Παρέμβαση από 19 ευρωπαϊκές εταιρίες ηλεκτρισμού – «Μην πειράζετε τις αγορές χονδρικής και μειώστε τους φόρους»

Ηχηρή παρέμβαση από τις μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρίες στην Ε.Ε. εκδηλώνεται λίγες ώρες πριν την Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (21-22 Οκτωβρίου) με σαφή μηνύματα αλλά και προτάσεις προς του ηγέτες των κρατών – μελών για την αντιμετώπιση της έκρηξης του κόστους των τιμών ηλεκτρισμού.

Πρόκειται για επιστολή που υπογράφεται από τους CEO 19 επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στην ενέργεια και ανάμεσα τους είναι και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης. Το κείμενο συνυπογράφεται από τους επικεφαλής των εταιριών: EDF, EDP, Enel, Verbund, Latvenergo, Vattenfall, Axpo, Iberdrola, Ignitis Group, Orsted, ΑΗΚ Κύπρου, SSE, Electrica, Fortum, Statkraft, ΔΕΗ, Slovenske Elektrarne, Enefit και HSE.

Οι 19 περιγράφουν την κατάσταση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σημειώνοντας πως «οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην ευρωπαϊκή χονδρική αγορά έφτασαν πρόσφατα σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα, προκαλώντας ανησυχίες και πολιτικές συζητήσεις σε ολόκληρη την Ήπειρο. Για τις ποσότητες παράδοσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά το 2022, έχει πλέον ξεπεραστεί η τιμή των 100 ευρώ ανά MWh».

Οι 19 χαιρετίζουν το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 21 Οκτωβρίου θα συζητήσει τρόπου για την καλύτερη αντιμετώπιση του αντίκτυπου της αύξησης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας στους Ευρωπαίους καταναλωτές.

Μάλιστα υπογραμμίζουν ότι «ο αντίκτυπος του ύψους των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας δεν πρέπει να υποτιμάται». Και ταυτόχρονα δηλώνουν την υποστήριξη τους ώστε να προστατευτούν οι ευάλωτοι πολίτες.

Δείτε την επιστολή

Κοντόφθαλμες πολιτικές

Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρίες ηλεκτρικής ενέργειας στη συνέχεια της επιστολής τους μιλούν με σκληρή γλώσσα για όσους επιμένουν σε πολιτικές που αντιβαίνουν τη συνθήκη της Ε.Ε. περί ανταγωνισμού και ελευθερίας των αγορών: «Οι υπογράφοντες την επιστολή αυτή προειδοποιούν έντονα για τα κοντόφθαλμα πολιτικά μέτρα που αντιβαίνουν στο νομικό πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της ΕΕ. Θέτουν σε κίνδυνο τους στόχους ενεργειακής μετάβασης της Πράσινης Συμφωνίας, βλάπτοντας μακροπρόθεσμα την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Είναι ζωτικής σημασίας το ειδικό μέτρο κάθε κράτους μέλους για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των υψηλών τιμών να συμμορφώνεται πλήρως με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως με το άρθρο 3 του κανονισμού και το άρθρο 5 της ευρωπαϊκής οδηγίας», υπογραμμίζουν.

Επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης

Σύμφωνα με τους 19 CEO «η σημερινή κατάσταση προκλήθηκε από τις αυξήσεις της τιμής των ορυκτών καυσίμων και όχι από την ίδια την ενεργειακή μετάβαση. Αντίθετα, η ενεργειακή μετάβαση, η οποία θα μείωνε δραστικά τη χρήση ορυκτών καυσίμων, εξελίσσεται πολύ αργά», παρατηρούν και υπογραμμίζουν: «Πρέπει να διπλασιάσουμε τις προσπάθειες απαλλαγής από τις εκπομπές αέριων ρύπων του θερμοκηπίου, οι οποίες θα μειώσουν την εξάρτηση της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατόν. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε επαναλαμβανόμενες εμφανίσεις παρόμοιων γεγονότων στο μέλλον».

Οι αγορές χονδρικής

Στην επιστολή των ευρωπαϊκών εταιριών ενέργειας ξεχωρίζει το απόσπασμα που αφορά στη συζήτηση που έχει ανοίξει από κράτη – μέλη της Ε.Ε. μεταξύ αυτών και η Ελλάδα για την παρεμβάσεις στον τρόπο λειτουργίας των αγορών χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας: «Παρά τις συζητήσεις σχετικά με τη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, η τρέχουσα τιμή χονδρικής αντικατοπτρίζει την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης (π.χ. υψηλές τιμές φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται στους τελευταίους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτούνται για την αντιστοίχιση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.). Πιστεύουμε ακράδαντα ότι για τη βραχυπρόθεσμη βελτιστοποίηση, ο τρέχων σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζεται σε ανταγωνιστικές οριακές τιμές εξασφαλίζει ασφαλή και οικονομικά αποδοτικό ενεργειακό εφοδιασμό της βιομηχανίας της ΕΕ και μεμονωμένων πολιτών», επισημαίνουν. Οι επικεφαλής των εταιριών ηλεκτρισμού υποστηρίζουν ακόμη ότι θα πρέπει να συνεχίσει η «ολοκλήρωση» των αγορών με τη συμμετοχή όλων των χωρών, των πηγών ενέργειας και των τεχνολογιών καθώς θα μας επιτρέψει να απορροφήσουμε τους κλυδωνισμούς των τιμών στην Ευρώπη».

Πέντε προτάσεις

Οι 19 CEO προτείνουν πέντε μέτρα για την ανακούφιση των πολιτών αλλά και για την προώθηση των στόχων του Green Deal.

1. Διαρθρωτική μείωση των φόρων και των εισφορών στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος για τη μείωση των επιπτώσεων στις λιανικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας

Σήμερα, λένε οι εταιρίες, οι φόροι και οι εισφορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 41% του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος έχοντας αυξηθεί κατά 29% την τελευταία δεκαετία.

Οι φόροι που πληρώνουν οι καταναλωτές για την ηλεκτρική ενέργεια στις περισσότερες χώρες είναι υψηλότεροι από τους φόρους που πληρώνουν για άλλες μορφές ενέργειας. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας.

Η παρούσα έκδοση είναι προφανώς ξεπερασμένη, σχεδιάστηκε τον περασμένο αιώνα και υιοθετήθηκε το 2003.

2. Πλήρης εφαρμογή των διατάξεων της δέσμης μέτρων για την καθαρή ενέργεια, ώστε να διασφαλιστεί η περαιτέρω ολοκλήρωση της αγοράς και η ευέλικτη κατανάλωση για όλους.

Οι 19 προτρέπουν τους ηγέτες της Ε.Ε. να συνεχίσουν τις πολιτικές για ανταγωνιστικές ολοκληρωμένες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, οι οποίες παρέχουν στους συμμετέχοντες στην αγορά ευκαιρίες αντιστάθμισης για την παροχή σταθερής και δαπανηρής παροχής ενέργειας στη βιομηχανία και σε μεμονωμένους καταναλωτές.

«Η απελευθέρωση της ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης, ιδίως με τη χρήση της ενέργειας των μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, θα επιτρέψει στους καταναλωτές να επωφεληθούν από τις διακυμάνσεις των τιμών προσαρμόζοντας ανάλογα την κατανάλωσή τους, καθώς και βελτιώνοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού», αναφέρουν οι 19 περιγράφοντας το νέο μοντέλο της αποθήκευσης ενέργειας από κάθε καταναλωτή.

3. Να επιταχυνθεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια με την ανάπτυξη ΑΠΕ και άλλων καθαρών από εκπομπές άνθρακα πηγών ενέργειας για την αντιστάθμιση των ασταθών τιμών των ορυκτών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

«Πρέπει να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και τη σχετική έκθεση στις ευμετάβλητες τιμές του καυσίμου», αναφέρουν οι 19 εταιρίας και δηλώνουν: «Υποστηρίζουμε πλήρως τη φιλοδοξία της Ευρ. Επιτροπής να μειώσει τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ολοένα και μεγαλύτερη ανάπτυξη ανανεώσιμων και όλων των πηγών ενέργειας ουδέτερων ως προς τον άνθρακα, μαζί με αποδοτικά δίκτυα μεταφοράς και διανομής, αποθήκευση ενέργειας και άλλες μορφές ευελιξίας. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να εξαλείψουμε τα τρέχοντα οδοφράγματα, ιδίως όσον αφορά την αδειοδότηση».

4. Επιτάχυνση των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, όπως προβλέπεται από τη δέσμη Fit For 55

“Η φθηνότερη ενέργεια είναι η ενέργεια που δεν χρησιμοποιούμε, γι’ αυτό και οι καταναλωτές θα πρέπει να υποστηριχθούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των σπιτιών τους”, επισημαίνουν στην επιστολή τους και υπογραμμίζουν: «Οι πολιτικές για την ενεργειακή αποδοτικότητα θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στα κοινωνικά πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας ως την πιο αποτελεσματική στρατηγική για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας».

5. Βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος

Ενώ ο τρέχων σχεδιασμός της αγοράς εξασφαλίζει την αποτελεσματική κατανομή των περιορισμένων πόρων βραχυπρόθεσμα, δεν θα οδηγήσει τις απαιτούμενες επενδύσεις για την επίτευξη ουδετερότητας του άνθρακα έως το 2050, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού. Ως εκ τούτου, όπου χρειάζεται, ζητούμε να προωθηθούν πρόσθετα μέσα αντιμετώπισης κινδύνων σε όλα τα χρονικά πλαίσια που θα επιτρέπουν επενδύσεις σε τεχνολογίες παραγωγής και ενεργειακής μετάβασης ουδέτερων ως προς τον άνθρακα. Επιπλέον, εφιστάμε την προσοχή σας στις απαραίτητες επενδύσεις που πρέπει να γίνουν στα δίκτυα για να καταστεί δυνατή η ομαλή ανάπτυξη αυτών των απαραίτητων πόρων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.