Κινδυνεύουμε από χειμερινό κύμα κορωνοϊού;

Δώδεκα μήνες πριν, το βόρειο ημισφαίριο ήταν έτοιμο να ξεκινήσει το ταξίδι του στον πρώτο χειμώνα με την πανδημία του κορωνοϊού. Στη δυτική Ευρώπη και την Αμερική τα κρούσματα αυξάνονταν ραγδαία, ενώ, σύντομα, θα ακολουθούσαν ρεκόρ θανάτων, με πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Βρετανία, να τίθενται σε αυστηρά lockdown για την περίοδο των εορτών.

Σήμερα, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να δείχνουν ότι οι δυτικές κυβερνήσεις θα επαναφέρουν τους δρακόντειους περιορισμούς. Ωστόσο, ο κορωνοϊός δεν έχει εξαφανιστεί: Στη Βρετανία τα κρούσματα είναι σχεδόν τόσο υψηλά όσο ήταν και τον Ιανουάριο (αν και το ποσοστό θνησιμότητας έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με πριν). Η Βρετανία δεν τα έχει καταφέρει τόσο καλά στον περιορισμό μετάδοσης του ιού, όπως οι γειτονικές της χώρες. Ωστόσο, εάν αυτό το κύμα λοιμώξεων κορυφωθεί πριν από την εποχή της γρίπης, οι Βρετανοί ίσως και να είναι ευγνώμονες.

Ένας από τους λόγους για τη ραγδαία μετάδοση του κορωνοϊού στη Βρετανία είναι ότι η κυβέρνησή της χαλάρωσε τους περιορισμούς νωρίτερα από τις υπόλοιπες δυτικές χώρες, ενώ οι εμβολιασμοί των κάτω των 18 ετών εξελίσσονταν με αρκετά βραδείς ρυθμούς. Μόλις τον Σεπτέμβριο, επίσης, η Βρετανία άρχισε να εμβολιάζει τα παιδιά ηλικίας 12 έως 15 ετών, ενώ η Αμερική είχε ξεκινήσει τους εμβολιασμούς των ηλικιών αυτών ήδη από τον Μάιο. Και τα κλαμπ, για παράδειγμα, τα οποία είναι μεταξύ των πιο πολυσύχναστων και κακώς αεριζόμενων χώρων που μπορεί να φανταστεί κανείς, είναι ανοιχτά για όλους, χωρίς περιορισμούς. Στην Ιταλία, όσοι πάνε σε κλαμπ πρέπει να δείχνουν τα πιστοποιητικά εμβολιασμού τους και, στην Ισπανία, πρέπει να χορεύουν φορώντας τις μάσκες τους.

Από τον Μάρτιο του 2020, η YouGov, εταιρεία δημοσκοπήσεων, ρώτησε ένα αντιπροσωπευτικό μέρος του ενήλικου πληθυσμού, σε χώρες από όλο τον κόσμο, εάν φορούν μάσκες δημοσίως. Ακόμη και το 2021, παρόλο που αυξάνονταν τα ποσοστά εμβολιασμού, η χρήση μάσκας παρέμεινε αξιοσημείωτα σταθερή (βλ. διάγραμμα παρακάτω). Στη Γαλλία και την Ιταλία, τα τρία τέταρτα των πολιτών, και τα δύο τρίτα αντίστοιχα στη Βρετανία και τη Γερμανία, αναφέρουν ότι φοράνε μάσκες. Ακόμη και στην Αμερική, όπου η χρήση μάσκας αποτελούσε κομματικό ζήτημα, παρατηρήθηκε, τον Ιούλιο, σημαντική συμμόρφωση με τον σχετικό με τη χρήση τους κανόνα, με σκοπό την αντιμετώπιση των αυξανόμενων επιπέδων λοιμώξεων.

Παρά τις ανησυχίες περί του αντίθετου, τα εμβόλια εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά, ώστε να διατηρούν χαμηλά τα ποσοστά θνησιμότητας. Στη δυτική Ευρώπη, άτομα των 12 ετών και άνω έλαβαν κατά μέσο όρο 1,5 δόσεις εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Αν και στην Αμερική ο αριθμός αυτός ανέρχεται στο 1,4, μεγάλοι θύλακες μη εμβολιασμένων πολιτών συμβάλλουν στη μετάδοση του ιού. Ωστόσο, εκτός εάν εμφανιστεί κάποια μετάλλαξη που θα καθιστά τα εμβόλια λιγότερο αποτελεσματικά, οι ενισχυτικές δόσεις θα βοηθήσουν στο να αποφευχθούν τα χειρότερα. Στην Αμερική, το 14% των πλήρως εμβολιασμένων πολιτών ηλικίας 65 ετών και άνω έχει ήδη λάβει την ενισχυτική δόση. Στη Βρετανία, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 25%. Mεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων μπορεί, επίσης, να αυξήσει τα ποσοστά εμβολιασμού κατά της εποχικής γρίπης, όπως συνέβη στη Βρετανία, τον περασμένο χρόνο.

Ο κορωνοϊός συνεχίζει, ωστόσο, να σκοτώνει χιλιάδες ζωές καθημερινά. Ο «ανιχνευτής του υπερβολικού αριθμού θανάτων» του Economist υπολογίζει περίπου 170.000 θανάτους από την πανδημία, παγκοσμίως, κατά την προηγούμενη εβδομάδα. Σοβαρή είναι η κατάσταση, εξαιτίας της πανδημίας, στη Ρωσία και σε μεγάλο μέρος της ανατολικής Ευρώπης, καθώς καθυστέρησαν αρκετά στους εμβολιασμούς. Το Σάββατο, η Ρωσία κατέγραψε 1.000 θανάτους από κορωνοϊό, το υψηλότερο ημερήσιο ποσοστό από την έναρξη της πανδημίας (αν και ο επίσημος απολογισμός είναι σχεδόν βέβαιο ότι υποτιμάται). Ακόμη, ο κορωνοϊός θα συνεχίσει να στοιχίζει τη ζωή ορισμένων πολιτών που έχουν, επίσης, εμβολιαστεί πλήρως, όπως συνέβη και με τον Κόλιν Πάουελ, πρώην Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος πέθανε στις 18 Οκτωβρίου.