Πράσινη ταξινόμηση: Ευκαιρία αλλά και εμπόδιο για τις βιώσιμες επενδύσεις

Επί χρόνια οι επενδυτές διαμαρτύρονταν πως δεν υπήρχαν αρκετοί, όσο και σαφείς, κανόνες που να θεσμοθετούν τι εστί περιβαλλοντολογική και «βιώσιμη» επένδυση. Από το σημείο αυτό κινδυνεύουμε να πάμε στο αντίθετο άκρο, καθώς δεκάδες χώρες παγκοσμίως προσπαθούν να καταρτίσουν το δικό τους πλαίσιο πράσινης ταξινόμησης (green taxonomy), το οποίο θα αντανακλά το ιδιαίτερο εθνικό τους οικονομικό περιβάλλον και θα μπορεί συνάμα να προσελκύει σημαντικές «βιώσιμες» επενδύσεις.

Όπως επισημαίνει το πρακτορείο Reuters πάνω από 30 τέτοια σχέδια που αποσαφηνίζουν το τι εστί πράσινη επένδυση και τι όχι βρίσκονται υπό διαμόρφωση σε χώρες της Ασίας, της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής. Ανάμεσα τους είναι και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που ετοιμάζεται να παρουσιάσει το δικό της πλαίσιο πράσινης ταξινόμησης τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Οι κανόνες δεν έχουν μόνο σαν στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και την ενθάρρυνση πράσινων δραστηριοτήτων αλλά και την πάταξη φαινομένων όπως το λεγόμενο «greenwashing». Το «πράσινο ξέπλυμα» αναφέρεται σε περιπτώσεις εταιρειών, οι οποίες για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους επενδύουν περισσότερο χρόνο και κεφάλαια στην προβολή της πράσινης… ευαισθησίας τους, παρά στην προώθηση πρακτικών που πραγματικά ωφελούν το περιβάλλον. Για παράδειγμα, οι βιομηχανίες πετρελαίου έχουν στοχοποιηθεί επανειλημμένως για τακτικές greenwashing.

Το βρετανικό πλάνο

Η Βρετανία, που θα φιλοξενήσει και την επικείμενη παγκόσμια σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα, που ξεκινά στις 31 Οκτωβρίου στη Γλασκόβη, έχει επίσης στα «σκαριά» τη δική της ταξινόμηση, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί μέσα στην ερχόμενη χρονιά. Από την πλευρά της αυτό που έχει ξεκαθαρίσει είναι πως δεν θέλει και δεν σκοπεύει -μάλλον και για δικούς της εσωτερικούς, πολιτικούς λόγους- να μιμηθεί τους κανόνες που σχεδιάζει η υπόλοιπη Ευρώπη.

Βεβαίως, αναλυτές επισημαίνουν πως αναπόφευκτα οι κανόνες του green taxonomy της Βρετανίας θα έχουν πολλά κοινά σημεία με αυτούς της Ε.Ε., όπως επίσης με τους κανόνες της Χιλής -όπου δραστηροποιούνται οι βρετανικοί όμιλοι ορυχείων-, αλλά ακόμη και της Κίνας. Όμως, και πάλι θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις με τους κανόνες άλλων χωρών, κάτι που θα δυσκολεύει τους επενδυτές.

«Οι διαφορετικές δικαιοδοσίες και τα διαφορετικά κανονιστικά στάνταρ προσθέτουν στο κόστος και μπερδεύουν τους επενδυτές» επισημαίνει ο Κρις Κάμινγκς, CEO του Investment Association της Βρετανίας. Ειδικά δε, σε ένα διάστημα που η ροή των κονδυλίων για «βιώσιμες» επενδύσεις φτάνουν σε δυσθεώρητα ύψη.

Δίχως καν πλαίσιο οι ΗΠΑ

Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι κάποιες μεγάλες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, αποφάσισαν να μην προχωρήσουν καν στη διαμόρφωση ενός εθνικού κανονιστικού πλαισίου πράσινης ταξινόμησης.

«Οι ΗΠΑ είναι απίθανο να ακολουθήσουν την τακτική της Ε.Ε. αναπτύσσοντας μια (πράσινη) taxonomy, που θα εμπεριέχει κανόνες που θα καθορίζουν ποιες δραστηριότητες είναι βιώσιμες και ποιες όχι» επισημαίνει ο Έρικ Παν, διευθύνων σύμβουλος τoυ αμερικανικού θεσμικού οργάνου της Investment Company Institute, εξηγώντας πως στις ΗΠΑ θα εναπόκειται στην SEC, ήτοι την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, να απαιτεί υποχρεωτικά την παροχή κάποιων στοιχείων από τις επιχειρήσεις που θα αφορούν την κλιματική τους πολιτική.

Αναζητώντας κοινά σημεία

Τον ερχόμενο μήνα, η International Platform on Sustainable Finance, ένα όργανο που δημιουργήθηκε το 2019 και στο οποίο μετέχουν, μεταξύ άλλων, η Ε.Ε., η Βρετανία, ο Καναδάς και η Ιαπωνίας, θα δημοσιεύει μια πολυαναμενόμενη έκθεση η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα κοινά σημεία που υπάρχουν στις υπάρχουσες taxonomies, προκειμένου με τον τρόπο αυτό να υπάρχει μια σαφέστερη εικόνα και παραπομπή στο πως πολλές διαφορετικές χώρες ορίζουν την έννοια των πράσινων επενδύσεων.

Η πλατφόρμα δημιουργήθηκε, εξάλλου, ακριβώς για να βοηθήσει τις χώρες που μετέχουν να προχωρήσουν στη μετάβαση σε οικονομίες χαμηλότερων ρύπων, αλλά και τους επενδυτές να μπορούν να συγκρίνουν κανόνες και δικαιοδοσίες.

Σχολιάζοντας το θέμα εκπρόσωπος της Κομισιόν επεσήμανε πως είναι ανάγκη οι χώρες να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν πλαίσια ταξινομήσεων που θα μοιράζονται κοινά στοιχεία και θα έχουν βέβαια ως κοινό παρανομαστή τους στόχους της Συνθήκης του Παρισιού για το Κλίμα. «Η διεθνής συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για να αποφεύγονται σοβαρές διαφοροποιήσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξημένο κόστος αλλά και να εμποδίσουν τη διασυνοριακή ροή πράσινων κεφαλαίων» τόνισε χαρακτηριστικά.

Όμως, με πολλές σημαντικές οικονομίες διεθνώς να δρομολογούν ήδη τις δικές τους προτάσεις και τις ΗΠΑ να έχουν αποφασίσει να μην εισαγάγουν καν συγκεκριμένο πλαίσιο πράσινης ταξινόμησης, δεν φαίνεται να υπάρχουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας για διεθνή συνεργασία, ακόμη και για τα πιο βασικά σημεία των taxonomies.

Η Ε.Ε. βγαίνει μπροστά

Πάντως, αναλυτές σχολιάζουν πως η Ε.Ε. -όπως φαίνεται- θα έχει ένα από τα πιο αναλυτικά και αυστηρά σχέδια πράσινης ταξινόμησης, όταν αυτό διαμορφωθεί και δημοσιευτεί, την επόμενη χρονιά.

Το ευρωπαϊκό σύστημα θα έχει πολύ συγκεκριμένα κριτήρια τόσο στα επίπεδα εκπομπών όσο και σε άλλα στοιχεία που θα σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα, έτσι ώστε να ορίζεται μια επένδυση ως πράσινη. Όμως, ήδη μια ακόμη τις διαμάχες που έχουν ξεσπάσει σε πολιτικό και όχι μόνο επίπεδο έχουν να κάνουν με το αν το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια θα συμπεριληφθεί τελικά και θα ορίζεται ως «πράσινη».

Το παζάρι που μαίνεται είναι λυσσαλέο, καθώς η κατηγοριοποίηση αυτή θα έχει άμεσες επιπτώσεις στη ροή των επενδύσεων προς τον κάθε κλάδο.

Θυμίζουμε πως σε επίπεδο στόχο, η Ε.Ε. σχεδιάζει να πετύχει μείωση των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή κατά 55% μέχρι το 2030.