Ανταγωνισμός υπερδυνάμεων με κανόνες ή γεωπολιτικό Squid Game;

Μπορείτε να φανταστείτε έναν κρίσιμο ποδοσφαιρικό αγώνα, που θα βγάλει πρωταθλητή ή κυπελλούχο, χωρίς βρόμικα τάκλιν, κρυφά χτυπήματα και βρισιές, χωρίς προσπάθειες των παικτών να κοροϊδέψουν τους διαιτητές, χωρίς κίτρινες ή και κόκκινες κάρτες, καθώς και έντονες διαμαρτυρίες από τους πάγκους; Έναν αγώνα, δηλαδή, ο οποίος θα διδάσκεται στα σεμινάρια των ακαδημιών, για το πώς θα μπορούσε να είναι ένα άκρως ανταγωνιστικό άθλημα εάν τηρούνταν κατά γράμμα όλοι οι κανόνες;

Ακόμη και για τους αδαείς, κάτι τέτοιο μάλλον ξεπερνά και την πιο οργιώδη φαντασία τους. Πολύ περισσότερο για όσους γνωρίζουν και έχουν στοιχειώδη εμπειρία, οι οποίοι μπορούν εύκολα να καταλάβουν ότι πρόκειται για σενάριο που δεν πρόκειται ποτέ να γίνει αληθινό. Εξάλλου, πέρα από την άγρια χαρά της νίκης και τη συντριβή της ήττας, υπάρχει ένα ακόμη στοιχείο που κάνει τους πάντες να προσπαθούν να «πατήσουν» τους κανόνες: Τα πριμ, τις διαφημίσεις και γενικά τα χρήματα που συνοδεύουν τα τρόπαια, τα οποία ειδικά στο κορυφαίο επίπεδο είναι πάρα πολλά.

Τεράστιο διακύβευμα

Σκεφτείτε, λοιπόν, εάν κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σε επίπεδο γεωπολιτικών και οικονομικών σχέσεων. Εκεί που το διακύβευμα δεν αφορά μια αθλητική πρωτιά, αλλά την παγκόσμια ηγεμονία, την κατάκτηση των αγορών και τον θρόνο της υπερδύναμης.

Προφανώς και όχι, θα απαντήσουν αυθορμήτως οι περισσότεροι. Μόνο που οι ηγέτες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας προσπάθησαν να μας πείσουν για το αντίθετο: Ότι, με άλλα λόγια, θα συνεχίσουν να ανταγωνίζονται για όλα, αλλά θα προσπαθήσουν να το κάνουν με κανόνες, ώστε να μην φτάσουμε στο απευκταίο – όπως είπανε – σημείο μιας κατά μέτωπο σύγκρουσης.

Αυτό όμως έκαναν ο Τζο Μπάιντεν και ο Σι Τζινπίνγκ, κατά την διάρκειας τριών και πλέον ωρών τηλεδιάσκεψή τους, τα ξημερώματα της Τρίτης.

«Μου φαίνεται ότι η ευθύνη μας, ως ηγέτες της Κίνας και των ΗΠΑ, είναι να διασφαλίσουμε πως ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις χώρες μας δεν θα μετατραπεί σε σύγκρουση, είτε εκουσίως είτε ακουσίως», είπε ο Μπάιντεν κατά την έναρξη των συνομιλιών, που μεταδόθηκε ζωντανά από τα δημοσιογραφικά δίκτυα.

«Ελπίζω, κ. πρόεδρε, ότι μπορείτε να ασκήσετε τον ηγετικό πολιτικό σας ρόλο ώστε να επιστρέψει η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα σε ένα ρεαλιστικό και πραγματιστικό δρόμο», τόνισε από την πλευρά του ο Σι – ο οποίος, μάλιστα, παρομοίασε τις δύο χώρες με «δύο γιγαντιαία καράβια που πλέουν στη θάλασσα» και πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα συγκρουστούν.

Όταν μιλά η ιστορία

Δυστυχώς για τους προέδρους Κίνας και ΗΠΑ, όπως και για όλους τους «κοινούς θνητούς», τα παραπάνω ευχολόγια δεν διαψεύδονται μόνο από το παράδειγμα του ποδοσφαίρου, αλλά και από την ιστορική εμπειρία. Αυτή, με άλλα λόγια, που δείχνει ότι ποτέ στο παρελθόν τα σκήπτρα της υπερδύναμης δεν άλλαξαν χέρια μέσα από ανταγωνισμό με κανόνες ή, πολύ περισσότερο, με διαπραγματεύσεις στις οποίες οι πάντες πρόταξαν το κοινό καλό.

Ούτε, βεβαίως, υπάρχει παράδειγμα τόσο σοβαρής ανακατάταξης που να μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ΗΠΑ και Κίνα θα καθίσουν σε ένα τραπέζι – με συνδαιτημόνες τους άλλους, μικρομεσαίους «παίκτες» – και αφού μετρήσουν τα καλά χαρτιά τους θα μοιράσουν την μπάνκα αναλογικά και δίκαια.

Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Πολύ απλά, ότι σε αντίθεση με όσα είπαν Μπάιντεν και Σι (ή με όσα θέλησαν να μάθουμε ότι είπαν…), ο ανταγωνισμός μεταξύ τους παραπέμπει περισσότερο σε ένα γεωπολιτικό Squid Game. Εξάλλου, κανόνες υπήρχαν και σε αυτό και μάλιστα δίκαιοι – μόνο που οι χαμένοι εξοντώνονταν!