Ανταγωνισμός και συνύπαρξη

Project Syndicate

Ζούμε σε απαιτητικούς καιρούς. Οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται κυρίως – αλλά όχι αποκλειστικά – μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών. Ομως, ταυτόχρονα, υπάρχει μεγάλη ανάγκη για διεθνή συνεργασία προκειμένου να αντιμετωπισθούν η πανδημία και η απειλή της κλιματικής αλλαγής. Ο τρόπος με τον οποίο οι μεγάλες δυνάμεις θα αντιμετωπίσουν αυτές τις απαιτήσεις θα χαράξει τον δρόμο της παγκόσμιας ανάπτυξης στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ΗΠΑ και Κίνα προσπάθησαν να δημιουργήσουν κάποια προστατευτικά όρια για να αποφύγουν την κλιμάκωση της έντασης. Επειτα από πρόσφατη συνάντηση στην Ελβετία με τον κινέζο ομόλογό του Γιανγκ Τζεσί, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν μίλησε για την ανάγκη για «υπεύθυνο ανταγωνισμό» μεταξύ των δύο χωρών – μια επιλογή λέξεων που δεν έχουμε ξανακούσει.

Ομως, όσο ευπρόσδεκτη κι αν είναι αυτή η ρητορική, η πραγματικότητα είναι ότι ΗΠΑ και Κίνα εξακολουθούν να βρίσκονται εγκλωβισμένες σε έναν όλο και βαθύτερο ανταγωνισμό. Η απόφαση των ΗΠΑ να προμηθεύσουν την Αυστραλία με πυρηνικά υποβρύχια – η παράδοση των οποίων θα γίνει πολύ αργότερα – σκόπιμα παρουσιάστηκε ως σημαντική στρατηγική κίνηση για την αντιμετώπιση της κινεζικής θαλάσσιας επέκτασης. Παρομοίως, σε διήμερη συνάντηση στο Πίτσμπουργκ τον περασμένο μήνα, αξιωματούχοι της ΕΕ και των ΗΠΑ περιέγραψαν μια ατζέντα για νέες συνομιλίες για το εμπόριο και την τεχνολογία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη για αμυντικά μέτρα κατά της Κίνας. Στην Ουάσιγκτον οι εικασίες για μια πιθανή κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν είναι αχαλίνωτες και οδηγούν σε πολλές αποφάσεις.

Μια ολοένα πιο αυταρχική και διεκδικητική Κίνα δεν αποτελεί τη μόνη γεωπολιτική ανησυχία. Η Ρωσία, επίσης, αποτελεί απειλή, με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να εκδίδει ανακοινώσεις που αμφισβητούν ανοιχτά την ουκρανική κυριαρχία και αμφισβητούν τη χρησιμότητα της διπλωματίας στον χειρισμό του πολέμου στην περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας ή ζητημάτων που προκύπτουν από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Οπως πολλοί στις ΗΠΑ βλέπουν μια στροφή προς τον πόλεμο με την Κίνα για την Ταϊβάν, πολλοί στην Ευρώπη ανησυχούν για μια παρόμοια κλιμάκωση με τη Ρωσία για την Ουκρανία.

Αλλά η ανάγκη συνεργασίας για την αντιμετώπιση ακόμη μεγαλύτερων προκλήσεων θα πρέπει να είναι προφανής. Οταν οι ηγέτες συγκεντρωθούν στη Ρώμη σε λίγες ημέρες για τη σύνοδο κορυφής της G20, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι τα καταφέραμε μόνο στα μισά (στην καλύτερη περίπτωση) στον αγώνα μας κατά της πανδημίας COVID-19.

Οπως με την πανδημία έτσι και η κλιματική αλλαγή θέτει όλη την ανθρωπότητα στην ίδια πλευρά απέναντι σε μια απειλή που θα μπορούσε πολύ εύκολα να ξεφύγει από τον έλεγχο. Σίγουρα, οι σημερινές γεωπολιτικές εντάσεις είναι πραγματικές και ζητήματα όπως η Ταϊβάν και η Ουκρανία δεν πρέπει να παραμεληθούν. Οι δημοκρατίες έχουν κάθε λόγο να σταθούν μαζί ενάντια στη ρεβιζιονιστική επιθετικότητα. Αλλά η πανδημία και η κλιματική αλλαγή αποτελούν ζητήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μόνο εάν όλοι δεσμευτούν να συνεργαστούν. Η επίτευξη αυτού του αποτελέσματος θα απαιτήσει τον καλύτερο εαυτό όλων. Ο δρόμος προς αυτό πρέπει να είναι το πρότυπο βάσει του οποίου κρίνεται η διπλωματία.

Ο Καρλ Μπιλντ ήταν υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας από το 2006 έως το 2014 και πρωθυπουργός από το 1991 έως το 1994