ομολόγων παγκοσμίως.

Με τη διάθεση ενός τόσο σημαντικού πράσινου, ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου στην αγορά, η Επιτροπή θα παρέχει πρόσβαση στην αγορά των πράσινων ομολόγων σε ένα ευρύ φάσμα επενδυτών. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι σε θέση να διαφοροποιήσει την επενδυτική της βάση, αξιοποιώντας τη δεξαμενή αποκλειστικών πράσινων επενδυτών.

Η ώθηση που θα λάβει η αγορά των πράσινων ομολόγων θα εμπνεύσει άλλους εκδότες να εκδώσουν επίσης πράσινα ομόλογα και θα επιτρέψει στους επενδυτές να διαφοροποιήσουν το πράσινο χαρτοφυλάκιό τους με ένα ασφαλές περιουσιακό στοιχείο, τονώνοντας έτσι τη ζήτηση και την προσφορά.

Πώς θα βοηθήσει η έκδοση πράσινων ομολόγων NextGenerationEU στην επίτευξη των κοινοτικών στόχων για το κλίμα, όπως μείωση 55% έως το 2030 και κλιματική ουδετερότητα έως το 2050;

Σύμφωνα με την Κομισιόν, τα έσοδα από το πράσινο ομόλογο NextGenerationEU θα χρηματοδοτήσουν τις σχετικές με το κλίμα επενδύσεις (τουλάχιστον 37%) των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών. Αυτά τα σχέδια πρέπει να είναι συνεπή με τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα. Ως εκ τούτου, οι επενδύσεις σε πράσινα ομόλογα NextGenerationEU θα συμβάλουν άμεσα στην επίτευξη εθνικών σχεδίων για το κλίμα.

Επιπλέον, τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU στοχεύουν στην περαιτέρω ενίσχυση των ευρωπαϊκών βιώσιμων χρηματοπιστωτικών αγορών, αυξάνοντας ενδεχομένως τις πολύ απαραίτητες χρηματοοικονομικές ροές προς πράσινες οικονομικές δραστηριότητες