Γιατί η Toyota επενδύει και στην τεχνολογία του υδρογόνου

Το Σαββατοκύριακο στη Σκωτία οι απεσταλμένοι της διεθνούς κοινότητας για το κλίμα αναζητούσαν τρόπους για να σώσουν τον πλανήτη από τον άνθρακα, αλλά στην Ιαπωνία ο μάνατζερ της Toyota δοκίμαζε ήδη έναν απ’ αυτούς. Και μάλιστα έναν όχι προβεβλημένο – αν και επί δεκαετίες γνωστό από τεχνολογικής απόψεως. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Ακίο Τογιόντα έκανε γύρους στη Διεθνή Πίστα της Οκαγιάμα στο τιμόνι ενός Yaris που κινούνταν με έναν κινητήρα που χρησιμοποιείται στις Corolla, μετασκευασμένο κατάλληλα ώστε να λειτουργεί με υδρογόνο.

Ο Ακίο Τογιόντα, εγγονός του Κιιχίρο Τογιόντα που το 1937 έθεσε τα θεμέλια του σημερινού γιγαντιαίου ομίλου κατασκευής οχημάτων, θεωρεί ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας του υδρογόνου θα σώσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον κλάδο του αυτοκινήτου παγκοσμίως. Διότι με κάποιες μετατροπές οι σημερινοί κινητήρες εσωτερικής καύσεως θα μπορούν να «καίνε» υδρογόνο αντί για ορυκτά καύσιμα, εκπέμποντας… καθαρότατους υδρατμούς. Μηδενικούς ρύπους, δηλαδή, όπως και τα ηλεκτροκινούμενα οχήματα – τα οποία βέβαια για να είναι ουσιαστικά φιλικά προς το περιβάλλον θα πρέπει η ηλεκτρική ενέργεια με την οποία φορτίζονται να παράγεται αποκλειστικά από εναλλακτικές πηγές, κάτι που δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα για δεκαετίες ακόμα.

Η μονομέρεια βλάπτει

«Ο εχθρός είναι ο άνθρακας, όχι οι κινητήρες εσωτερικής καύσεως. Δεν πρέπει να εστιάζουμε την προσοχή και τις προσπάθειές μας στην ανάπτυξη μόνο μιας τεχνολογίας, αλλά να χρησιμοποιούμε και να εκμεταλλευόμαστε τις τεχνολογίες που ήδη κατέχουμε», δήλωσε ο Τογιόντα βγαίνοντας από το πειραματικό Yaris. «Δεν θα πετύχουμε την απεξάρτηση από τον άνθρακα έχοντας μόνο μία εναλλακτική επιλογή, αλλά διατηρώντας ανοικτές όλες τις δυνατότητες που έχουμε», τόνισε ο ιάπωνας επιχειρηματίας.

Ασφαλώς η ηλεκτροκίνηση είναι εκείνη που προωθείται εμπορικά με ένταση και επιμονή από τους βιομηχανικούς ομίλους ως η πρώτη απάντηση στο μείζον πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής που αντιμετωπίζει ο πλανήτης – σε ό,τι αφορά βέβαια τα μέσα μεταφοράς. Και η Toyota δεν είναι «χθεσινή» στην ανάπτυξη της ηλεκτρικής τεχνολογίας στα οχήματά της. Αντίθετα, είναι πρωτοπόρος – αρκεί να σκεφθούμε ότι λανσάρησε το πασίγνωστο και δημοφιλέστατο και εμπορικά πολύ επιτυχημένο Toyota Prius, με τον υβριδικό κινητήρα, το αρκετά μακρινό, για την ηλεκτροκίνηση, 1997!

Δεν είναι «χθεσινή», όμως, η Toyota ούτε σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της τεχνολογίας του υδρογόνου. Εδώ και επτά ολόκληρα χρόνια – επίσης πολύς χρόνος όταν μιλάμε για τη σύγχρονη αυτοκινητοβιομηχανία που λανσάρει νέα μοντέλα κάθε 2-3 χρόνια – η ιαπωνική εταιρεία διαθέτει στην αγορά το Mirai, ένα μοντέλο με κινητήρα υδρογόνου. Εδώ και ακριβώς επτά χρόνια: το Mirai μπήκε στις εκθέσεις της Toyota στην Ιαπωνία και σε μερικές ακόμα περιοχές του πλανήτη με «πρωτοποριακές» τοπικές αρχές, όπως είναι η Καλιφόρνια, το Νοέμβριο του 2014.

Ηλεκτρικές εμμονές

Στη συνάντηση για το κλίμα που έγινε στη Γλασκώβη έξι μεγάλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων, μεταξύ των οποίων η General Motors Ford Motor από τις ΗΠΑ, η σουηδική Volvo και η γερμανική Mercedes-Benz (Daimler AG) υπέγραψαν κοινή δήλωση για να σταματήσουν την κατασκευή οχημάτων που κινούνται με ορυκτά καύσιμα έως το 2040. Η Toyota αρνήθηκε να συμμετάσχει στο γκρουπ αυτό, υποστηρίζοντας ότι πολλές χώρες του πλανήτη δεν θα είναι έτοιμες για να μετακινηθούν πλήρως προς την ηλεκτροκίνηση. Παρεμπιπτόντως, η γερμανική Volkswagen μετείχε στο γκρουπ της Γλασκώβης.

«Δεν θέλουμε να μας βλέπει ο κόσμος ως ένα κατασκευαστή ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά ως μια εταιρεία απεξαρτημένη από τον άνθρακα», εξήγησε μιλώντας στο Reuters ο αντιπρόεδρος της Toyota Σιγκέρου Χαγιακάουα. Ο ιάπωνας μάνατζερ συνέδεσε την τεχνολογική πρόκληση που αντιμετωπίζει εν προκειμένω η βιομηχανία του αυτοκινήτου με εκείνη που αντιμετώπιζε στα τέλη του 19^ου αιώνα, όταν και πάλι εξετάζονταν οι πιθανότητες να επιλεγεί η… ηλεκτροκίνηση των οχημάτων.

Τότε η βιομηχανία είχε επιλέξει να ποντάρει στα ορυκτά καύσιμα. Στους κινητήρες εσωτερικής καύσεως που λειτουργούν με υδρογονάνθρακες. Τώρα, έναν και πλέον αιώνα μετά, έχει επιλέξει την ηλεκτροκίνηση. Μια τεχνολογία που καταργεί τους κινητήρες εσωτερικής καύσεως, πυροδοτώντας τεράστιες ανακατατάξεις στον ευρύτερο χώρο του αυτοκινήτου, καθώς πάμπολλες εταιρείες που προμηθεύουν με εξαρτήματα τους κατασκευαστές και εκατομμύρια τεχνικοί και άλλοι εργαζόμενοι θα πρέπει να «προσαρμοστούν» στις νέες συνθήκες.

Οι Ιάπωνες δεν απολύονται

Εξυπακούεται ότι ο οικονομικός και κυρίως ο κοινωνικός αντίκτυπος θα είναι μεγάλος. «Αν η υιοθέτηση καυσίμων που δεν εκπέμπουν ρύπους άνθρακα γίνει σύντομα, θα έχει ως αποτέλεσμα τον τερματισμό της εκρηκτικής ανάπτυξης της τεχνολογίας των μπαταριών για την κίνηση των αυτοκινήτων», δήλωσε στο Reuters ο Τακέσι Μιγιάο, αναλυτής της ειδικευμένης στην αυτοκινητοβιομηχανία εταιρείας ερευνών Carnorama.

«Στην Ιαπωνία οι μαζικές απολύσεις εργαζομένων είναι από πολιτικής απόψεως πολύ δύσκολο να γίνουν. Ως εκ τούτου η ανάπτυξη της τεχνολογίας του υδρογόνου θα μετρίαζε τον κοινωνικό αντίκτυπο που θα είχε μια πλήρης στροφή προς την ηλεκτροκίνηση», σημειώνει σε ανταπόκρισή του από το Τόκιο το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων, υπενθυμίζοντας ότι η Ιαπωνική Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτου εκτιμά ότι στον κλάδο απασχολούνται περίπου 5,5 εκατ. εργαζόμενοι.

Οι εργαζόμενοι αυτοί, όπως όλοι οι Ιάπωνες, θεωρούν τους εαυτούς τους ως… ισοβίως παρέχοντες τις υπηρεσίες τους στον εργοδότη τους. «Είμαι ο Μασάκι της Toyota», «είμαι ο Τοσίρο της Yamaha», «είμαι ο Ακίρα της Toshiba», συνηθίζουν να συστήνονται στην Ιαπωνία, καθώς είναι χαρακτηριστικό της εργασιακής τους κουλτούρας να θεωρούν δεδομένο ότι θα συνταξιοδοτηθούν από τον ίδιο εργοδότη που προσλήφθηκαν όταν ήσαν νέοι.

Τη νοοτροπία αυτή των εργαζομένων στη χώρα του, που θεωρούν ακόμα και ντροπή να αλλάζει κανείς εργοδότη, είχε κατά νου ο Ακίο Τογιόντα όταν μίλησε για τον κίνδυνο να χαθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία και τους συναφείς κλάδους των προμηθευτών της. Οι ηλεκτροκινητήρες είναι, ως γνωστόν, πολύ πιο απλοί στη λειτουργία και τη συντήρησή τους συγκριτικά με τους κινητήρες εσωτερικής καύσεως, υδρογονανθράκων ή σκέτου υδρογόνου.

Αρωγός η κυβέρνηση

Έτσι στην Ιαπωνία με την ενθάρρυνση της κεντρικής κυβέρνησης αναπτύσσεται παράλληλα με το δίκτυο σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και ένα δίκτυο σταθμών εφοδιασμού οχημάτων υδρογόνου. Στα τέλη Αυγούστου λειτουργούσαν 154 σταθμοί υδρογόνου στη χώρα, μόλις έξι λιγότεροι από όσους είχε προγραμματίσει να κατασκευαστούν η κυβέρνηση ήδη από τα τέλη του περασμένου Μαρτίου.

«Εκτός από την Toyota και άλλοι Ιάπωνες κατασκευαστές αυτοκινήτων επενδύουν στην κατασκευή οχημάτων με κινητήρες κυψελών καυσίμου υδρογόνου. Κανείς όμως δεν δίνει ανάλογη έμφαση στην ανάπτυξη της τεχνολογίας αυτής όση η Toyota», υπογραμμίζει το Reuters.