ΕΒΕΘ – Μειωμένη, αλλά παραμένει, η απαισιοδοξία των καταναλωτών

Μειωμένη απαισιοδοξία, παρά τη συνεχιζόμενη πανδημία του κορονοϊού και αυξημένη τάση για αποταμίευση, θετικότερες εκτιμήσεις από τις επιχειρήσεις, αλλά και διατήρηση του κακού κλίματος μεταξύ των καταναλωτών και πεποίθηση ότι υπάρχει ακρίβεια στην αγορά, αποτυπώνει η τελευταία Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης («Βαρόμετρο ΕΒΕΘ»), η οποία διεξήχθη σε δείγμα 1500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών) κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου. Την έρευνα, που διεξάγεται δύο φορές τον χρόνο, κάθε Μάρτιο και Σεπτέμβριο, την υλοποιεί η εταιρεία «Palmos Analysis», για λογαριασμό του ΕΒΕΘ.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στον νομό Θεσσαλονίκης εξακολουθεί να παραμένει σε αρνητικό έδαφος, στο -26, ωστόσο αισθητά βελτιωμένος σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020 (-41). Ταυτόχρονα, το 27% των νοικοκυριών δηλώνουν ότι πλέον αποταμιεύουν σε κάποιο βαθμό (πρόκειται για το υψηλότερο σχετικό ποσοστό από την έναρξη των μετρήσεων του «Βαρόμετρου ΕΒΕΘ» τον Μάρτιο του 2009), ενώ μειώνεται περαιτέρω το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι «τρώνε από τα έτοιμα» ή χρεώνονται ολοένα και περισσότερο.

Αναμένουν επιστροφή στην κανονικότητα από το 2023

Οι συνεχείς εξάρσεις της πανδημίας, με τα διαδοχικά κύματα να ταλαιπωρούν τη χώρα αλλά και τη διεθνή κοινότητα, έχουν οδηγήσει -σύμφωνα με το ΕΒΕΘ- στην αίσθηση ότι η επαναφορά στην κανονικότητα θα αργήσει: περίπου τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες (ποσοστό 38%) θεωρούν ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί από το 2023 και μετά, ενώ στην αντίστοιχη έρευνα του Μαρτίου του 2021 η πλειονότητα «έβλεπε» το τέλος της πανδημίας να έρχεται νωρίτερα, μέσα στο 2022.

Οι καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης αξιολογούν λιγότερο αρνητικά την οικονομική τους κατάσταση για το διάστημα που προηγήθηκε (σε σχέση με τον Μάρτιο 2020), αλλά ταυτόχρονα ενισχύεται η απαισιοδοξία για την περαιτέρω εξέλιξή της, καθώς αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό όσων αναμένουν επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού τους (από 27% τον Μάρτιο του 2021 στο 35% σήμερα). Η πλειονότητα (43%) αναμένει σταθεροποίηση της οικονομικής της κατάστασης κατά το επόμενο 12μηνο.

Παράλληλα, μειώνεται από το 88% στο 66% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε πολύ ή αρκετά κατά το προηγούμενο 12μηνο. Παράλληλα, παραμένει σε υψηλό επίπεδο -αν και μειωμένο- το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί κατά το επόμενο δωδεκάμηνο (45% έναντι αντίστοιχου ποσοστού 55% τον περασμένο Μάρτιο 2021).

Στο μεταξύ, η ακρίβεια και η αύξηση των τιμών καταναλωτή κάνουν ήδη ιδιαιτέρα αισθητή την παρουσία τους. Οι καταναλωτές εκτιμούν ότι οι τιμές αυξήθηκαν ήδη, «Λίγο» (25%), «Αρκετά» (35%) ή «Πολύ» (21%) κατά το τελευταίο 12μηνο (αθροιστικά 81% έχουν διαπιστώσει αύξηση των τιμών καταναλωτή). Παράλληλα, η συντριπτική πλειονότητα (83%) των καταναλωτών στον νομό εκτιμά ότι το επόμενο 12μηνο οι τιμές θα αυξηθούν με μικρότερο (9%), παρόμοιο (26%) ή μεγαλύτερο (48%) ρυθμό, σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.

Απαισιόδοξοι αλλά σε μικρότερο βαθμό εξακολουθούν να εμφανίζονται οι καταναλωτές όσον αφορά την εξέλιξη της ανεργίας, καθώς η πλειονότητα πιστεύει πως τα επίπεδα της ανεργίας θα αυξηθούν «πολύ» ή «λίγο» (54%, συγκριτικά με 71% τον Μάρτιο του 2021). Στασιμότητα παρουσιάζει ο δείκτης αξιολόγησης της συγκυρίας για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών (13% θεωρούν την συγκυρία κατάλληλη για σημαντικές αγορές, όπως έπιπλα, ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές κτλ, έναντι 14% τον Μάρτιο του 2021), παραμένοντας όμως σε πολύ αρνητικό έδαφος. Ελαφρά μείωση καταγράφεται στην πρόθεση αγοράς ή ανέγερσης σπιτιού για το επόμενο 12μηνο (από το 5% τον Μάρτιο 2021 στο 3% σήμερα).

Δείκτης Βιομηχανίας: για πρώτη φορά σε θετικό έδαφος μετά την εμφάνιση της πανδημίας

Ο «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία» στον νομό Θεσσαλονίκης περνάει σε θετικό έδαφος (+6), για πρώτη φορά μετά το εμφάνιση της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020, συνεχίζοντας την αλματώδη  βελτίωση σε σχέση με τον “Μάρτιο 2021”, για τρίτο συνεχόμενο εξάμηνο. Ανατρέπονται εντυπωσιακά κατά το τελευταίο εξάμηνο οι πολύ αρνητικές εκτιμήσεις για την εξέλιξη τις παραγωγής που είχαν παρατηρηθεί επί ένα έτος (+9, από -48), ενώ οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον αναφορικά με το Νομό Θεσσαλονίκης, ενισχύονται περαιτέρω, σε σχέση με τον Μάρτιο του 2021 (+29 από +18). Παράλληλα, το τρέχον λειτουργικό επίπεδο παραγωγικής δυναμικότητας, μετά τη σημαντική μείωση που υπέστη τον Μάρτιο του 2020, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2019, (όπου είχε βρεθεί στο υψηλότερο σημείο από την έναρξη των μετρήσεων του «Βαρόμετρου ΕΒΕΘ» τον Μάρτιο 2009), ανακάμπτει και πάλι στο υψηλότερο σημείο από τον Μάρτιο του 2009 στο 72%. Ανεβαίνουν επίσης, σε έντονα θετικό έδαφος, οι εκτιμήσεις για το μέλλον σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών (+22 από -2 το προηγούμενο εξάμηνο και -51 τον Μάρτιο του 2020) και προβλέπεται σημαντική άνοδος των τιμών για το επόμενο χρονικό διάστημα, όπως επίσης και πιθανή μικρή ανάκαμψη  για την απασχόληση στο επόμενο διάστημα.

Θετικό το κλίμα στις υπηρεσίες

Θετικό κλίμα καταγράφεται και στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, έπειτα από μια περίοδο ενάμιση χρόνου, που σημαδεύτηκε από έντονο προβληματισμό. Ο σχετικός δείκτης καταγράφεται ξανά μετά τον Σεπτέμβριο του 2019 σε θετικό έδαφος (στο +23 από -14 τον Μάρτιο του 2021) και στο υψηλότερο σημείο από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009. Θετική – και στο καλύτερο επίπεδο από την έναρξη των μετρήσεων του “Βαρόμετρου ΕΒΕΘ” – είναι η εικόνα ως προς την εξέλιξη της επιχειρηματικής τους κατάστασης (από -44 τον Μάρτιο του 2021, σε +10 σήμερα), ενώ και η αποτίμηση για την εξέλιξη της ζήτησης το περασμένο εξάμηνο βρίσκεται στο καλύτερο σημείο από την έναρξη των μετρήσεων του”Βαρόμετρου ΕΒΕΘ” (+31 από -29 τον Μάρτιο του 2021). Σταθερά θετικές είναι οι προσδοκίες για την εξέλιξη της ζήτησης στο επόμενο εξάμηνο (+27 από +32 το προηγούμενο εξάμηνο). Παρατηρούνται θετικές εκτιμήσεις για την εξέλιξη της απασχόλησης στον κλάδο το προηγούμενο εξάμηνο και τάση ενίσχυσης της απασχόλησης το επόμενο, ενώ αναμένεται και ανάκαμψη των τιμών στους επόμενους έξι μήνες.

Σημαντική βελτίωση στο λιανεμπόριο

Σημαντική βελτίωση του κλίματος καταγράφεται στις επιχειρήσεις Λιανικού Εμπορίου στον νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον Μάρτιο του 2021, με τον σχετικό δείκτη να περνάει και πάλι σε θετικό έδαφος, επίσης μετά από ενάμιση χρόνο και μάλιστα στο υψηλότερο του σημείο από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ. Η τιμή του δείκτη διαμορφώθηκε στις +11 μονάδες απο -11 τον Μάρτιο του 2021. Επίσης, για πρώτη φορά στην ιστορία των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ, εμφανίζεται θετική, με εντυπωσιακή βελτίωση σε σχέση με τον προηγούμενο Μάρτιο 2021  (+6 από -49), αξιολόγηση για την εξέλιξη των πωλήσεων κατά το προηγούμενο 6μηνο, ενώ σταθερά θετικές εμφανίζονται οι εκτιμήσεις για τις πωλήσεις το επόμενο 6μηνο (+15 μονάδες από +18 τον Μάρτιο του 2021). Επιπλέον, οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη των παραγγελιών το επόμενο εξάμηνο παραμένουν σταθερές σε οριακά θετικό επίπεδο. Προβλέπεται δε, ελαφριά αύξηση της απασχόλησης στον κλάδο τους για το επόμενο διάστημα, ενώ επιβεβαιώνονται κι εδώ οι εκτιμήσεις για επικείμενη σημαντική αύξηση των τιμών των προϊόντων.

 Σε ουδέτερο έδαφος οι κατασκευές

Αισθητά ανοδική τάση του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών, στο υψηλότερο επίπεδο από την καθιέρωση των μετρήσεων του «Βαρόμετρου» και σε οριακά ουδέτερο έδαφος, καταγράφεται στον κλάδο των κατασκευών, ο οποίος διαμορφώθηκε στις -1 μονάδα στο Νομό Θεσσαλονίκης (έναντι -23 τον Μάρτιο 2021). Καταγράφεται εντυπωσιακή βελτίωση των εκτιμήσεων για την εξέλιξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο εξάμηνο, στις +19 μονάδες σήμερα (από -31 τον Μάρτιο του 2021). Ο δείκτης αυτός επιστρέφει σε θετικό έδαφος μετά τον Σεπτέμβριο του 2019. Εμφανίζεται σημαντική βελτίωση (σε αρνητικό έδαφος βέβαια) σχετικά με τα τρέχοντα επίπεδα παραγγελιών στον κλάδο των Κατασκευών. Εμφανίζεται επίσης θετική τάση στην εκτίμηση εξέλιξης της απασχόλησης στον κλάδο για το επόμενο εξάμηνο.

Τα αισθήματα απέναντι στην πανδημία COVID – 19 κι οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά

Στο μεταξύ, η ανησυχία των καταναλωτών για την επίδραση της πανδημίας COVID – 19 στα οικονομικά του νοικοκυριού τους (50% δηλώνουν ότι τους ανησυχεί «Πολύ» και «Αρκετά») φαίνεται να επισκιάζει την ανησυχία τους για την επίπτωση στην υγεία τους (44% το αντίστοιχο ποσοστό).  Η ανησυχία όμως τόσο για τα οικονομικά του νοικοκυριού, όσο και για την υγεία, υποχωρεί σημαντικά σε σχέση με την Μάρτιο του 2021, όταν τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 63% και 55%. Παράλληλα, κυριαρχεί ως συναίσθημα η ανησυχία (38%) για την πανδημία του κορονοϊού και παραμένουν ισχυρά αισθήματα όπως η ανασφάλεια (21%), η απογοήτευση (17%) η οργή (15%) και ο φόβος (15%).

Η πανδημία έφερε και μια σειρά από αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά, που φαίνεται ότι σε σημαντικό βαθμό θα παραμείνουν  και μετά την λήξη της. Το 43% (έναντι 35% πριν έξι μήνες) δηλώνουν ότι θα πραγματοποιούν αγορές μέσω του διαδικτύου πιο συχνά, το 38% (από 20% τον Μάρτιο του 2021) δηλώνουν ότι θα χρησιμοποιούν συχνότερα βιντεοκλήσεις, το 33% απαντούν ότι θα πληρώνουν για τις αγορές τους μέσω κινητού πιο συχνά (από 29% πριν έξι μήνες), ενώ το 30% (έναντι 18% τον Μάρτιο του 2021) δηλώνουν ότι θα χρησιμοποιούν πλατφόρμες τηλεδιάσκεψης πιο συχνά. Ενισχύεται και το ποσοστό όσων απαντούν ότι θα εργάζονται από το σπίτι μέσω τηλεργασίας πιο συχνά (20% από 15% το προηγούμενο εξάμηνο). Δύο στους τρεις ερωτηθέντες δηλώνουν ότι έχουν εμβολιαστεί πλήρως ενάντια στον κορονοϊό, ενώ το 12% αναφέρουν ότι έχουν νοσήσει από COVID-19. Στον αντίποδα, το 11% δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να εμβολιαστεί.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ