Ακίνητα – Πώς θα γίνονται οι e-μεταβιβάσεις

Ερχονται τον Νοέμβριο οι e-Μεταβιβάσεις ακινήτων. Με τον συμβολαιογράφο να αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής, η μεταβίβαση ενός ακινήτου θα μπορεί να γίνεται ακόμα και μέσα σε 3 λεπτά, αφού προηγουμένως συγκεντρωθούν ηλεκτρονικά όλα τα απαιτούμενα έγγραφα και δικαιολογητικά (από Εφορία, Κτηματολόγιο, δήμους κ.λπ.). Η πλατφόρμα e-Μεταβίβαση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης δημιουργεί ένα one-stop-shop που θα επιταχύνει τα συνολικά 11 βήματα που είναι σήμερα απαραίτητα για να γίνει μια μεταβίβαση, συρρικνώνοντας τον χρόνο από τους τουλάχιστον έξι μήνες που διαρκεί σήμερα σε μόλις λίγα λεπτά.

Η πιλοτική λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας θα ξεκινήσει σε δύο φάσεις. Στην πρώτη μέσα στον Νοέμβριο μια μικρή ομάδα συμβολαιογράφων, που εκπαιδεύονται ήδη, θα δοκιμάσει τη διαδικασία ώστε να διορθωθούν τυχόν προβλήματα, ενώ στη δεύτερη θα μπει σε πιλοτική παραγωγική λειτουργία ως το τέλος του έτους με το σύνολο των συμβολαιογράφων της χώρας.

Σε αυτή τη φάση, θα μεταβιβάζεται τακτοποιημένο ακίνητο σε λειτουργούν Κτηματολόγιο από φυσικό πρόσωπο σε φυσικό πρόσωπο.

Χωρίς ταλαιπωρία

Η νέα ηλεκτρονική υπηρεσία μέσω της ψηφιακής πύλης του Ελληνικού Δημοσίου gov.gr έρχεται για να απλουστεύσει και να επιταχύνει μια διαδικασία που στο μυαλό όλων συνδέεται με ταλαιπωρία, ουρές σε διάφορες υπηρεσίες, χαρτούρα και απρόβλεπτα εμπόδια. Σήμερα, απαιτούνται περίπου 17 πιστοποιητικά τα οποία οι πολίτες πρέπει να αναζητήσουν οι ίδιοι και να τα πάρουν στα χέρια τους και συνολικά 11 βήματα, όταν ο διεθνής μέσος όρος είναι 4,7 βήματα, σύμφωνα με την καταγραφή της Παγκόσμιας Τράπεζας. Πρόκειται δε για μια διαδικασία που ναρκοθετεί και την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, καθώς βάζει εμπόδια στο «επιχειρείν».

Οπως είχε αναφέρει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης στη Βουλή κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου για το Κτηματολόγιο, «στόχος μας είναι ο συμβολαιογράφος που θα έχει αυτή την εφαρμογή να μπορεί να αντλεί από όλες τις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων του Δημοσίου όλα τα στοιχεία τα οποία χρειάζεται αυτόματα. Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα ώστε οι πολίτες και οι επιχειρηματίες να μην ταλαιπωρούνται στις μεταβιβάσεις».

Με τη νέα ψηφιακή εφαρμογή, εάν υπάρχει Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, ένα τακτοποιημένο ακίνητο και ο πωλητής είναι ενήμερος φορολογικά και ασφαλιστικά, τότε πραγματικά η μεταβίβαση γίνεται σε μόλις ένα βήμα από έντεκα.

Μια εφαρμογή για τρεις

Το e-Μεταβιβάσεις θα υποστηρίζει δύο ρόλους, του συμβολαιογράφου και του πολίτη, ο οποίος θα είναι είτε Πωλητής είτε Αγοραστής. Μόλις οι δύο τελευταίοι συμφωνήσουν στην αγοραπωλησία του ακινήτου, τότε χτυπούν την ηλεκτρονική πόρτα του συμβολαιογράφου, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν από το σπίτι ή την εργασία τους.

Το σύστημα ταυτοποιεί και τους τρεις χρήστες, με τον συμβολαιογράφο να περνά δύο στάδια, το πρώτο μέσω των κωδικών Taxisnet και το δεύτερο μέσω του Μητρώου Συμβολαιογράφων. Πωλητής και Αγοραστής ταυτοποιούνται μέσω των κωδικών Taxisxnet.

Στην έναρξη της διαδικασίας ο συμβολαιογράφος, αφού καταχωρίσει τον ΑΦΜ του πωλητή ή των πωλητών (καθώς μεταβιβάζονται δικαιώματα ιδιοκτησίας) και του αγοραστή στο e-Μεταβιβάσεις, προσκαλεί αμφότερους να τον εξουσιοδοτήσουν, αποστέλλοντας ένα link καταχώρισης μέσω email και SMS ότι είστε ο πωλητής και ο αγοραστής του ακινήτου.

Ο πωλητής, από τη δική του πλευρά, αφού ταυτοποιηθεί και αποδεχθεί ότι θα γίνει προσπέλαση των στοιχείων του, παρέχει την εξουσιοδότηση ώστε πια ο συμβολαιογράφος να συλλέξει τα απαραίτητα έγγραφα και να προχωρήσει στην αγοραπωλησία.

Η σύνδεση με τα δίκτυα

Μια καινοτομία του συστήματος αποτελεί η παραγωγή ενός κωδικάριθμου με QR code, που φέρει όλα τα στοιχεία που χρειάζονται για τη σύνδεση με τη ΔΕΗ, την ΕΥΔΑΠ και όλες τις άλλες υπηρεσίες, απαλλάσσοντας πολίτες και επιχειρήσεις από τα πήγαινε-έλα με τεράστιους φακέλους.

Δεύτερο βήμα του e-Μεταβίβαση είναι η διασύνδεσή του με το ΓΕΜΗ προκειμένου να απευθύνεται και σε επιχειρήσεις, καθώς θα πιστοποιείται ο νόμιμος εκπρόσωπος. Ομως η επόμενη φάση θα προχωράει ακόμα πιο πέρα εντάσσοντας τα Μητρώα της Αρχαιολογίας και των περιοχών Natura ή τους δασικούς χάρτες, ώστε να επεκταθεί και στα μη «καθαρά» ακίνητα για να καλύψει όλες τις αγοραπωλησίες ακινήτων στη χώρα. Ηδη προβλέπεται το εν λόγω έργο στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Τα ηλεκτρονικά βήματα των συμβολαιογράφων για τα δικαιολογητικά

Ξεκινά ένα μεγάλο δίχτυ διαλειτουργικότητας που «επικοινωνεί» άμεσα με το Κτηματολόγιο, το Φορολογικό Μητρώο, το Μητρώο του υπουργείου Εργασίας, την πλατφόρμα της ΑΑΔΕ. Ο πωλητής επιλέγει μέσω του δικού του προφίλ, από τα ακίνητα που περιλαμβάνονται στο Ε9 του, εκείνο που θέλει ή καταχωρεί εξαρχής τον κωδικό του ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου). Επίσης, εφόσον το έχει διαθέσιμο, μπορεί να μεταφορτώσει το συμβόλαιο ή να το αναζητήσει ο ίδιος στο maps.gov.gr. ή ο συμβολαιογράφος μέσω της Θέασης στο επόμενο βήμα. Από τη στιγμή που ο πωλητής θα πατήσει ολοκλήρωση, ξεκινάει ο κύκλος του συμβολαιογράφου, που έχει λάβει απαραιτήτως τις εξουσιοδοτήσεις των δύο μερών μέσω email.

Η συλλογή όλων των απαραίτητων εγγράφων γίνεται χωρίς καθόλου χαρτιά. Ελαχιστοποιείται σε πρώτη φάση ή και εξαλείφεται η φυσική επαφή του πολίτη με υπηρεσίες και γκισέ. Τι «τραβάει» λοιπόν ο συμβολαιογράφος με όπλο τις διαλειτουργικότητες:

1. ΚΑΕΚ (Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου) που είτε έχει χορηγήσει ο πωλητής είτε ανιχνεύεται μέσω Κτηματολογίου.

2.Συμβόλαιο του ακινήτου.

3.Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ. Εάν δεν είναι πληρωμένος δεν θα μπορεί να «κλειδώσει» ο συμβολαιογράφος τη διαδικασία.

4.Αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας.

5.ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας), το οποίο και είναι αυτό που ακόμη δεν διαλειτουργεί διότι δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες ψηφιακές υπηρεσίες στους δήμους της χώρας, άρα απαιτείται αίτηση του πωλητή.

6.Εγγραφα μηχανικού. Εφόσον υπάρχει Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου (δεν είναι υποχρεωτική), τότε «γυρίζει» όλα τα απαιτούμενα έγγραφα αυτόματα, αλλιώς συλλέγονται και μεταφορτώνονται σε ένα μόνο αρχείο στην εφαρμογή.

7.ΚΗΔ (Κωδικός Ηλεκτρονικού Διαγράμματος), ο οποίος αντλείται από Κτηματολόγιο και εκδόθηκε από τον μηχανικό όταν ανέβηκε το τοπογραφικό.

8.Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος.

Οταν όλα τα παραπάνω «κλειδώσουν», τότε ο συμβολαιογράφος πατάει το κουμπί «Δήλωση» και μεταφέρεται στο myProperty της ΑΑΔΕ από το οποίο προκύπτει αυτόματα η ταυτότητα πληρωμής, που αποστέλλεται στον αγοραστή, ο οποίος και οφείλει και να καταβάλει τον φόρο. Αυτό σημαίνει και την ολοκλήρωση της μεταβίβασης. Η διαδικασία ολοκληρώνεται όταν γίνει και η μετεγγραφή του ακινήτου στο Κτηματολόγιο και πάλι ηλεκτρονικά από τον συμβολαιογράφο.