«Διαβατήριο» τα δίκτυα για την πράσινη ανάπτυξη

Τα δίκτυα ρεύματος αποτελούν τον βασικό κρίκο για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης της πράσινης ενέργειας που τίθενται από το πακέτο των αναθεωρημένων νόμων για το κλίμα  της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Fit For 55». Οσο πιο έντονη γίνεται η διείσδυση των ΑΠΕ αλλά και της ηλεκτροκίνησης στο δίκτυο, τόσο αυξάνεται η ανάγκη για υψηλότερες αποδόσεις, μεγαλύτερη αξιοπιστία, με νέες έξυπνες υπηρεσίες για τους καταναλωτές.  Γι’ αυτό μια σειρά έργων για την ψηφιοποίηση και την επέκτασή τους έχει ξεκινήσει.

Ηδη ο ΑΔΜΗΕ, ο Διαχειριστής των δικτύων της υψηλής τάσης, «τρέχει» ένα επενδυτικό πλάνο 5 δισ. ευρώ έως το 2030. Η διασύνδεση Χανίων και Νεάπολης (μικρή διασύνδεση Κρήτης – Πελοποννήσου), προϋπολογισμού 380 εκατ. ευρώ, ολοκληρώθηκε τον Μάιο και από τον Ιούλιο βρίσκεται σε κανονική λειτουργία. Η νέα γραμμή Γραμμή Μεταφοράς 400 kV Μεγαλόπολη – Κόρινθος (θα συνδέσει τα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης Μεγαλόπολης και Κουμουνδούρου) προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2022. H ανακατασκευή και ο εκσυγχρονισμός του ΚΥΤ Κουμουνδούρου Αττικής, προϋπολογισμού 45,7 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί το β’ εξάμηνο 2023 και το 2024 η γραμμή μεταφοράς ΚΥΤ Κορίνθου – ΚΥΤ Κουμουνδούρου.

Οι διασυνδέσεις των νησιών

Οσον αφορά τις διασυνδέσεις των νησιών, εντός του 2022 προγραμματίζεται η ολοκλήρωση της ενίσχυσης της τροφοδότησης Βορείων Σποράδων (Σκιάθος, Σκόπελος και Αλόννησος) με τη διασύνδεση στην Υψηλή Τάση της Σκιάθου με το Ηπειρωτικό Σύστημα, ένα έργο προϋπολογισμού έργου  56 εκατ. ευρώ. Η πόντιση των υποβρύχιων καλωδίων έχει ολοκληρωθεί από την Hellenic Cables και ο Υποσταθμός 150 kV βρίσκεται υπό κατασκευή με ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός του έτους.

Το 2023 προσδιορίζεται η ηλέκτριση της διασύνδεσης Νάξου – Σαντορίνης, που αποτελεί το πρώτο βήμα για τη Δ’ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων. Η διαγωνιστική διαδικασία ολοκληρώθηκε με την ανακήρυξη αναδόχων για τον υποσταθμό στη Σαντορίνη και τα καλωδιακά τμήματα. Εντός του μήνα αναμένεται η υπογραφή των σχετικών συμβάσεων. Το 2024 θα ολοκληρωθεί και η Δ’ Φάση ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με τα νησιά Φολέγανδρος, Μήλος, Σέριφος, ένα έργο προϋπολογισμού  260 εκατ. ευρώ (170 εκατ. ευρώ έχουν διασφαλιστεί από το Ταμείο Ανάκαμψης).

Υποβρύχια καλώδια συνεχούς τάσης

Εντός του πρώτου εξαμήνου 2024 θα τελειώσει και το έργο της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής 400 χλμ. και προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ. Η πόντιση των οπτικών ινών από την Prysmian θα ξεκινήσει διαδοχικά τις επόμενες ημέρες από την Αττική έως το Ηράκλειο Κρήτης. Η επιχείρηση εγκατάστασης των οπτικών ινών θα ολοκληρωθεί σε διάστημα περίπου έξι εβδομάδων. Στο τέλος Νοεμβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η πόντιση του πρώτου τμήματος του ενός από τα δύο υποβρύχια καλώδια συνεχούς τάσης από την ανάδοχη εταιρεία Nexans. Η παραγωγή των καλωδίων ξεκίνησε πριν έναν χρόνο στα εργοστάσια των αναδόχων (Ιταλία, Γαλλία, Δανία, Ελλάδα) και αναμένεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2022.

Για το 2027 έχει προγραμματιστεί η διασύνδεση των νησιών Κω, Ρόδου και Καρπάθου με το ηπειρωτικό σύστημα, μέσω Κορίνθου, σε δύο φάσεις (εκτιμώμενος προϋπολογισμός 1,5 δισ. ευρώ) και τέλος το 2029 προσδιορίζεται η διασύνδεση του Βορειανατολικού Αιγαίου (Λήμνος, Λέσβος, Σκύρος, Χίος και Σάμος) στην Υψηλή Τάση, σε τρεις φάσεις, ένα έργο προϋπολογισμού 936 εκατ. ευρώ.

 Εναέρια γραμμή μεταφοράς 400 kV

Οσον αφορά τις διεθνείς διασυνδέσεις, η υλοποίηση δεύτερης διασυνδετικής γραμμής μεταξύ των Συστημάτων της Ελλάδας και της Βουλγαρίας που θα πραγματοποιηθεί με εναέρια γραμμή μεταφοράς 400 kV (μεταξύ του ΚΥΤ Ν. Σάντας και του Υποσταθμού Maritsa East) έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2ο εξάμηνο 2022. Η προκήρυξη του διαγωνισμού για το ελληνικό τμήμα πραγματοποιήθηκε στις αρχές Οκτωβρίου και έχει προϋπολογισμό 8,75 εκατ. ευρώ (συνολικός προϋπολογισμός έργου 66,3 εκατ. ευρώ).

Επίσης, το 2027 μια νέα Γραμμή Μεταφοράς 400 kV μεταξύ ΚΥΤ Φιλίππων και ΚΥΤ Νέας Σάντας, μήκους 140 χλμ., θα ενισχύσει τη μεταφορική ικανότητα του συστήματος στο ανατολικό σύνορο της χώρας και θα αναβαθμίσει την ικανότητα απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και συμβατικές μονάδες στην περιοχή.

Οσο για το ηλεκτρικό δίκτυο των πόλεων και των νησιών του ΔΕΔΔΗΕ, των 240.000 χιλιομέτρων, που  εξυπηρετεί 7,6 εκατ. πελάτες, προγραμματίζονται επενδύσεις περίπου 3 δισ. ευρώ έως το 2025 για την ψηφιοποίηση των συστημάτων με έξυπνους μετρητές και τον εκσυγχρονισμό  των δικτύων. Εως το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί και η μερική αποκρατικοποίηση, με το αυστραλιανό fund Macquarie να ελέγχει το 49% του Διαχειριστή.

Επενδύσεις στα δίκτυα αερίου

Οσον αφορά το υπό διαβούλευση νέο Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2022-2031 του ΔΕΣΦΑ (ο Διαχειριστής του  Ελληνικού Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου), περιλαμβάνει έργα με προβλεπόμενο προϋπολογισμό 830 εκατ. ευρώ, από τα οποία 183 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν σε νέα έργα, ενώ τα υπόλοιπα σε εκείνα που είχαν εγκριθεί στο προηγούμενο πρόγραμμα  2021-2030. Από αυτά, τα 161 εκατομμύρια ευρώ αντιστοιχούν σε επεκτάσεις σε νέες περιοχές, με κυριότερο το έργο επέκτασης του δικτύου στα Ιωάννινα, τα 14,5 εκατ. ευρώ βελτιώσεις, εκσυγχρονισμό και συντήρηση του ΕΣΦΑ – με 5,5 εκατομμύρια ευρώ εξ αυτών να αφορούν έργα πληροφορικής που στοχεύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΔΕΣΦΑ σε βασικούς τομείς όπως η διαχείριση επιχειρηματικής δραστηριότητας, περιουσιακών στοιχείων, δεδομένων και επιχειρησιακής συνέχειας κ.λπ. Ο ΔΕΣΦΑ μελετά επίσης το «πρασίνισμα» των δικτύων αερίου ώστε να μπορέσουν να υποδεχθούν στο μέλλον υδρογόνο, αλλά και βιομεθάνιο.

Σε ό,τι αφορά τη ΔΕΠΑ Υποδομών, στα σχέδια της Italgas, η οποία προκρίθηκε στις διαγωνιστικές διαδικασίες για την αποκρατικοποίηση της εταιρείας, είναι η επέκταση και ψηφιοποίηση του δικτύου και η προετοιμασία για τη μεταφορά πράσινου υδρογόνου και βιομεθανίου. Τα προγράμματα ανάπτυξης των τριών θυγατρικών της, δηλαδή των ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας και της ΔΕΔΑ, έως το 2025 περιλαμβάνουν επενδύσεις άνω των 550 εκατ. ευρώ, για την ανάπτυξη περί των 2.700 χιλιομέτρων αγωγών.