Ε.Ε. – Διχασμός βορρά και νότου και στη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης

Προς φιάσκο οδηγείται η κρίσιμη αυριανή συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. πριν καν καθίσουν στο τραπέζι. Κι αυτό διότι εννέα κράτη μέλη, με κοινή δήλωση τους, φρόντισαν από σήμερα να ξεκαθαρίσουν πως δεν πρόκειται να στηρίξουν την πρόταση για μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, περιπλέκοντας το τοπίο σε ένα διάστημα που καταναλωτές και επιχειρήσεις απαιτούν λύσεις για την ανακούφιση τους από την ενεργειακή κρίση πριν μπει για τα καλά ο χειμώνας.

Συγκεκριμένα, όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Reuters, Γερμανία, Αυστρία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Λετονία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Ιρλανδία αντιδρούν στις προτάσεις επισημαίνοντας πως «δεν μπορούν να υποστηρίξουν οποιοδήποτε μέτρο συγκρούεται με την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας», κάτι που αφορά μεταξύ άλλων την τροποποίηση της χονδρικής αγοράς ενέργειας.

«Καθώς η άνοδος των τιμών υποκινείται από διεθνείς παράγοντες, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί πριν αποφασίσουμε να παρέμβουμε στο σχεδιασμό της εσωτερικής αγοράς ενέργειας» αναφέρει χαρακτηριστικά η δήλωση, επισημαίνοντας πως κάτι τέτοιο δεν θα αποτελούσε «φάρμακο» για την συγκράτηση των αυξημένων τιμών που συνδέονται με τις αγορές ορυκτών καυσίμων.

Οι «9» αντιπροτείνουν περισσότερα μέτρα για την εξοικονόμηση και αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας και τον καθορισμό ενός στόχου ύψους 15% διασυνδεσιμότητας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. μέχρι το 2030.

Η ελληνική θέση

Θυμίζουμε πως η ελληνική θέση είναι, μεταξύ άλλων, υπέρ της μεταρρύθμισης της χονδρικής αγοράς ενέργειας. Σε κοινή δήλωση τους, μετά τη συνεδρίαση του Ecofin, στις αρχές του μηνός, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μαζί με τους ομολόγους του από τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Τσεχία και τη Ρουμανία είχαν συνυπογράψει κείμενο πέντε προτάσεων, στις οποίες δίδεται έμφαση και στη μεταρρύθμιση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο να βελτιωθεί για να δημιουργήσει μια καλύτερη σύνδεση μεταξύ της τιμής που καταβάλλουν οι καταναλωτές και του μέσου κόστους παραγωγής σε ότι αφορά τα εθνικά μείγματα παραγωγής.

Οι χώρες που επιμένουν στη μεταρρύθμιση επισημαίνουν πως είναι άδικο η ενέργεια που προέρχεται από φτηνές ανανεώσιμες πηγές να πωλείται στην ίδια τιμή με την ενέργεια που παράγεται από πολύ πιο δαπανηρές (αλλά και ρυπογόνες) πηγές ορυκτών καυσίμων.

Ο οδικός δρόμος της Συνόδου

Θυμίζουμε πως στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας, οι ηγέτες της Ε.Ε. κάλεσαν -μετά από 8(!) ώρες διαπραγματεύσεων- την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει πως λειτουργεί η αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, να εξετάσει τυχόν κερδοσκοπική δραστηριότητα και να καταλήξει γρήγορα σε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Όμως, έδωσαν μόνο κάποιες κατευθυντήριες γραμμές αφήνοντας στους αρμόδιους υπουργούς το δύσκολο έργο της αποσαφήνισης των μέτρων και του σχεδιασμού που θα δρομολογηθεί σε συνεργασία με την Κομισιόν αλλά και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία θα αναλάβει από την πλευρά της να επιταχύνει τις διαδικασίες για τη ροή επενδύσεων για την περίφημη πράσινη μετάβαση.

Μέτρα στήριξης

Η χώρα μας είναι ανάμεσα στα κράτη που έχουν ήδη δρομολογήσει μέτρα για την ανακούφιση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Το ίδιο έχουν πράξει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες δρομολογώντας ένα μείγμα επιδοτήσεων, βοηθημάτων και φοροαπαλλαγών. Μόλις σήμερα δημοσιεύματα εμφανίζουν το ενεργειακό πακέτο που ετοιμάζει η ιταλική κυβέρνηση να ξεπερνά τα 5 δισ. ευρώ.

Όμως, ζητούμενο παραμένει η χάραξη μιας κοινής γραμμής σε επίπεδο ενωμένης Ευρώπης, η οποία θα οδηγήσει και στη διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης νέας στρατηγικής για τη θωράκιση αλλά και ανεξαρτησία της ενεργειακής αγοράς της Ε.Ε.

Ήταν κάτι στο οποίο στάθηκε και ο Έλληνα πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην τοποθέτηση του στο ευρωπαϊκό συμβούλιο επισημαίνοντας δε, και το στρατηγικό ρόλο που μπορεί να παίξει η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου διασφαλίζοντας τη ροή φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ευρώπη με φόντο τη συμφωνία ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδος και Αιγύπτου.