Lehman, προσφυγικό, πανδημία, ενεργειακό – Έρχεται και η… χαριστική βολή;

Η προηγούμενη δεκαετία μπορεί, δικαιολογημένα, να χαρακτηριστεί ως η περίοδος των μεγάλων κρίσεων για την ανθρωπότητα. Κρίσεων οι οποίες, ουσιαστικά, δεν έχουν τελειώσει και συνεχίζουν να είναι παρούσες, έστω και όχι με την αρχική τους οξύτητα. Κρίσεων που άλλαξαν επί τα χείρω τις ζωές των δισεκατομμυρίων «πληβείων» στον πλανήτη – ενώ οι ελάχιστοι «πατρίκιοι» είδαν τον πλούτο και την ισχύ τους να μεγαλώνουν.

Αρχικά ήταν η χρηματοπιστωτική κρίση, που εκδηλώθηκε με αφορμή (και όχι αιτία) την κατάρρευση της Lehman Brothers και το συνακόλουθο σκάσιμο της «φούσκας» των ενυπόθηκων δανείων και των χρηματιστηριακών παραγώγων, η οποία «σάρωσε» και οδήγησε στη χρεοκοπία νοικοκυριά, επιχειρήσεις και ολόκληρα κράτη.

Στη συνέχεια, ήρθε η σειρά του προσφυγικού, με τα εκατομμύρια των κολασμένων να προσπαθούν να ξεφύγουν απεγνωσμένα και με κίνδυνο της ζωής τους από τις ζώνες του πολέμου και της φτώχειας, για να ανακαλύψουν πως είναι ανεπιθύμητοι στον «πολιτισμένο» κόσμο της Δύσης, Ευρώπης και Αμερικής.

Αμέσως μετά, η ξαφνική εμφάνιση του νέου κορονοϊού και η πανδημία της Covid προκάλεσαν ένα γενικό και παγκόσμιο σοκ, σε όλα τα επίπεδα – υγειονομικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό – αναγκάζοντας τους περισσότερους να βιώσουν έναν ιδιόμορφο «παγκόσμιο πόλεμο», που όμοιό του δεν είχαμε γνωρίσει ποτέ ως σήμερα.

Και σήμερα, χωρίς η απειλή της πανδημίας να έχει παρέλθει, η προσοχή στρέφεται ήδη σε ένα άλλο μέτωπο: Αυτό της «ενεργειακής φτώχειας», που προκαλεί αλλεπάλληλες επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας, με ελλείψεις, ακρίβεια στα είδη πρώτης ανάγκης, το ηλεκτρικό και τα καύσιμα, προαναγγέλλοντας ένα (ακόμη) δύσκολο χειμώνα.

Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος

Δυστυχώς, όμως, όλα δείχνουν ότι η περιπέτεια δεν πρόκειται να τελειώσει εδώ. Αντί για φως στην άκρη του τούνελ, λοιπόν, στο βάθος του ορίζοντα δείχνουν να πυκνώνουν ήδη τα σύννεφα της επόμενης μεγάλης και παγκοσμίως διαστάσεων κρίσης.

Πρόκειται, βεβαίως, για τον νέο Ψυχρό Πόλεμο ανάμεσα στη νυν και την ανερχόμενη υπερδύναμη, Ηνωμένες Πολιτείες και Κίνα καθώς και τα στρατόπεδα των συμμάχων τους – ο οποίος, με βάση τη διαρκή κλιμάκωση (η υπογραφή της συμφωνίας AUKUS είναι ακόμη νωπή…) και την ιστορική εμπειρία, μπορεί ανά πάσα στιγμή και «δι’ ασήμαντον αφορμήν», να εξελιχθεί σε μια θερμή σύγκρουση.

Προφανώς, θα είναι ευτύχημα η παραπάνω εκτίμηση να αποδειχθεί πέρα για πέρα λαθεμένη. Κι αυτό διότι εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα αποτελέσει ακόμη μία μεγάλη κρίση, αλλά – με βάση και όσα έχουν προηγηθεί – είναι πιθανό να αποτελέσει τη χαριστική βολή στον «κόσμο που γνωρίσαμε».

Κόβουν τις «γέφυρες»

Χθες, ωστόσο, τρία ακόμη γεγονότα ήρθαν να την ενισχύσουν. Το ένα είναι η απάντηση του Πεκίνου στις διελεύσεις αμερικανικών, βρετανικών και καναδικών πολεμικών πλοίων από τα Στενά της Ταϊβάν, με την εμφάνιση 10 ναυτικών μονάδων της Κίνας και της Ρωσίας ανάμεσα στην Ιαπωνία και τα νησιά Χοκάιντο.

Το δεύτερο είναι η νέα εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου από τη Βόρεια Κορέα, αυτή τη φορά από υποβρύχιο, η οποία ήρθε μία ημέρα μετά τη γνωστοποίηση της επιτυχούς δοκιμής ενός κινεζικού υπερσύγχρονου πυραύλου που μπορεί να φέρει πυρηνικές κεφαλές.

Όσο για το τρίτο, έχει να κάνει με την απόφαση της Μόσχας να απομακρύνει την αντιπροσωπεία της από το ΝΑΤΟ, θεωρώντας προφανώς ότι ο διάλογος δεν έχει πλέον νόημα – και μάλιστα, την ίδια ημέρα που ο ΓΓ του, Γενς Στόλτενμπεργκ, έβαζε στο στόχαστρο της πάλαι ποτέ «Βορειοατλαντικής» Συμμαχίας την Κίνα, με συνέντευξή του στους Financial Times.

Υπάρχει ελπίδα;

Υπάρχει, άραγε, κάτι που να σταματήσει και να αντιστρέψει τον ρου των εξελίξεων προς την καταστροφή; Πιθανώς ναι, έστω και εάν για την ώρα δεν φαίνεται.

Πώς, όμως, να πιστέψουμε ότι όντως μπορεί κάτι να γίνει όταν οι ηγέτες αυτού του κόσμου δεν καταφέρνουν να συμφωνήσουν και να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν τη μεγαλύτερη από όλες τις κρίσεις που απειλούν την ανθρωπότητα και το μέλλον της, η οποία κάνει τις υπόλοιπες να μοιάζουν με… πταίσματα – την υπερθέρμανση και την καταστροφή του πλανήτη;