Πίτερ Σπίγκελ στον ΟΤ – Κλειδί οι άμεσες ξένες επενδύσεις για διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ελλάδα

Η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες για να πετύχει η Ελλάδα διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης μετά την πανδημία, πιστεύει ο διευθυντής σύνταξης των Financial Times στις ΗΠΑ, Πίτερ Σπίγκελ.

Ο κ. Σπίγκελ ξέρει καλά τη χώρα μας αφού ήταν ένας από τους κορυφαίους δημοσιογράφους που κάλυψαν την περιπέτεια της Ελλάδος και όλης της Ευρωζώνης με την κρίση χρέους, τα μνημόνια και τις ατελείωτες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Οικονομικό Ταχυδρόμο ο κ. Σπίγκελ, κάνει επίσης ιδιαίτερη αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία μετά την κρίση, κάνοντας ουσιαστικά λόγο για ξαναμοίρασμα της τράπουλας ανάμεσα σε κλάδους δραστηριότητας που επωφελούνται από τις εξελίξεις όπως είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο. Προειδοποιεί επίσης για ενεργειακή εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από τη Ρωσία και καλεί τις Βρυξέλλες να λάβουν μέτρα ώστε να διασφαλίσουν την απαραίτητη επάρκεια.

Πιστεύετε ότι είναι διατηρήσιμος ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας; 

Δεν πιστεύω ότι είναι πιθανό να δει κανείς συνεχιζόμενη ανάπτυξη της τάξης του 6% ή 7%, όπως αυτή που έχει η Ελλάδα το 2021. Όμως υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη μπορεί να φτάσει το 3% με 4% στο μέλλον. Το κλειδί θα είναι οι απευθείας ξένες επενδύσεις. Έχουμε δει τη Microsoft και την Pfizer να κάνουν στρατηγικές επενδύσεις στην Ελλάδα σαν περιφερειακό οικονομικό κόμβο. Η ανάπτυξη του παλιού αεροδρομίου στην Αθήνα θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει κόμβο ανάπτυξης. Όμως αυτά τα έργα πρέπει να εκτελεστούν καλά και άλλες εταιρείες πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Microsoft και της Pfizer ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να πιάσει αυτούς τους ισχυρούς στόχους ανάπτυξης.

Η Ελλάδα έχει κάνει πολύ δρόμο από την κρίση χρέους. Πως βλέπετε την πρόοδο της χώρας αυτά τα τελευταία χρόνια; 

Πιστεύω προς το τέλος της διακυβέρνησης Τσίπρα, μετά αφού αποδέχτηκε τους όρους του μνημονίου, και ειδικά η θητεία Μητσοτάκη αποτέλεσαν ένα σημείο καμπής για την Ελλάδα, με διεθνείς επενδυτές να βλέπουν τη χώρα ως σταθερή επιλογή για επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη. Μπορεί κανείς αυτό να το δει καλύτερα στις τιμές των ελληνικών ομολόγων, με το κόστος δανεισμού να έχει πέσει σημαντικά τα τελευταία πέντε χρόνια σε σημείο που τα επιτόκια να υποχωρήσουν κάτω από το 1% το 2020 και το 2021. Ο ικανός χειρισμός της πανδημίας από το Μητσοτάκη τις πρώτες ημέρες που ξέσπασε η πανδημία Covid-19 θεωρήθηκε από πολλούς διεθνείς επενδυτές ως σημάδι ότι η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα έχει γίνει πιο ικανή και με δυνατότητα να εφαρμόζει σημαντικές αποφάσεις πολιτικής.

Πόσο θα επηρεαστεί η Ευρωπαϊκή οικονομία από την πανδημία και για πόσο; 

Η οικονομία της Ευρώπης θα συνεχίσει να φέρει τα σημάδια της πανδημίας για πολύ καιρό, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να πει κανείς το πότε θα υπάρξει επιστροφή στην «κανονικότητα» -και το με τι θα μοιάζει αυτή η «κανονικότητα». Όπως έχουμε δει με τις υπό εξέλιξη κρίσεις στην ενέργεια και την εφοδιαστική αλυσίδα, η πανδημία έχει –τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα- αλλάξει θεμελιωδώς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία. Περισσότερα δαπανώνται σε αγαθά και λιγότερα σε υπηρεσίες. Ο τουρισμός και η φιλοξενία θα συνεχίσουν να υποφέρουν ενώ η διαδικτυακή οικονομία , περιλαμβανομένου του streaming και του ηλεκτρονικού εμπορίου, έχουν ενισχυθεί πολύ σημαντικά. Πολλές από αυτές τις τάσεις είναι απίθανο να αλλάξουν. Οπότε θα υπάρχουν νέοι κερδισμένοι και χαμένοι στην Ευρωπαϊκή οικονομία για το άμεσο μέλλον.

Έχουν ξεφύγει από τον κίνδυνο του χρέους χώρες όπως οι Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, ειδικά αν αναλογιστούμε τις προκλήσεις της πανδημίας; 

Το πιο σημαντικό πράγμα που θα επηρεάζει τη λεγόμενη «περιφέρεια της ευρωζώνης» και τα επίπεδα χρέους των χωρών της θα είναι το διεθνές αίσθημα. Την τωρινή περίοδο υπάρχει παγκοσμίως ένα «κυνήγι αποδόσεων», που σημαίνει ότι ακόμη και χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους βλέπουν επενδυτές να αγοράζουν με χαρά το κρατικό τους χρέους. Εάν υπάρχει αλλαγή σε αυτό το αίσθημα της αγοράς – εάν η τρέχουσα παγκόσμια οικονομία τάση φούσκας σκάσει- τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένες από τις χώρες αυτές θα βρεθούν υπό πίεση. Όμως η ευρωζώνη είναι ένα πολύ καλύτερο μέρος για να προστατευτούν αυτές οι χώρες από όσο ήταν το 2010 και αμφιβάλλω ότι θα υπάρξει μεγάλη φυγή από το χρέος οποιασδήποτε από τις χώρες αυτές ακόμη και εάν αλλάξει η τάση της αγοράς.

Ποιοι είναι σήμερα οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την Ευρώπη; Τι γίνεται με την ενέργεια;

Πιστεύω ότι τα αποθέματα ενέργειας αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή οικονομικών προβλημάτων τώρα για την Ευρώπη. Εάν η Ευρώπη συνεχίσει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο της Ρωσίας για τις ανάγκες της θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τις ευμετάβλητες τιμές και ποσότητες που βλέπουμε και σήμερα –κάτι που μπορεί να οδηγήσει ακόμη υψηλότερα τις τιμές αυτό το χειμώνα. Η Ευρώπη είχε την ευκαιρία να βρει κι άλλους προμηθευτές όταν ξεκίνησε το 2014 η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αντί για αυτί κατασκευάζει νέους αγωγούς στη Ρωσία και κλείνει πυρηνικά εργοστάσια. Η Ευρώπη πρέπει να επιταχύνει όσον αφορά τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, αλλά και να μην ξεχνά ότι χρειάζεται να διατηρεί έτοιμες ποικίλες εναλλακτικές, περιλαμβανομένων και ορυκτών καυσίμων, για να διατηρήσει σταθερή τη ροή ενέργειας.

Πιστεύετε ότι ο υψηλός πληθωρισμός θα παραμείνει; 

Είμαι ένας από τους λίγους παρατηρητές που έχουν απομείνει που πιστεύει ότι η πρόσφατη άνοδος το πληθωρισμού αποτελεί βραχυπρόθεσμο φαινόμενο. Είναι κυρίως το αποτέλεσμα της ανόδου των τιμών της ενέργειας και των περιορισμών στην εφοδιαστική αλυσίδα. Ως αποτέλεσμα, όταν οι περιορισμοί αυτοί εκλείψουν, οι τιμές θα σταθεροποιηθούν ξανά.